Atatürk dönemi siyasi parti programlarının karşılaştırmalı analizi

Abstract

Siyasi partiler, demokrasinin ve siyasal yasamın temel varlık sebebidir. Asliislevleri, toplumun degisik kesimlerinin, birbirinden farklı istek ve tercihlerinidikkate alarak siyasal politikaları belirlemek ve halkı temsil etmektir. Sahipoldukları ideolojilere göre belirledikleri politikaları ve bunları gerçeklestirecekleriplan ve programları da topluma açıkladıkları parti programları ile ifade ederler.Türkiye'de siyasal partilerin olusumuna imkân saglayan gelismeler TanzimatDönemi ile birlikte meydana gelmistir. TBMM kurulduktan sonra ise Meclistebaslayan muhalif düsünceler, Mecliste temsil edilen siyasi partilerin kurulması ilesonuçlanmıstır. Kurulan ilk parti, Atatürk'ün baskanlıgında 23 Ekim 1923'te kurulanve A-RMHC'nin devamı olan Halk Fırkası'dır.Halk Fırkasını, lider kadrosunu Atatürk'ün yakın silah arkadaslarınınolusturdugu TpCF takip etmistir. kinci çok partili hayata geçis denemesi ise TpCFdeneyiminden yaklasık bes yıl sonra gerçeklesmistir. Atatürk'ün yakın arkadası FethiOkyar baskanlıgında kurulan SCF denemesi de basarılı olamamıs ve ancak doksandokuz gün sürmüstür.Türkiye Cumhuriyeti kurulana dek birlikte çalısan bu lider kadro, hangikonularda farklı düsünmektedir? Bu sorunun cevabına ulasmak için öncelikleAtatürk döneminde kurulan ve TBMM'nde temsil edilen bu üç partinin partiprogramları, içerik analizi yöntemi ile incelenmistir. Yapılan inceleme sonrasındaulasılan somut verilerle de, dört metnin bir karsılastırmalı analizi yapılmıstır

Political parties are basic reason of democracy and political lifes beeing. Todetermine the political policies and to represent the folk by taking the requests ofdifferent sections of population into consideration is the fundamental of politicalparties. They express plans and programmes of their policies that they designate dueto their ideologies by their party programmes.The developments that pave the way for forming the political parties inTurkey, had happened by the Period of Tanzimat. After foundation of Turkish GrandNational Assembly, opposite ideas caused establishment of political parties in theassembly. The first party was People?s Party, which was established under thepresidency of Atatürk at 23 October 1923, it had been the former Anatolian andThrace Prevention of Law Society.The Progressive Republican Party, of which Atatürk?s close friends combinedthe leading staff, followed the People?s Party. The second pluralist political systemattempt occured after five years of the The Progressive Republican Party experience.Free Republican Party, established under presidency of Atatürk?s close friend FethiOkyar, was unsuccessful and lasted only for ninety nine days.In which subjects have this lead staff that studied together with, until theestablished of Turkish Republic, thought differneces? To reach the answer of thisquestion, at first, the party programmes of these three parties that had beenestablished and represented in Turkish Grand National Assembly in Atatürk term,had been inspected in the method of content analysis. A compared analysis of fourtexts had been done with the concrete data had been arrived after observation hadbeen done.