Irak Türkmenlerine yapılan katliamlar ve bunun Türk kamuoyuna yansımaları (1924-1959)

Abstract

Tarihi geçmişleri Büyük Selçuklu İmparatorluğu'na kadar uzanmakta olan IraklıTürkmenler, yaşadıkları bölgelerde Musul Meselesi'nin ortaya çıkmasına kadar huzur içindeyaşamışlar, ancak İngilizlerin, Musul'un Irak'a dahil edilmesi yönündeki yoğun çabalarınınbaşlamasından itibaren, huzursuz bir yaşam sürdürmüşlerdir. Ülkelerine ve tarihlerine sıkısıkıya bağlı olan Türkmenler, Musul bölgesinin Türkiye'den ayrılmasına tahammül edememişve İngilizlere karşı çeşitli mücadelelere girişmişlerdir. Bu mücadelelerin daha başlangıcında,İngilizler karşılık vermekte gecikmemişler ve Türkmenler 1924 yılında İngilizler tarafındanyapılan bir katliama maruz kalmışlardır. Irak'ta okuma-yazma oranı en yüksek topluluk olanTürkmenler, Musul'un Irak'a dahil edilmesinden sonra Irak yönetimiyle hiç anlaşamamış veçözümü kendi içine çekilmekte bulmuşlardır. Bu kabuğa çekilme politikası, Türkmenleri birmüddet rahatlatmış olsa da, 1946 yılında kendilerine yönelik planlanan katliamdan habersizbırakmıştır. Türkmenlere yönelik yapılan en büyük ve uluslararası boyutlu olan katliam, 1959Kerkük Katliamı'dır. Kerkük Katliamı, dönemin küresel güçlerinin hegemonyası altıdaki ko-münistlerin ve Kürtlerin ülke kurma sevdasının diyetini Türkmenlerin ödemesi şeklinde özet-lenebilir. Irak'ta yaşayan Türkmenler, çeşitli grupların farklı amaçlarının odak noktasında,üzerinde oyunlar oynanabilecek bir topluluktan öteye geçememiştir. Türkmenler kendilerineyönelik yapılan katliamda, ağır şiddete maruz kalmışlar ve manevi olarak yıkılmışlardır. Kat-liamların sonunda Türkmenlerden bir çok kişi ölmüş ve yaralanmıştır. Türkmenler, kendileri-ne yönelik yapılan bu katliamları hiç unutmamışlar ve yaşananları her sene anmış ve bu olay-ların bir kez daha yaşanmaması için geleceğe dair bilinçli ve kararlı olmaları gerektiği konu-sunda hem fikir olmuşlardır.

Turkmens living in Iraq, whose history date back to Selçuklu Empire, livingpeacefully until the Musul İssue brought about, but later the Britishes enourmous srive forincluding Musul to Iraq complateley damaged to Turkmens living conditions. The Turkmenswho dedicate their lives to their country and history firmly, could not stand with the excludingMusul from Turkey, and they begun to struggle against the Britishes. This struggle put an endto Turkmens massacre done by the Britishes in 1924. The Turkmens, who have the highestratio of laterate in Irak, never did agree with the Iraq?s management and found the solutionexcluding them. This policiy of excluding them relieved for a while, but also caused them notto aware of the massare prepared for them in 1946. The biggest and international extendmassacre of Turkmens was the Kerkük Massacre in 1959. The Iraqı goverment that is underthe control of the global powers, communist ideology and the Kurd?s independence dreamscoluld be summarised the reasons of the Kerkuk Massacre. Turkmens who was in the centerof the different aims of the different groups and conditions in which the games were alwaysplayed upon could not be appreciated as a group. At the end of the massacre, many ofTurkmens were killed and wouded. Turkmens have never forgotten this massacre and theyhave been mentioning this massacre annually and they agree to be concious that the eventmust not be repeated in future.