Türkiye`de ana jet üslerinin kuruluşu ve gelişimi (1951-2010)

Abstract

Türkiye'de Üslerinin kuruluşu 1951 yılında gerçekleşmiş ve 1952 senesinde jetlerin Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmesiyle birlikte Ana Jet Üsler kurulmaya başlanmıştır. Ancak bu üslerin kuruluşlarının gerçek temelleri bu tarihten çok öncelere gitmektedir. Hava Meydanlarının ve üslerin kuruluşlarını anlayabilmek için Türk Hava Kuvvetleri'nin tarihinin iyi irdelenmesi ve tahlil edilmesi gerekmektedir. Nitekim Türk Hava Kuvvetleri'nin teşkilatlanmasının farklı zaman ve mekânlardaki aşamaları merhale merhale Türkiye'de Jet Üslerinin ortaya çıkışının temellerini atmıştır. Türk Hava Kuvvetleri'nin tarih boyunca kurumsal yapısı çeşitli değişim ve dönüşüme uğramış ve bu süreçte hava meydanların ve filoların yerleri, isimleri ve kapsamları sürekli bir değişim geçirmiştir. Bunların kronolojik takibi araştırmacılara 1951 ve 1952'de gündeme gelen yeniliği anlamada yardımcı olur. 1952'de Jetlerin Türk Hava Kuvvetleri envanterine girmesiyle birlikte Ana Jet Üs'leri de hava kuvvetlerinin kendi ihtiyaçları doğrultusunda kurulmuş ve gelişmiştir. Ana Jet Üsleri büyük oranda Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yerel ve kurumsal ihtiyaçları bağlamında gelişmiştir. Bunun iki istisnası 2. ve 10'ncu üslerdir. Bu iki üs diğerlerinin aksine yine Türk Silahlı Kuvvetleri'nin tarihinde önemli bir yeri olan NATO (Kuzey Atlantik Anlaşması Örgütü) yapılanmasının bir gereği olarak oluşturulmuşlardır. Üsler kurulduktan sonra Türk Hava Kuvvetleri'nin ihtiyaçları doğrultusunda işlemeye başlamışlardır.Anahtar Kelimeler: Türk Hava Kuvvetleri, Türk Silahlı Kuvvetleri, Hava Meydanları, Jet Üsleri, NATO

Main air bases were first constituted in 1951 and became jet aircraft air bases after these particular aircrafts entered the inventory of the Turkish Air Forces in 1952. Yet, these air bases have their roots in the history of the Turkish Air Forces. Therefore, it is a necessity to scrutinize the history of the Turkish Air Force in order both to apprehend and analyze the emergence and development of the air bases in Turkey. In face, the organizational history of the Turkish Air Force in different times and places has also built up the air bases step by step. The changes and evolutions in the names, places and the scope of the air bases went hand in hand with the transformation that the Turkish Air Force experience in the course of its history. Therefore, the appearance of the air bases for jet aircrafts in 1952 was not a coincidence if one bears in mind this history. After the entrance of jet aircrafts into the inventory of the Turkish Air Forces the air bases have evolved in accord with the local requirements of the Air Force. New developments regarding the air bases tuned well with the needs of the contemporary age and were a result of the organizational structure of the Turkish Air Forces. The only exception was the 2nd and 10th Air Bases which were constituted according to the needs of NATO (North Atlantic Treaty Organization). Once twelve air bases were constructed in different parts of Turkey, they have progressed within the context of the history and organization structure of Turkish Air Forces.Key Words: Turkish Air Force, Turkish Armed ForceS, Air FieldS, Jet Bases, NATO