Z-kütüphane tasarımının kullanıcı üzerindeki etkisi: Kocaeli ilindeki okul kütüphaneleri örneği

Abstract

Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki okullarda 2014 yılı itibariyle kurulmaya başlanan Z-Kütüphaneler, klasik okul kütüphanesinden farklı unsurları ile dikkat çekmektedir. Renkli ve modern tasarımı, teknolojik alt yapısı, hizmet çeşitliliğiyle klasik okul kütüphanesi algısını değiştirmektedir. Bu çalışma, Z-kütüphane tasarımının öğrenciler üzerinde etkisi olup olmadığına yanıt aramak amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla klasik okul kütüphanesi kullanıcıları da çalışmaya dâhil edilmiş ve Kocaeli ilinde bulunan 4 Z-kütüphane ile 5 klasik okul kütüphanesi karşılaştırmalı olarak incelenmiş, çalışmaya 315 öğrenci katılmıştır. Betimleme yöntemiyle yürütülen çalışmada veri toplama aracı olarak anket tekniğinden yararlanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programı ile analiz edilerek değerlendirilmiştir.Araştırmanın sonunda, Z-kütüphane kurulumunda esas alınan teknik şartname kurallarına büyük oranda uyulduğu, modern tasarımın ve renkli olmasının en dikkat çeken unsur olduğu ve kütüphaneyi eğlenceli hale getirdiği, Z-kütüphanenin klasik okul kütüphanesine göre daha sık kullanıldığı, kütüphane kullanım alanı ile raf uzunluklarının kendileri için uygun olduğu, kütüphane algılarının değiştiği, ders çalışma isteklerinin arttığı sonuçlarına varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Kütüphane, Z-Kütüphane, Zenginleştirilmiş kütüphane, kütüphane tasarımı, okul kütüphanesi

Z-Libraries, which have been established since 2014 in the schools by the Ministry of National Education, are prominently different from the classic school libraries with their particular elements. Z-Libraries have changed the perception of the classic school libraries by their colourful and modern design, technological substructure and various games. The present study aims to answer whether Z-library design has an effect on students. For this purpose, classic school library users were involved in the study as well, and 4 Z-libraries and 5 classic school libraries in Kocaeli province were assessed comparatively. 315 students have participated in the survey. In the conducted study by description method, to collect data, questionnaire technique was used. The collected data were analysed using SPSS.As the summary of conclusions, the Z-libraries to a large extent are established based on the technical specifications, colourful and modern design are the prominent elements which make the Z-libraries entertaining, Z-libraries are used more often than classic school libraries, the Z-libraries usage area and shelf lengths are convenient for the users, the users' perception of library have changed and their desire to study has increased.Keywords: Library, Z-Library, Developed Library, Library Design, School Library