Karamanlı aynî divanı`nın cemiyet açısından tahlili

Abstract

Divan edebiyatı, döneminin sosyal hayat unsurlarını bünyesinde barındıran bir edebiyattır. Karamanlı Aynî, XV. yüzyılda Anadolu'da yaşamış Divan şairlerinden biridir. Hayatının büyük bir bölümünü Karamanoğulları Beyliği'nin merkezi konumunda olan Karaman'da geçirmiştir. Cem Sultan ve Karaman beyi Kasım Bey ile yakın ilişkiler kurarak dönemin siyasi, sosyal, kültürel ve edebî olaylarına şahitlik etmiştir.Karamanlı Aynî Divanı, içtimâî hayat unsurları açısından zengin bir içeriğe sahip olması, siyasi bir divan olması, hacimli bir eser olması, Cem şairlerinin eserleri arasında günümüze ulaşan tek eser olması, Cem Sultan, Kasım Bey, Karamanoğulları Beyliği ve Osmanlı Devleti ile ilgili önemli ipuçları barındırması, tezkirelerde kendine yer bulamaması, lisansüstü düzeyde veya tahlil bazında hakkında herhangi bir çalışmanın yapılmaması bakımından çalışılmaya değer bulunmuştur.Bu çalışmanın amacı, Karamanlı Aynî Divanı'nın cemiyet unsurları açısından incelenmesidir. Bu amaçla, Aynî Divanı'nda yer alan Türkçe şiirler ele alınarak tahlil edilmiştir. Divanda yer alan cemiyet unsurları titizlikle fişlenmiş, bulgular tasnif edilerek alt başlıklar oluşturulmuş ve şiirler değerlendirilerek sonuçlara ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda Karamanlı Aynî Divanı'nın cemiyet unsurları açısından oldukça zengin bir muhtevasının olduğu tespit edilmiştir.

Divan literature is a literature which contains the elements of social life of its period. Karamanlı Aynî, is one of the Divan poets who lived in Anatolia in the 15th century. He spent most of his life in Karaman, which was the center of Karamanids Principality. He established close relations with Cem Sultan and Karamanids ruler Kasım Bey and witnessed the political, social, cultural and literary events of the period.Due to the rich content it has in terms of social life elements, being a political divan, being a voluminous work, being the only work that has survived to the present day among the works of Cem poets, Cem Sultan, Kasım Bey, Karamanids Principality and important clues about the Ottoman state and in terms of not having a place in the tezkires, not having been studied at the graduate level, Karamanlı Aynî's divan was found worthy to study.The aim of this study is to examine the divan of Karamanlı Aynî in terms of community elements. For this purpose, Turkish poems in theAynî's Divan were analyzed. The elements of the society in the divan were carefully recorded, subcategories were formed by classifying the findings, poems were evaluated and the results were reached. As a result of this study it has been determined that Karamanlı Aynî's divan, has a very rich content in terms of community elements.