Bilgi ve iletişim teknolojilerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: Türkiye örneği

Abstract

Bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) sektörünün ekonomik büyüme üzerindeki etkisi üzerine yapılan çalışmalar literatürde artan bir bilgi birikiminin temellerini oluşturmaktadır. Bu çalışmalar sonucunda oluşturulan bilgi birikimi sürecinde elde edilen bulgular genel olarak BİT'in ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkilediği şeklindedir. Buna ek olarak BİT değişkeninin bağımlı değişken üzerindeki etki düzeyleri farklıdır. Bu farklılık ülke gruplarının kendi arasında olduğu gibi aynı ülkelerin farklı zaman dönemleri için de gözlemlenmiştir. Bu çalışmada Solow büyüme modelinin genişletilmiş hali kullanılmıştır. Bunu yaparken sermaye değişkenini BİT sermayesi ve BİT dışı sermaye olmak üzere iki bileşene ayrılmıştır. Burada BİT sermayesi göstergesi olarak Türkiye üzerine yapılan çalışmalarda daha önce kullanılmamış olan BİT ithalat verileri kullanılmıştır. 2000Q1-2016Q2 dönemlerini kapsayan çalışmada değişkenler arasındaki ilişki ARDL sınır testi yöntemiyle incelenmiştir. Uzun dönem tahmin sonuçlarına göre; BİT sermayesi, BİT dışı sermaye ve emeğin Türkiye'nin ekonomik büyümesi üzerinde pozitif bir etkisi vardır. Kısa dönem tahmin sonuçları sadece BİT dışı sermayenin büyümeyi pozitif etkilediği yönündedir. Bu sonuçlar bilgi ve iletişim teknolojilerinin sürdürülebilir ekonomik büyüme ve kalkınmanın sağlanabilmesinde stratejik bir unsur olduğu şeklindeki teorik varsayımı desteklemektedir.

Studies on the impact of the information and communication technologies (ICT) sector on economic growth are the basis for the increased knowledge accumulation in the literature. Findings through knowledge accumulation process at the basis of these studies generally suggests that ICT effects economic growth positively. In addition to this, the effect levels of the ICT variable on the dependent variable are different. This difference has been observed for not only among the different countries but also for different time periods of the same countries. The expanded version of the Solow growth model was used in this study. In doing so, the capital variable is divided into two components: ICT capital and non-ICT capital. As a ICT capital indicator ICT products import value, that has not been used before at the studies on Turkey, was used in this study. The relationship between variables was examined using the ARDL boundary test method for the periods 2000Q1-2016Q2. According to the long term forecast results; ICT capital, non-ICT capital and labor have a positive impact on Turkey's economic growth. The short-term forecasts indicate that only non-ICT capital affects growth positively. These results support the theoretical assumption that information and communication technologies are a strategic element in achieving sustainable economic growth and development.