Türkiye`de mesleki teknik eğitimin tarihi gelişimi: 1908-1986

Abstract

Türkiye?de Mesleki Teknik Eğitim, Anadolu?nun Türkleşmeye başladığı dönemden itibaren, yaygın mesleki teknik eğitim olarak, Ahilik, Gedik ve Loncalarla Anadolu?da yayılmaya başlamıştır. Bu dönemde Mesleki Teknik Eğitim, Usta- Çırak geleneğinde yaşanmıştır. O dönemdeki koşullarda Anadolu?daki Mesleki Teknik Eğitim kurumları, toplum ihtiyacını en iyi şekilde karşılamaktaydı. Fakat Osmanlı Devleti?nin Duraklama Dönemine girdiği 1700 yılların başında Mesleki Teknik Eğitim teşkilatı kendini yenileyemedi ve mesleki teknik eğitim sistemi de bozulmalar başladı. Osmanlı Devleti 18. yy da Batı Devletleri karşısında, askeri ve ekonomik alanda geri kalmıştır. Devlet bu olumsuzluğu gidermek için ilk iş olarak askerlik ile ilgili Batı tekniğini almaya çalışmıştır. Devlet, askeri alanda okullar açarak Batılı devletlerin eğitim programları uygulanmaya koymuştur. Askeri alanda atılan yenilik hareketleri zamanla sivil alanda da kendini göstermiş, ziraat okulları, sanayi okulları gibi okullar memleketin her köşesinde açılmaya başlanmıştır. Bu dönemde, askerlik alanı dışındaki mesleki teknik eğitim- öğretimde büyük gelişmelerin sağlanması, Tanzimat Döneminde olmuş diyebiliriz.Tanzimat Dönemindeki mesleki teknik eğitim alanındaki gelişmeler, II. Meşrutiyet döneminde de olumlu yönde devam etmiştir. II. Meşrutiyet döneminde mesleki teknik eğitim alanında, sanayi okulları ve ziraat okulları daha etkili olmuştur. Bu okullar, açıldıkları bölgelerin gelişmesinde büyük katkılar sağlamıştır. Türkiye?de Cumhuriyet dönemi Mesleki Teknik Eğitim alanındaki gelişmelere baktığımızda; Cumhuriyet öncesi mesleki teknik eğitim sahasında olumlu gelişmeler olsa da, mesleki teknik eğitim alanında çok büyük eksiklikler vardı. Bu eksiklikler özellikle Kurtuluş Savaşı yıllarında daha da açığa çıkmıştır. Mesleki teknik eğitim alanındaki eksiklikleri gören Atatürk, mesleki teknik eğitimle bizzat ilgilenmiştir. Türkiye?nin mesleki teknik eğitimini şekillendirmek için Türkiye?ye Mesleki Teknik Eğitim alanında yabancı uzmanlar getirttirmiş, yurt dışına bu alanda uzmanlaşmak için öğrenciler getirttirmiştir.iiTürkiye?de Atatürk?le başlayan mesleki teknik eğitim alanındaki çalışmalar, ilerleyen yıllarda, daha düzenli ve verimli hale getirmeye çalışılmıştır. Bu dönemde mesleki teknik eğitim alanında, bütün örgün ve yaygın eğitim teşkilatları imkânlar dâhilinde oluşturulmaya çalışılmıştır. Ayrıca bu dönemde Türkiye?deki mesleki teknik eğitim, Milli Eğitim Şuraları ve Beş Yıllık Kalkınma Planlarında derinlemesine incelemiş, mesleki teknik eğitim alanındaki eksiklikler giderilmeye çalışılmıştır.Bu değerlendirmelerden sonra, çalışmamızın amacını en sade biçimde şöyle ifade edebiliriz; Türkiye?de mesleki eğitimin tarihi gelişim seyrini,2. Meşrutiyeti(1908) başlangıç noktası seçip mesleki eğitim için düzenleme getirilen 1986 yılı 3308 sayılı mesleki eğitim kanununa karar geçen zaman diliminde,Türkiye?deki mesleki eğitimin gelişim aşamalarını ortaya çıkarmaktır. Çalışmamamızın 1. Bölümünde Türkiye?de II. Meşrutiyet Öncesi Mesleki Teknik Eğitim başlığıyla, Türkiye?de II. Meşrutiyet Öncesi Dönemi?nde Mesleki Teknik Eğitimi incelemeye çalıştık, çalışmanın 2. bölümünde Türkiye?de II. Meşrutiyet Dönemi Mesleki Teknik Eğitim başlığıyla Türkiye?de II. Meşrutiyet Dönemi Mesleki Teknik alanında, açılan okullar ve gelişmeler ifade edilmiştir. Çalışmanın 3. Bölümünde Türkiye?de Cumhuriyet Dönemi Mesleki Teknik Eğitim konu başlığıyla bu dönemde gerçekleşen yenilikler ve eğitim öğretim faaliyetleri ve açılan eğitim-öğretim kurumları açıklanmaya çalışılmıştır. Çalışmanın son bölümü 4.bölümde ise Türkiye?de Mesleki Teknik Eğitimin, Milli Eğitim Şuralarında ve Beş Yılık Kalkınma planlarındaki yeri ve önemi ifade edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Eğitim, Mesleki Eğitim, Teknik Eğitim, Mesleki Teknik Eğitim, Yaygın Eğitim, Halk Eğitimi, Tanzimat Dönemi Mesleki Eğitim, 2.Meşrutiyet Dönemi Mesleki Eğitim, Cumhuriyet Dönemi Mesleki Eğitim, Milli Eğitim Şuralarında Mesleki Eğitim, Kalkınma Planlarında Mesleki Eğitim

Vocational technical education in Turkey, since the beginning of Turks in Anatolia, as formal vocational technical education began to spread in Anatolia with Ahi, Gedik and Lonca. In this period vocational technical education occurred as the master-apprentice tradition. Conditions of that period vocational technical education institutions in Anatolia was providing the community needs in the best way. But at the beginning of 1700 the Ottoman Empire entered the period of stagnation, vocational technical education system couldn?t renew itself then distortions began.In 18 century The Ottoman Empire dropped behind the western states in military and economic areas. To resolve this negativity, state on the first business tried to take the western technique as a military. By opening the military schools the state has implemented training programs of western states. In time, innovation movements in the military field, shown itself in the civilian area like agricultural schools, industrial schools, other schools began to open up in every corner of the country. During this period, major developments provision of vocational technical education and training outside military service area, we can say was the Tanzimat period.Developments in the field of vocational technical education in the Tanzimat period. Continued positive direction in the period of constitutional monarchy II. In II. constitutional period in the field of vocational technical education, industrial schools and agricultural schools have been more effective. These schools made major contributions to the development of the regions they were opened.Looking at the developments in Turkey in the Republican era of vocationaltechnical education, although the positive developments in the field of pre-republic vocational and technical education, there were substantial deficiencies in the field of vocational and technical education. These shortcomings were more exposed especially during the war of independence. Atatürk relaized the shortcomings in the field of vocational technical education, he dealt with vocational and technical training personally. To shape vocational and technical education in Turkey, he made ivforeign experts to come the in the field of vocational technical education, he made students sent abroad to specialize in this area.In Turkey, studies in the field of vocational and technical education beginning with Ataturk, in later years, tried to make it more streamlined and efficient. During this period, in the field of vocational and technical training, all was attempted to establish formal and informal education organizations. Also during this period, the vocational technical education was examined in depth in national education and the five year development plans, lack of vocational and technical education field was tried to handled.After these assessments, the purpose of our study can be expressed as the simplest way as follows, the historical development of vocational education in Turkey. 2nd constitutional monarchy (1908) selected the starting point for the regulation of vocational education, to vocational education law no. 3308 of 1986 was brought the decision, reveals the developmental stages of vocational education in Turkey. In the 1st part of study, under the title of vocational and technical education before II. constitutional, we tried to examine vocational and technical education before the II. constitutional in Turkey. In 2nd section of the study, under the title of vocational and technical education in II. constitutional era, It is expressed the improvements and opened schools for vocational and technical field in II. constitutional era. In 3rd section of the study, under the title of vocational and technical training republican era in Turkey, it is tried to explained the actualized innovations, education and teaching activities and opened education and training institutions. In section 4 the last part of the study, importance and place of vocationaltechnical education in national education councils and the five year development plans have been expressed.Key Words: Education, Vocational Education, Technical Education, Vocational And Technical Education, Adult Education, Public Education, The Reformation Period Vocational Education, 2. Constitutionalism Period Vocational Education Period, The Republican Period Vocational Education, Vocational Education İn National Education Councils, Vocational Education İn Development Plans