Çanakkkale savaşında Türk hava harekatı (Mart 1915-Ocak 1916)

Abstract

Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin, Çanakkale Boğazı'nı ele geçirmeyeve İstanbul'u işgal etmeye yönelik İngiliz-Fransız ortak harekatına karşı yürüttüğü veTürk Askeri Tarihi'nin en önemli savunma savaşlarından biri olan ÇanakkaleSavaşları'nda Hava Kuvvetleri her ne kadar çok incelenmese de, zaferinkazanılmasında önemli bir rol üstlenmiştir. Bu kapsamda çeşitli olanaksızlıklararağmen, özellikle Almanya'nın desteğiyle gelişme aşamasında olan Türk HavaKuvvetleri'nin, ilk ve önemli başarılarından biri olan Çanakkale Hava Harekatı'nınincelenmesi gerekli olmuştur.Çalışma dört temel bölümden oluşmaktadır.Giriş ve Birinci bölümde HavacılıkTeşkilatı'nın kuruluş aşamasında ve Birinci Dünya Savaşı'ndaki faaliyetleriincelenmiştir. Çanakkale Cephesinin açılması sonrası tarafların harekat planları vehava kuvvetlerinin kuruluş çalışmaları ikinci bölümde ele alınmıştır. Üçüncü ve enönemli sayılabilecek bölümde hava savaşlarında yaşanan üç temel safha detaylı vekronolojik olarak anlatılmıştır. Son bölümde ise Müttefiklerin yenilgisi ve ÇanakkaleSavaşları'nın sona ermesiyle gerçekleşen havacılık faaliyetlerine yer verilmiştir. Özetleçalışmanın genelinden çıkardığımız sonuç; kara, deniz ve hava savaşlarının yaşandığıÇanakkale Cephesinde, diğer aşamalarda olduğu gibi hava harekatında da genelanlamda Müttefiklerin yenilgiye uğratıldığıdır. Bu açıdan düşmanın üstünlüğünerağmen havada yaşanan savaşlarda da Çanakkale geçilememiştir.

Even though it has not been examined well before, the Dardanelles Air Warsperformed an important role to win a victory in the Dardanelles Wars which is acceptedas most important Turkish defense war against French-British joint operation in orderto occupy Istanbul and Dardanelles Bosporus in the First World War. For this reasonexplaining the Dardanelles Air Wars which are accepted as one of the most importantsuccesses of Turkish Air Forces in developing phase by means of German assistance hascame into prominence.This work contains four main chapters. In the introduction and first chapter ofthis work, the Aircraft Committee which is core of Turkish aviation?s activities anddevelopments in military aviation in First World War explained. After the Dardanellescampaign opened, in the second part that is called as plans and establishments of theparties and air forces, plans and powers of the parties are generally examined in theDardanelles campaign. In third part which is last and most important, detailed air warsin three phases of the Dardanelles Wars were examined as chronologically. Finally thelast chapter is about aviation activities after failure of enemies. Summarily, the basicresult of this work, Allied Armies were failure in air wars in the Dardanelles like asnaval and land wars. So that although dominance of Allied Armies the Dardanelles isimpassable in wars lived in airs.