Bitki tür zenginliği ve çeşitliliği ile toprak özelliklerinin uzaysal değişkenliğinin analizi: Çankırı-Yapraklı örneği

Abstract

Çayır ve meralar, hayvanların ihtiyaç duyduğu kaba yemin sağlandığı en önemli doğal yem kaynakları olmanın yanı sıra, biyolojik çeşitlilik yaratması, kültür bitkileri için gen kaynağı durumunda olması, yaban hayvanlarına barınma olanağı sağlaması ve toprağı erozyona karşı koruması açısından önemlidir. Bu çalışmada, Çankırı ili Yapraklı ilçesinde bulunan yarı kurak meralarda bitki çeşitlilik ve zenginlik indeskleri ile toprak özellikleri arasındaki karşılıklı etkileşimlerinin incelenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Çalışma alanında 2016 yılı vejetasyon süresi içerisinde toplam 180 örnekleme noktasında 1m2 lik (1x1) kuadratlarda toprak ve bitki örneklemesi yapılmıştır. Alanın bitki tür zenginliği ve çeşitliliğini belirlemek için Shannon-Wiener ve Simpson çeşitlilik indeksleri kullanılmıştır. Alınan toprak örneklerinde tekstür, tarla hacim ağırlığı (HA), toprak reaksiyonu (pH), elektriksel iletkenlik (EC), kireç içeriği (CaCO3) , toprak organik madde (TOM) içeriği ve toplam azot (TN) analizleri yapılmıştır. Çalışma alanının toprakları genellikle kumlu killi balçık, killi balçık ve kil özelliğe sahip toprakların organik maddece zengin topraklardır. Shannon-Wiener ve Simpson çeşitlilik indeksleri ve alanın genel toprak özellikleri arasında yapılan korelasyon analizi sonucunda; Simpson çeşitlilik indeksi ile Kum (r=-0.322, P<0.01) orta derece de kuvvetli negatif ilişki bulunurken, Kil (r=0.288, P<0.01, pH içeriği (r=.768, P<0.01) ve Toz (r=0.169, P<0.05) arasında orte derece de kuvvetli pozitif ilişki tespit edilmiştir. Simpson çeşitlilik indeksi ile Kum (r=-0.279, P<0.01) orta derece de kuvvetli negatif ilişki bulunurken, Kil (r=0.241, P<0.01) ve Toz (r=0.165, P<0.05) arasında orta derece de kuvvetli pozitif ilişki tespit edilmiştir. Bu ilişki doğrultusunda da yüzey haritaları oluşturulmuştur.2018, 88 sayfaAnahtar Kelimeler: Çankırı-Yapraklı, Bitki Tür Zenginliği-Çeşitliliği, Toprak Özellikleri, Uzaysal Değişkenlik

Meadows and pastures are important for biodiversity and they are also a part of a source of genetic resources for cultivated plants and they are providing shelter for wild animals, they also have the duty on protecting the nature against soil eresion. In this study, we aimed to investigate the interactions between plant diversity and richness indices and soil characteristics in semi-dry pastures in çankırı Yapraklı district of Çankırı Province. In the study area, soil and plant sampling were carried out at a total of 180 sampling points in 1 m² (1x1) quadrats within the vegetation period of 2016. Shannon-Wiener and Simpson variety indexes were used to determine plant species richness and diversity of the area. In the soil samples, the texture, bulk density (BD), soil reaction (pH), electrical conductivity (EC), lime content (CaCO3), soil organic matter (SOM) content and total nitrogen (TN) analyses were performed. The soil of the research area is characteristicly mostly rich with sandly clay loam, clay loam and clay. As a result of the correlation analysis between Shannon-Wiener and Simpson diversity indices and general soil characteristics of the area; with Simpson diversity index, sand (r=-0.322, P<0.01) was found to have a strong negative relationship at moderate, clay (r=0.288, P<0.01), pH content (r=.768, P<0.01), dust (r=0.165, P<0.05) were found to have a strong positive relationship at moderate. Surface maps are created by that relationship.2018, 88 pagesKey words: Çankırı- Yapraklı, Plant Species Richness–Diversity, Soil Properties, Spatial Variation