Türkiye`de finansal durum endeksi oluşturulması ve uluslararası sermaye hareketliliği ilişkisi: Simetrik ve asimetrik nedensellik analizi

Abstract

Sermaye, ülkelerin ekonomik gücünü ortaya koyması, sürdürmesi ve sonrasında da geliştirmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Dünya ekonomilerinde piyasaların serbestleşmesi ile birlikte sermayeler sadece milli sermayeleri oluşturmak yerine, küresel sermaye halini almaktadır. Böylelikle ülkeler birbirleri ile sermayelerini paylaşmakta ve bu paylaşım sonrasında da ülkelerin ekonomileri değişim göstermektedir. Sermaye transferleri sürecine finansal piyasaların aracılık etmesi, sermayedarlar tarafından finansal piyasa koşullarının yakından takip edilmesine sebep olmaktadır. Ancak finansal piyasaların oldukça zor ve karmaşık yapısı sermayedarlar tarafından piyasaların tam olarak anlaşılmamasına ve piyasa hakkında eksik bilgiye sahip olmasına neden olmaktadır. Bu bağlamda finansal piyasaları doğru ve güvenilir bir şekilde özetleyen finans veya finansal durum endeksi göstergesine ihtiyaç duyulmaktadır. Böylelikle finansal piyasalar daha doğru ve güvenilir analiz edilerek sermayedarlara, transfer süreçlerinde yardımcı olmaktadır. Çalışmada, Türkiye' de 2006-2016 yılları arasını kapsayan, çeyrek yıllık verilerle finansal piyasaları özetleyen kapsamlı bir endeks oluşturulması amaçlanmaktadır. Yapılan literatür çalışmalarında, finansal durum/baskı endeksi oluşumlarının yeni yeni araştırılıyor olması literatürde geniş yer bulmamasına neden olmuştur. Yapılmış olan az sayıdaki çalışmalarda ise endeksler, ya az sayıda değişkenlerle sınırlandırılmış ya da tek bir durumun ilişkisi incelenmiştir. Bu durum finansal piyasalara etkisi olan bazı değişkenlerin ihmal edilmesine neden olmuştur. Bu çalışmada ise önceki yapılmış olan çalışmalardan farklı olarak finansal piyasalara etkisi olan daha çok değişkenle daha kapsamlı endeks oluşturulmakta ve toplu etki ifade edilmektedir. Öncelikle endeks içerisinde yer alması gereken değişkenlerin ağırlığı etki-tepki analizi yardımı ile belirlenerek elde edilen bu ağırlık ve değişkenlerin standartlaştırılmış halleri yardımı ile finansal durum endeksi oluşturulmaktadır. Sonrasında ise endeks ile sermaye hareketliliği arasındaki ilişki simetrik ve asimetrik nedensellik yöntemi ile analiz edilmektedir. Ayrıca endeks içerisinde yer alan her bir makroekonomik değişkenin uluslararası sermaye hareketliliği ile olan asimetrik ve simetrik nedensellik ilişkisi de incelenmektedir. Bu çalışma, literatüre iki yönden katkı sağlamaktadır. Birincisi, ekonominin genelini yansıtan daha kapsamlı değişkenler kullanılarak finansal durum endeksinin oluşturulmasıdır. İkinci ise nedensellik analizinin yalnızca simetrik olarak değil aynı zamanda asimetrik olarak da dikkate alınmasıdır. Böylelikle, güncel finansal koşulların uluslararası sermaye hareketliliğiyle olan ilişkisi daha doğru analiz edilerek politika önerilerinde bulunulmaktadır.

Capital is of great importance in terms of bringing forth, sustaining and developing the economic power of the countries. With the liberalization of markets in world economies, capital is becoming a global capital, instead of creating only national capital. Thus, countries share their capital with each other and the economies of the countries change after this sharing. The intermediation of the financial markets in the capital transfer process causes the financial market conditions to be monitored closely by the investors. However, the rather difficult and complicated structure of financial markets is causing the investors to have an incomplete understanding of the markets and an incomplete knowledge of the market. In this context, a financial or financial position index that summarizes financial markets accurately and reliably is needed. In this way, financial markets are analyzed more accurately and reliably, help investors with their transfer processes.In this study, it is aimed to create a comprehensive index that summarizes the financial markets with quarterly data covering 2006-2016 in Turkey. In the literature studies, the fact that the financial situation/pressure index formation is being newly researched has caused the literature to not find a large place. In a few studies, the indices were either limited by a few variables or the relationship of a single case was investigated. This has led to the neglect of some of the variables that have an impact on financial markets. In this study, a more comprehensive index is created and a collective impact is expressed with more variables that have an impact on the financial markets, unlike the previous studies. Firstly, the weight of the variables that should be included in the index is determined by means of impact-response analysis and the financial status index is created with the help of standardized versions of these variables and weights obtained. Then, the relationship between the index and capital mobility is analyzed by the symmetric and asymmetric causality method. In addition, the relationship between each macroeconomic variable in the index and international capital mobility is examined by the asymmetric and symmetric causality. This study contributes to the literature in two ways. The first is the creation of a financial position index using more comprehensive variables that reflect the overall economy. The second is that the analysis of causality is considered not only symmetrically but also asymmetrically. In this way, policy recommendations are made by analyzing the relationship between current financial conditions and international capital mobility.