Yarı kurak havzalarda hidrolojik modelleme ile iklim parametrelerinin ve arazi kullanımındaki değişimlerin su kalitesi üzerine etkilerinin analizi (Terme Çayı havzası örneği)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, yarı kurak bir havzada, hidrolojik model yardımı ile iklim ve araziörtüsünde oluşacak değişimin kısa, orta ve uzak dönemde akış ve bazı su kalitesiparametreleri üzerine etkilerini tahmin etmektir. Araştırmada Ankara ve Çankırı ilsınırları içerisinde yer alan Terme Çayı Havzasında, Ekim 2014 – Eylül 2016 tarihleriarasında aylık su kalitesi ve akım ölçümleri yapılmıştır. Havza karakteristikleri, araziölçümleri ve laboratuvar verileri ile model test edilmiştir. Kalibrasyon ve validasyonaşaması sonrası, model farklı senaryolara göre çalıştırılmıştır. Farklı iklim ve arazikullanım türü değişikliği senaryolarına göre havzanın akış ve bazı su kalitesiparametrelerinde yakın, orta ve uzak dönemde görülebilecek değişiklikler doğrulanan eniyi model yardımı ile tahmin edilmiştir. Ülkemiz için hidrolojik modellerin sağlıklı, uzundönemli ve uyumlu veri altyapısı olması durumunda havzaların daha hızlı, ekonomik vegüncellenebilir bir şekilde orta ve uzak dönemde karar alma süreçlerine büyük kolaylıklarsağlayacağı anlaşılmıştır.

The main aim of this study is to predict the impact of changes in climate and land usetype/land cover on total flows and some water quality parameters in watersheds with semiarid climatic characteristics using hydrological model in near, medium and long termperiods. Fort his purpose water samples were taken from Terme Stream watershed locatedin Ankara and Çankırı provinces. Flow rates were also measured during the same period.Model was tested with watershed characteristics and data of flow rates and some waterquality parameters. After the calibration and validation of model near, medium and longterm range forecasts for changes in flow and some water quality parameters werepredicted according to different climate change and land cover change scenarios. Ourresults revealed that hydrological models might be used for taken fast, economic anddynamic decisions in medium and long term periods in the case of appropriate data set.