Yeni büyükşehir yasasına kırsal kesimin bakış açısı: Adana örneği

Abstract

Ülke arazilerini hiçbir bölümleme yapmadan yönetmek mümkün değildir. Türkiye'nin yönetsel bölünüşü uzun bir tarihi süreç içerir. Bu bölünüş içinde çalışmanın konusunu Büyükşehir Belediyeleri oluşturmaktadır. Büyükşehir belediyesi, en az üç ilçe veya ilk kademe belediyesini kapsayan, bu belediyeler arasında koordinasyonu sağlayan; kanunlarla verilen görev ve sorumlulukları yerine getiren, yetkileri kullanan; yönetsel ve mali özerkliğe sahip ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişisini ifade eder.Türkiye'deki kanunlara göre, belediye sınırları içinde en fazla 10.000 metre uzaklıktaki yerleşim birimlerinin son nüfus sayımına göre toplam nüfusu 750.000'den fazla olan il belediyeleri, fiziki yerleşim durumları ve ekonomik gelişmişlik düzeyleri de dikkate alınarak, kanunla Büyükşehir belediyesine dönüştürülebilir. Bu çalışma, ülkemizde henüz yeni gelişmekte olan yönetsel coğrafya alanındadır. 2012 tarihinde büyükşehir sınırları değişimlerinden sonra ortaya çıkan gelişmelerin sahada incelenerek yönetsel coğrafya ve yerleşme coğrafyası açısından değerlendirilmesi ise özgün değerini oluşturur. Büyükşehirlerdeki değişimi etkileyen faktörler incelenip, düzenleme çalışmalarının hangi konularda yapılması gerektiği üzerinde durulmuştur.İdari bölünüş sistemi içerisinde yer alan ve çeşitli değişikliklerle günümüze kadar gelen Büyükşehir belediyesi uygulaması yönetsel açıdan yerleşmeleri etkilemektedir. Türkiye'de 1984'ten itibaren başlayan Büyükşehir belediyeleri içinde Adana ili 1986'da Büyükşehir statüsüne kavuşmuştur. Bu bağlamda Büyükşehir statüsüne ilişkin geçen yıllar içinde birçok kanuni düzenlemeler yapılmış ve en son 2012'de Büyükşehir belediye sınırları yeniden düzenlenmiştir. 2014 yılı itibariyle de Adana il sınırları Büyükşehir Belediye sınırları il mülki sınırları olmuştur. Adana ili örneğinde son düzenlemelerin mekâna yansımaları yerleşmeler özelinde incelenmiştir. Çalışma kapsamında il merkezine yakınlık durumları göz önüne alınarak örneklem yerleşmeler seçilmiş anket uygulaması yapılmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda büyükşehir belediye hizmetlerinin tam olarak Adana ili kapsamındaki bütün noktalara ulaştırılamadığı alt ve üst yapı gibi temel birçok ihtiyacın giderilemediği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: İdari Coğrafya, Büyükşehir Belediyesi, Köy, Mahalle, Adana.

Land administration seems impossible without dividing the country into territories. Turkey's administrative division takes a long historical process. The purpose of this paper is the metropolitan municipality partition. Comprising of at least three districts or first-tier district municipality, ensuring the coordination within these municipalities, carrying out the duties and responsibilities given by the law, using the authority, forming its decision-making body by election and having administrative and financial autonomy metropolitan municipality means a public legal entity. City municipalities with a total population of 750,000 or higher in the last census including the urban areas within municipal borders and the urban areas that are at a maximum distance of 10,000 meters to these borders would be transformed into metropolitan municipalities by law based on their physical locations and economic development levels. The fact that this study is in the area of newly developing administrative geography in our country, and that developments after changes in metropolitan borders in 2012 are examined in the field and evaluated in terms of administrative and settlement geography represents the unique value of this study. The factors affecting the changes in metropolitan cities have been examined and the issues for which the revision should be done have been discussed.The practice of the metropolitan municipality, which is located within the administrative division system and which has come up-to-date with various changes, affects the settlements from a managerial perspective. In Turkey, the province of Adana has attained the status of metropolitan in 1986 within the metropolitan municipalities starting from 1984. In this regard, many legal arrangements have been made over the past years on the subject of the status of metropolitan and the boundaries of Metropolitan Municipality have been rearranged in 2012. As of 2014, Adana province borders have been metropolitan municipality borders and province boundaries. In the case of Adana province, the reflections of the recent arrangements on the site have been examined in the settlement area.Within the scope of the study, sampling points have been selected and a survey has been conducted considering the distances of these points to the city center. As a result of the research, it is observed that the municipal services could not be reached to all points within the Adana province; numerous basic needs such as lower and upper structure could not be solved in many locations where municipal services are still needed at many settlement boundaries. Keywords: Administrative geography, metropolitan municipality, village, district, Adana.