Türkiye`de ulusal haritacılığın kurumsallaşma süreci
- Global styles
- Apa
- Bibtex
- Chicago Fullnote
- Help
Abstract
1895 yılından bu yana haritacılık alanında ülkemizin lider kurumu olan HaritaGenel Komutanlığı, ülkemizin savunma ve kalkınmaya yönelik tüm haritacılıkgereksinimlerine başarı ile cevap vermiş ve vermeye de devam etmektedir.1895 yılında o zamanki Harbiye Nezaretinin 5'inci Şubesine bağlı olarakmodern haritaları üretmek üzere bir harita komisyonu kurulmuş ve komisyon 1896yılında Eskişehir ve civarının bugünkü bilimsel esaslara dayanan ilk haritasınıüretmiştir. Harita Komisyonunun kuruluş tarihi olan 1895 yılı; ülkemizdeki ilk resmûteşkilatlanmayı içermesi ve çağdaş haritacılık çalışmalarına başlanması açısındanmodern Türk Haritacılığının başlangıcı ve Harita Genel Komutanlığının ilk kuruluştarihi olarak kabul edilmiştir.1909 yılında Harita Komisyonunun yeniden kurulmasını müteakip, ilk1:25.000 ölçekli harita üretimi ile birinci derece nirengi ağı çalışmalarıgerçekleştirilmiştir. Birinci Dünya Savaşı Döneminde, Harita Komisyonunda görevlisubayların cepheye gönderilmesi çalışmaları aksatmışsa da, başarılı işlergerçekleştirilmiş ve özellikle Çanakkale Bölgesinde üretilen haritalar Çanakkalesavaşlarının başarı ile yürütülmesinde büyük rol oynamıştır.Haritacı ya da harita subay yetiştiren, ilk düzenli eğitim ve öğretim kurumuolan ?Harita Çizim Okulu? 1916 yılında eğitimine başlamış ve bugünkü HaritaYüksek Teknik Okulunun temelini teşkil etmiştir.1918 yılında Millû Savunma Bakanlığına bağlı Harita Dairesi kurulmuş veHaritacı Subaylar Millû Mücadeleye katılmak üzere İstanbul'dan Anadolu'yageçmişlerdir. Cumhuriyetin kurucusu Ulu Önder Atatürk'ün; ?Harita Dairesinin birsene zarfında orduya yetiştirdiği haritaların son zaferin iktisabında dahli olmuş, ordubu haritalar sayesinde hedefi zafere suhuletle vasıl olmuştur.? ifadesinde de belirttiğigibi, o zamanki adıyla Harita Dairesince üretilen haritaların Kurtuluş Savaşı'nınkazanılmasında büyük rolü olmuştur.Harita Komisyonu, ülkenin savunma ve kalkınma amaçlı ihtiyaçları gözönünde tutularak, Cumhuriyetin ilanından sonra 2 Mayıs 1925 tarihinde, 657 sayılıkanunla Harita Genel Müdürlüğü adıyla yeniden teşkilatlandırılmış ve Türkharitacılığına büyük emeği geçmiş olan Korgeneral Mehmet Şevki (Ölçer) ilk HaritaGenel Müdürü olmuştur.Cumhuriyetin ilk yıllarını müteakip; memleketin bütün harita işlerini yapmak,bütün bakanlıklar ile kurum ve kuruluşların harita ve plan ihtiyaçlarını karşılamaküzere, yoğun bir çalışma içerisine girilmiştir. Harita Genel Komutanlığının başlangıçdönemi olan 1983 yılına kadar yurdumuzda haritacılık alanında önemli dönümnoktaları yaşanmıştır:- 1926 yılında yersel fotogrametrik çalışmalara başlanmış,- 1930 yılında Türkiye'nin tamamının 1:200.000 ölçekli istikşaf haritalarıtamamlanmış,- 1932 yılında ilk hava fotoğraf alımları yapılmış ve 1940 yılında haritayapımında tamamen havai fotogrametri yöntemine geçilmiş,- 1953 yılında Türkiye Birinci Derece Nirengi Ağının kurulmasıtamamlanmış,- 1970 yılında Türkiye Ulusal Düşey Kontrol Ağının ilk faz ölçüleritamamlanmış,- 1972 yılında Türkiye'nin 5547 adet 1:25.000 ölçekli paftalarınınüretilmesi tamamlanmıştır. Bu tarihten itibaren gerek temel jeodezik ağlarıniyileştirilmesi, gerekse 1:25.000 ölçekli harita revizyonu çalışmalarına yoğun birşekilde devam edilmiştir.Klasik haritacılık faaliyetlerinin sürdürüldüğü bu dönemin sonunda, 1983yılında kuruluşun adı Harita Genel Komutanlığına dönüştürülmüş ve modernharitacılık faaliyetleri dönemi başlamıştır. Millû Savunma Bakanlığına bağlı olarakülkenin askerû ve sivil amaçlı haritacılık gereksinimlerini karşılayan Harita GenelKomutanlığı, uydu sistemlerine dayalı, bilgisayar destekli ölçme ve harita üretimiçalışmalarını bu dönemde gerçekleştirmiştir. Bu kapsamda;- 1983 yılında ilk ortofoto harita üretimi gerçekleştirilmiş,- 1989 yılında uydu görüntüsünden yararla ilk 1:50.000 ölçekli haritaüretilmiş,- 1994 yılında kinematik GPS uygulamalarına başlanmış,- 1995 yılında sayısal fotogrametri uygulamalarına geçilmiş,- 1999 yılında ilk 1:25.000 ölçekli kartografik vektör harita üretimi sayısalolarak gerçekleştirilmiş,- 1999 yılında Türkiye Ulusal Temel GPS Ağının kurulması çalışmalarıtamamlanmış, Türkiye Jeoidi hesaplanmış ve Sabit GPS istasyonları kurmaçalışmalarına hız verilmiş,- 2000 yılında kabartma harita üretiminde kalıplarının bilgisayar destekliolarak üretilmesine başlanmış,- 2004 yılından itibaren haritalar Dünya Jeodezik Sistemi-1984 (WGS-84)Datumunda üretilmiş,- Bilgisayar destekli genelleştirme yöntemi ile 2005 yılında 1:100.000ölçekli haritaların, 2006 yılında 1:50.000 ölçekli haritaların üretimine başlanmıştır.Ulusal haritacılığın kurumsallaşma sürecine etki eden en önemli olaylarınbaşında;- İlk resmi teşkilatlanma olması nedeniyle Harita Komisyonunun kuruluşu,- Bir yasal düzenlemeyle kurulması ve yeni bir dönemin başlangıcı olmasınedeniyle Harita Genel Müdürlüğünün kuruluşu,- Uydu ve bilgisayar teknolojilerinin harita üretim sisteminde yerinialması, sayısal harita üretimine geçiş ve buna uygun yeniden yapılanma gelmektedir.Vizyonu ?21'inci yüzyılın gereklerine uygun olarak; harita ve harita bilgisiüreten, haritacı personel yetiştiren, ulusal ve uluslararası haritacılık alanında liderolan bir kurum hâline gelmek? olan Harita Genel Komutanlığı görevi gereği,savunma amaçları ile TSK'nin, kalkınma amaçları ile kamu kurum ve kuruluşları ileözel ve tüzel kişilerin ihtiyaç duydukları her türlü basılı ve sayısal coğrafya desteğinitam, doğru, güncel, zamanında ve ekonomik olarak karşılamaktadır.Dünyadaki mevcut en son teknikleri kullanarak üretim yapan Harita GenelKomutanlığı; ürün çeşidi, kalitesi, ulusal ve uluslararası temsil açılarından,haritacılıkta dünya ülkeleri ile rekabet edebilen lider bir kurum olmaya devametmektedir. Having been the leading organization of our country in the field of mapping,General Command of Mapping has met successfully all mapping requirementsrelevant to defense and development of our country.A Mapping Commission was established in 1895 subordinated to 5 thDepartment of the-then-General Staff so as to produce modern maps and theCommission produced the first map of Eskişehir and the vicinity based on today?sscientific principles. 1895, which is the foundation year of the Mapping Commission,is accepted as the beginning of modern Turkish Mapping and as the foundation dateof General Command of Mapping, as it included the first official organization andthe contemporary mapping activities started.Following the reorganization of the Mapping Commission in 1909, the firstmap production at 1:25.000 scale and first order triangulation works were realized.Although detachment of the officers working at the Mapping Commission to thebattle front delayed the works during the era of World War I, significant works wereconducted and especially maps produced in the vicinity of Çanakkale played animportant role in winning successfully the Çanakkale battle.?The Map Drawing School? which was the first regular education andtraining school to educate cartographers or mapping officers started its education in1916 and constituted the foundation of today?s Survey Engineering School.Mapping Department was founded in 1918 subordinated to Ministry ofNational Defense and mapping officers moved from İstanbul to Anatolia to take partin the war of independence. As stated in the words of Atatürk the Great Leader ?Themaps produced by the mapping department for the army within the last year hasplayed a significant role in attaining the last victory. It is with these maps that ourarmy reached the victory?, the maps produced by the then-so-called mappingdepartment played a great role in winning the war of independence.Taking into account the requirements of the country for defense anddevelopment purposes, The Mapping Commission was reorganizedafter the proclamation of the Republic on May 2, 1925 with the law 657 as GeneralDirectorate of Mapping and Lt.Gen. Mehmet Şevki (Ölçer) who contributed a lot toTurkish Mapping became the first General Director of Mapping.Following the first years of the Republic, dense studies were initiated in orderto produce all maps of the country and to meet requirements for maps and plans ofall the ministries a well as governmental agencies and organizations. Important stepswere achieved in our country in the field of mapping till 1983 which is the beginningera of General Command of Mapping:- Terrestrial photogrammetry was started in 1926,- All reconnaisance maps for whole Turkey were completed in 1930,- The first aerial photo was taken in 1932 and aerial photogrammetry wasstarted to be used in map production,- Establishment of Turkish First Order Triangulation Network wascompleted in 1953,- First phase measurements of Turkish Vertical Control Network werecompleted in 1970,- Production of 5547 1:25.000 scale maps of Turkey was completed in1972. Since then, works relevant to both improvement of basic geodetic networksand revision of 1:25.000 scale maps were continued heavily.At the end of this era in which conventional mapping activities were carriedout, the name of the organization was converted to General Command of Mapping in1983 and the term for modern mapping studies started. Having been subordinated toMinistry of National Defense, General Command of Mapping which had metmapping requirements of the country for military and civilian purposes has duringthis term initiated computer aided surveying and map production studies based onspace techniques. In this frame;- The first orthophoto map production was conducted in 1983,- The first map was produced utilizing the satellite image at a scale of1:50.000,- Kinematic-GPS was initiated in 1994,- Digital Photogrammetry was initiated in 1995,- First cartographic vector map at 1:25.000 scale was produced digitally in1999,- Establishment of Turkish Fundamental GPS Network was completed andTurkish Geoid was computed in 1999, efforts to establish permanent GPS stationswere increased,- Computer aided mould production was started for relief map productionin 2000,- Starting from 2004, maps were produced in World Geodetic System-1984 (WGS84),- Through computer aided generalization, production of 1:100.000 scalemaps was started in 2005, of 1:50.000 scale maps in 2006.Among the most important events which influence the institutionalizationprocess of the national mapping are;- Establishment of Mapping Commission as this is the first officialorganization,- Foundation of General Command Directorate of Mapping as it is foundedwith a legal procedure and is the beginning of a new era,- Initialization of satellite and computer technologies in map productionsystem, transition to digital production line and reorganization accordingly.General Command of Mapping of which the vision is ?In line with therequisites of the 21 st century, to become an organization that produces map andmapping information, educates surveyor, leads in the field of national andinternational mapping?, is meeting the requirements for all kinds of hardcopy anddigital geospatial information of Turkish Armed forces for defense purpose and ofgovernmental organizations and agencies as well as of private entities fordevelopment purposes in a complete, accurate, current, timely and economic way.General Command of Mapping which conducts the production utilizing thelatest techniques available continues to be an organization than can compete withother countries in terms of product variety, quality and international representation.
Collections