Bilgi merkezlerinde yapay zekâ uygulamaları: Türkiye için durum analizi

Abstract

Bilgi merkezleri/kütüphaneler, doğru ve güvenilir bilgi için gerek basılı gerekse elektronik kaynakları araştırma sürecinde kullanıcı hizmetine sunan, bu asli görevi dışında gelişen teknoloji ile birlikte hizmetlerini şekillendiren, değişen kullanıcı profiline göre şekillenen merkezlerdir. Yapay zekâ ve yapay zekâ uygulamaları günümüzde her sektörde önemli bir yer tutmaktadır. Çalışma, dünyada yapay zekâ ve yapay zekâ uygulamalarının hem genel anlamda hem de bilgi merkezleri/kütüphanelerdeki durumunu ve gelişimini irdeleyerek ülkemizde bilgi merkezleri/kütüphanelerde bu konuya ilişkin farkındalık oluşturma adına durum değerlendirmesi yapmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda bilgi merkezi/kütüphane yöneticilerin görüşlerine yönelik sorular derlenmiş ve bu sorular üzerinden değerlendirmeler yapılmıştır.Hazırlanan sorular, bilgi merkezi/kütüphane yöneticilerine görüşme tekniği ile iletilerek verilerin analiz edilmesi ile araştırmanın bulguları oluşturulmuştur. Sorular, URAP (University Ranking by Academic Performance) 2018 Eylül ayında oluşturulan 2018-2019 URAP Türkiye Sıralaması listesinde yer alan yüz elli yedi üniversitenin bilgi merkezleri/kütüphaneleri yöneticilerine görüşme tekniği ile iletilmiştir. Devlet ve vakıf üniversitelerinin oluştuğu 70 kişiden alınan yanıtlar doğrultusunda, yöneticilerin yapay zekâ kavramı ve yapay zekâ uygulamalarına yönelik bilgi sahibi oldukları, ülkemizdeki yapay zekâ gelişimin yeterli olmadığı, bu alandaki gerek mesleki gerek meslek dışı gelişmeleri takip ettikleri, yapay zekâ uygulamalarının bilgi merkezi/kütüphane hizmetlerinde yaygınlaşacağı anlaşılmıştır. Yapay zekâ ve yapay zekâ uygulamalarının bilgi merkezi/kütüphane hizmetlerine yansımasında ve gelişmesinde bütçe ve personel gibi faktörlerin önemli rol oynadığı ortaya çıkmıştır.Yapay zekâ ve yapay zekâ uygulamaları konusunda eğitimli ve/veya nitelikli personelin alınması ve bütçe sorunlarının giderilmesi gerektiği cevaplar doğrultusunda fark edilmiştir.

Information centers / libraries are the centers that provide printed and electronic resources to the user service for accurate and reliable information, shaping their services with the developing technology apart from this essential duty and shaped according to the changing user profile. Artificial intelligence and artificial intelligence applications have an important place in every sector today. This study was designed to examine the state and development of artificial intelligence and artificial intelligence applications both in general and in information centers / libraries around the world and to make a situation assessment in order to raise awareness on this issue in information centers / libraries in our country. For this purpose, questions about the views of the information center / library managers were compiled and evaluations were made on these questions.The questions were conveyed to the information center / library managers through interview technique and the findings of the research were formed by analyzing the data. Questions, URAP (University Ranking by Academic Performance) which was established in September 2018 2018-2019 URAP located in Turkey hundred fifty seven Ranking list of the university's information centers / libraries manager has communicated with the interview technique. In line with the answers received from 70 people, state and foundation universities, managers have knowledge about the concept of artificial intelligence and artificial intelligence applications, artificial intelligence development in our country is not enough, they follow both professional and non-professional developments in this field, artificial intelligence applications in the information center / library services widespread. Factors such as budget and personnel play an important role in the reflection and development of artificial intelligence and artificial intelligence applications in information center / library services.It has been realized in the direction of the answers that it is necessary to hire trained and / or qualified personnel about artificial intelligence and artificial intelligence applications and to solve the budget problems.