Karacabey tarım işletmesi esmer genotip guruplarında sürüden ayrılış neden ve oranları

Abstract

-32- ÖZBT Bu araştırmanın materyalini Karacabey Tarım İşletme sine 1925-1976 yılları arasında yurt dışından damızlık olarak getirilen kurucu materyal ile, beş yılda( 1982-1986) do ğan Esmer erkek ve dişi genotip gruplar teşkil etmiştir. Araştırmanın amacı her genotipin özelliklerinin ayrı ayrı araştırılması ve tespit edilecek değerlerin Türkiye sığır yetiştiriciliği alanına aktarılmasının faydalı olacağı düşünülmüştür. Sürüden ayrılışlar üç ana bölüm halinde ele alınmış tır, a) Ayıklama, b) Damızlık, c) Ölüm ve kesimler, o Elde edilen veriler çoklu X metodu ile analize tabii tutulmuşlardır» Esmer genotip gruplar yıllara ve beş yılda olmak üzere incelenmiştir, A- Yıllara göre genotip gruplarda şu özellikler görülmüştür. Tablo s 2 de izlendiği gibi 1983 yılında Esmer dişi genotip gruplarında genital nedenlerden dolayı sürü den ayrılma oranı % 1,7 ve % 3,9 arasında görülmüştür. Adi nedenlerin oranı, sırasıyla, Karacabey Esmeri, Diğer Esmer, U,S,A* Esmeri ve Alman Esmerinde % 5,3-% 7,6- % 9»0 ve % 9,9 olup en yüksek oran Alman Esmerlerinde bu lunmuştur.- -33- ölüm ve kesimler 1984 yılında U.S.A. ve Alman Esmerle- rinde ^ 9.9 ve ^ 7.4 oranına yükselmiştir. Halk damızlığı olarak satışlar U.S.A. ve Alman Esmerlerinde % 12,2 ve % 10.8 ; Karacabey Esmerlerinde ise % 8,3 oranında gerçekleşmiştir. ölüm ve kesim oranı, 1984 yılında, Karacabey Esmeri ve U.S.A. Esmerlerinde % 9.4 ve % 10.9 olarak hesaplanmış tır. Damızlık oranı ise, 1982 yılında, Karacabey Esmeri ve U.S.A. Esmerinde % 23.2 ve % 25,8 düzeyinde seyretmiştir. Bu oran 1986 yılında % 43.2 ve % 31.0 a yükselmiştir. B- Beş yılda ve genotip gruplarında sürüden ayrılışlar tablo : 5 de izlendiği gibi genital nedenlerden dolayı % 1.5 ve % 2,5 oranları arasında olmuştur. Adi nedenlerden dolayı ise U.S.A. Esmerleri diğer genotiplere göre daha yüksek oranda sürüden ayrılmıştır. ölüm ve kesim oranları diğer Esmerlerde % 6.3, di ğer genotiplerde ise % 5.1 olarak seyretmiştir. Halk damızlığı olarak U.S.A. ve Alman Esmerleri, sırası ile, % 8.3 ve % 7.2 oranında sürüden ayrılmışlar, Karacabey Esmerlerinde ise bu oran % 5.7 olmuştur. Esmer erkek genotip gruplarda, genital nedenlerden dolayı sürüden ayrılma oranlarında önemli fark görülmemiş tir.-34- Bsmer dişi genotip gruplarında 1982-1986 yılları arasında 5885 baş düve ve inekten % 20.6 sı sürüden ayrıl- I mıştır0 Esmer erkek genotip gruplarında ise 1982-1986 yılları arasında 2672 baştan % 40,8 i sürüden ayrılmıştır» Halk damızlığı olarak satışlarda Karacabey Esmerle ri diğer genotiplere göre düşük oranda sürüden ayrılmıştır ki ; bu da işletmenin sığır populasyonunda Karacabey Esmerini artırmak düşüncesinden ileri gelebilir» /

-35- ' SUMMARY i Culling reasons and culling rates in Karacabey Brown Cattle herd at Karacabey state farm. The material for this study consisted of the following two groups of animals, (1) the foundation stock belonging to the Brown breed imported as breeding animals from various countries between 1925-1976, (2) the male and female progeny of the Brown breed of various genotypes born in the five years between 1982-1986». < The purpose of this investigation was to examine the characteristics of each one of the genotypes individually and the consideration of the possibilities of applying the estimated values to the dairy cattle breeding practice in Turkey» The reasons for removal from the herds were put under the following three main headings, a) Culling, b) Selling as breeding animals, c)Death and slaughter» The data collected were analysed using the method of chisquare (X ) the genotype groups of the Browns were examined by years and within the five year period» A- The following characteristics were observed in the genotype groups by the years» As can be seen from table s 2 large differences were observed in 1983 among- -36- the female genotype groups with regard to the percentage o'f removal from the herds due to genital reasons, the figures being 1.7 and 3.9 %. The percentages of common reasons in Karacabey Browns, other browns, U.S.A. browns and German browns were found to be 5»37o6, 9.0 and 9*9 % respectively, being highest in the German browns. The percentage of deaths and slaughters rose to 9.9 and 7.4 % respectively in U.S.A. and German Browns in 1984. The rates of those leaving the herd as breeding animals were 12.2, 10.8 and 8.3 % respectively in U.S.A., German and Karacabey browns. As the examination of table t 3 indicates, U.S.A. Browns among the male genotype groups left the herd in higher proportions than other groups in 1983 due to genital, 0,8 % and common causes, 8*4 %» The rates of death and slaughters in 1984 were seen as 9.4 and 10.9 % in Karacabey Browns and U.S.A. Browns, respectively. In the case of the rate of breeding animals, t-he figures in 1982 were 23.2 and 25.8 % in Karacabey Browns and U.S.A. Browns whereas they rose to 43.2 and 31.0 %.in 1986.-37- / B- Removals from the herd during the five year ` period and in the genotype groups© Within the female genotype groups the genital reasons as seen in the table : 5 did not cause considerable variation» in the percentages of removals from the herds the figures being 1,5 and 2.5 %m On the other and, U.S.A. Browns were removed from the herds in higher proportions at 8.1 % percent due to common causes compared to other groupBo The removals due to death and slaughters were 6. 3 % percent in other Browns compared to 5.1 % percent in the remaining genotype s0 In the case of leaving the herd as breeding animals, the rates were 8.3, 7.2 and 5.7 % in U.S.A., German and Karacabey Browns, respectively. Within the male genotype groups the genital reasons as seen from table : 6 did not cause significant variation in the percentages of removal from the herd. The rate '? of those leaving the herd due to common reasons were 2.7 and 4.9 %. The rate of deaths and slaughters were 10.3 and 9.6 % in U.S.A. and Karacabey Browns. Regarding the removal from the herd as breeding animals the percentage was 26.6 %»-38- Between 1982-1986, 20.1 # percent of the Brown heifers and cows of 5885 heads were removed from the herd (table : 9). Of the total 2672 males 41.4 % percent left the herd between these years (table : 10). Of the total 8557 animals from all genotypes 26.7 % were culled from the herd. As a result, the rates of removal due to genital causes were not found to be different in the Brown genotypes studied. In conclusion, the rates of genital reasons in the Brown genotypes were not found to be different but the rate of common reasons in U.S.A. Browns was found to be higher. Compared to the other genotypes with respect to the rate of the death and slaughters the other Browns tended to be higher. In regard to leaving the herd as breeding animals, Karacabey Browns left the herd at a lower rate compared to the other genotypes. This could have resulted from the policy of increasing Karacabey Brown in the animal population at the Karacabey farm.