Endemik Hyacinthella Micrantha`nın chouard in vitro klonal çoğaltımı üzerine çalışmalar

Abstract

Türkiye'de ve tamamı endemik olmak üzere güzel çiçekleri ile süs bitkileri potansiyeline sahip 10 adet Hyacinthella türü mevcuttur. Hyacinthellamicrantha (BOISS.) CHOUARD: çok yıllık otsu endemik bir bitkidir. Genel olarak ülkemizde, Bolu,KastamonuAmasya,Ankara,Çorum,Samsun illerinde yayılış gösterir.Invitro teknikler kullanılarak kısa sürede çok sayıda soğancık üretimi mümkün olabilmektedir. Bu çalışmada, doğal üreme hızı düşük olan endemik Hyacinthellamicrantha türünden in vitro kültürü ile geniş ölçekli soğancık üretimi yapılmıştır. Bu amaçla, doğal floradan toplanan Hyacinthellamicranthatürüne ait eksplantlar, (pul yaprakları), çeşitli temel besin ortamları (MS, Orchimax ve LindemanOrchidMedium), 0.1 mg/l NAA + 40 g/l sukroz, 1.0, 2.0, 4.0 ve 8.0 mg/l BAP, Zeatin ve 2-iP + 7 g/ l agariçrensürgün ve soğancık teşvik ortamı ortamında 16 °C'de 3 tekerrürlü olarak kültüre alınmıştır.En yüksek sürgün/soğancık oluşturan eksplant oranı (% 87) ve en yüksek eksplant başına yavru soğancık sayısına (5.60 adet) yine 8.0 mg/L Zeatin içerenOrchimaxbesin ortamında saptanmıştır. MS ve Orchimaxbesin ortamının LindemanOrchidbesin ortamına göre daha erken embriyonikkallus oluşumuna neden olduğu ve bütün sitokinin tip ve konsantrasyonlarında bu iki temel ortamın soğancık üretimi bakımından daha iyi sonuçlar verdiği, BAP ve Zeatin hormonlarının daha etkili olduğu görülmüştür.

There are 10 endemic Hyacinthellaspecieswiththeir attractive flowers in our country. Hyacinthellamicrantha (BOISS.) CHOUARD is alsoendemic, annualandherbaceousspecies. Thisspecies is spread out inBolu, Kastamonu, Amasya, Ankara, Çorum and Samsun provinces. The natural low propagation rate of Hyacinthellamicranthaalso hampers the cultivation of this plant and the species were cultured under in vitro conditions for large scale bulblet production. Bulb scales of the species collected from natural habitat were cultured and tested under different basal media (MS, Orchimax ve LindemanOrchidMedium), growth regulators (1.0, 2.0, 4.0 and 8.0 mg/l BAP, Zeatin ve 2-iP) at 16 °C as threereplications. After ten months of culture initation, high frequency bulblet regeneration was developed bulb scales on different basal media and concentarions of and types of growth regulators .The highest ratio of bulb scales forming shoot/bulblets per explant (% 87) and bulblets per explants (5.60) were produced on a Orchimaxmedium containing 8 mg/L Zeatin. MS and Orchimax medium gave the best result in terms of embriyoniccalli and in vitrobulblet production compared to LindemanOrchidmedium. Also, BAP andZeatinweremoreeffectivethan2-iPforvitrobulblet production.