Niyazi Berkes`in eserlerinde Türk Devrimi

Abstract

Niyazi Berkes, sosyoloji alanından ziyade toplumun modernleşmesi ve dönüşümünü konu alan çalışmalar yapmıştır. Berkes, Türkiye'nin son iki yüz yılını toplumsal, ekonomik, siyasal boyutlarıyla ele almış, böylelikle Türk düşünce hayatında yerini almış ve bilime önemli katkılarda bulunmuştur.Cumhuriyetin kurulmasını, Türk devrimini, laikliğin tüm kurumlarda yansımasını bizzat yaşamış ve bu süreci yakından gözlemleme imkanı bulmuş olan Niyazi Berkes, görüşleri çerçevesinde dönemin olaylarını tahlil etme ve olayları anlama çabası içersine girmiştir. Türkiye'de gerçekleşen siyasal olaylara bizzat yaşamış bu olayları konu alan çalışmalar yapmıştır. Bu nedenle Türk tarihiyle ilgilenen okuyucuların başvuracağı ilk düşünürler arasındaki yerini almıştır.Araştırmamızda, Atatürk devrimlerini bizzat yaşamış ve toplumsal yapıyı çok iyi bildiğini düşündüğümüz, Türkiye'nin en önemli sosyologlarından ve öncülerinden biri olan ve aynı zamanda tarihçi bakış açısıyla bu kırılma döneminin tahlilini yapan Niyazi Berkes'in görüşlerine yer verilmiştir. Bu çalışmada da söz konusu bilim adamının sosyoloji alanında yaptığı araştırmalardan ziyade tarihçi kimliğini ön plana çıkaran çalışmaları üzerinde durulmuştur.Bu tez, Niyazi Berkes'in Türk devrimi hakkındaki temel görüşleri ve Türk devrimiyle bağlantılı olarak laiklik ve batıcılık kavramlarını ele almıştır. Bunu yaparken Osmanlı dönemine ve II. Meşrutiyet dönemi fikir akımlarına yer verilmiştir. Buradaki amaç Berkes'in belirttiği gibi devrimlerin daha sağlam bir şekilde tahlilini yapmak olmuştur. Bu nedenle Osmanlı'nın son dönemi III. Selim'den itibaren Türk devrimine kadar olan bölüme de detaylı bir şekilde yer verilmiştir.Araştırma, eleştirel olmaktan ziyade daha çok kavramsal niteliktedir. Niyazi Berkes'in görüşlerine yer verilirken bu düşüncelerin doğruluğu, veya diğer bilim adamları tarafından kabul edilip edilmediği sorgulanmamaktadır. Genel anlamda Niyazi Berkes'in konu hakkındaki görüşlerine odaklanılmaya çalışılmıştır.

Niyazi Berkes is one the most prominent sociologists in Turkey. He conducted research on the modernization and transformation of the society in addition to sociology. Berkes studied Turkey?s last two hundred years from societal, economical and political perspectives, thus acknowledged a place in Turkish ideology and contributed much to science.Experiencing the foundation of the Turkish Republic, the Turkish revolution and the spread of laicism in every institution and being able to observe the process in detail, Niyazi Berkes tried to analyze and understand the events of the period through his views. He himself experienced the political events occurring in Turkey and included these in his research. Therefore, he positioned himself among the first thinkers that would be sought by readers interested in Turkish history.Our research aims to include the views of Niyazi Berkes, one of the most prominent sociologists and pioneers in Turkey who himself experienced Ataturk?s revolutions and who in our thinking had vast knowledge on the social structure and who also analyzed this process of rupture within the perspective of an historian. In this study, the focus has been on the works of the aforementioned scholar that put forth his historian identity rather than his research in sociology.This thesis comprises of the views of Niyazi Berkes on the Turkish revolution and the concepts of laicism and Occidentalism in regard to the Turkish revolution. In doing this, it incorporated the ideologies of the Ottoman era and II. Meşrutiyet The aim was, as mentioned by Berkes, to analyze the revolutions with a stronger grasp. Therefore, the last period of the Ottoman Empire from the reign of Selim the Third until the Turkish revolution has been provided in detail.The research is more conceptual than critical. In providing Niyazi Berkes?s views, the veracity or acceptance of his views by other scholars have not been subject for judgement. The focus has been mainly on Niyazi Berkes? views on the theme.