Farklı düzeylerde fındık içi kabuğu içeren rasyonların merinos kuzularında besi performansı, karkas özellikleri ile bazı kan ve rumen sıvısı metabolitleri üzerine etkisi

Abstract

-40- 6. TÜRKÇE ÖZET Bu araştırma, farklı düzeylerde fındık içi kabusu içeren rasyonların Merinos kuzularında besi performansı, karkas özel likleri ile bazı kan ve rumen sıvısı metabolitleri üzerine olan etkisini araştırmak amacıyla yapıldı. Araştırmada 1.5-2.0 aylık sütten kesilmiş erkek Merinos kuzusu kullanıldı. Araştırma, her biri 10 baş kuzudan oluşan, 1 kontrol, 2 deneme olmak üzere 3 grup halinde yürütüldü. Hay vanlar grup yemlemesine tabi tutuldu. Kontrol grubu için hazır lanan konsantre yemin yanısıra, 1. gruba % 10; 2. gruba da % 20 oranında fındık içi kabuğu içeren rasyonlar verildi. Deneme sü resi, 3 haftalık alıştırma dönemi ile birer aylık 3 deneme döne minden oluştu. Hayvanlar iki haftada bir bireysel olarak tar tıldı. Araştırmada rasyonlara katılan fındık içi kabuğunun hay vanların sağlığı üzerine herhangi bir olumsuz etkisi görülmedi. Kuzularda 90 günlük besi dönemi sonunda ortalama canlı ağırlıkları kontrol, 1. ve 2. gruplarda sırasıyla 43.81, 41.64 ve 42.36 kg olarak bulundu. Deneme süresince ortalama günlük canlı ağırlık artışı gruplarda sırasıyla 249.60, 221.70 ve 229.10 g olarak tespit edildi. Kuzularda toplam canlı ağırlık ve günlük canlı ağırlık artışı bakımından gruplar arasında is tatistiki açıdan önemli bir fark görülmedi (P^>0.05). Gruplar da günlük toplam yem tüketimi sırasıyla 1.515, 1.413 ve 1.436 kg olarak hesaplandı. Her kg canlı ağırlık artışı için tüketilen toplam yem miktarları 6.07, 6.37 ve 6.27 kg olarak bulundu. Araştırma sonunda kesilen kuzularda sıcak karkas ağırlığı gruplarda sırasıyla 21.47, 20.08 ve 20.22 kg; soğuk karkas ağır lığı ise 20.30, 19.19 ve 19.19 kg olarak belirlendi. Sıcak ve-41- soğuk karkas ağırlığı bakımından gruplar arasında istatistiki açıdan önemli bir farklılık gözlenmedi. Gruplarda sırasıyla sı cak randıman % 48.82, 48.22 ve 47.78; soğuk randıman ise % 46.41, 46.07 ve 45.34 olarak hesaplandı. Sıcak ve soğuk randıman değer leri ile diğer karkas özellikleri bakımından gruplar arasında istatistiksel bir fark görülmedi. Araştırma sonunda gruplarda ortalama kan üre azotu değer leri sırasıyla 28.26, 28.38 ve 26.00 mg/100 mi; amonyak azotu değerleri 0.20, 0.20 ve 0.21 mg/100 mi; glukoz değerleri 47.18, 47.30 ve 36.72 rng/100 mi; keton değerleri ise 1.34, 1.11 ve 0.94 mg/100 mi, olarak belirlendi. Yapılan araştırmada % 20 fın dık içi kabuğu içeren 2. grupta, 30. ve 60. günlerde kan üre azotu değerleri, 60. ve 90. günlerde ise kan glukoz değerleri diğer gruplara nazaran istatistiki açıdan önemli derecede (P'Co.Ol) düşük bulundu. Bununla birlikte bu değerlerin normal sınırlar içinde olduğu gözlendi. Rumen sıvısındaki pH değerleri araştırma sonunda gruplar da sırasıyla 6.77, 6.67 ve 6.86; ortalama üre azotu değerleri 5.13, 5.54 ve 6.64 mg/100 mi; amonyak azotu değerleri ise 0.32, 0.30 ve 0.27 mg/100 mi olarak bulundu. Rumen sıvısı üre azotu değerinin, araştırmanın 30. gününde, % 20 fındık içi kabuğu iç eren 2. grupta diğer gruplara nazaran önemli derecede (P<C.0.05) yüksek bulunmasına rağmen bu değerin toksisite miktarının, al tında olduğu da bir gerçektir. Sonuç olarak, sütten kesilen erkek Merinos kuzuların ras yonlarına % 10 ve 20 oranlarında katılan fındık içi kabuğunun kuzularda besi performansı, yem tüketimi, karkas özellikleri ve bazı kan ve rumen sıvısı metabolitleri üzerine olumsuz et kisi görülmedi. Böylelikle fındık içi kabuğunun yeni bir yem mad desi olarak % 20' ye kadar kuzu rasyonlarına katılmasının yararlı olacağı kanısına varıldı.

-42- 7. İNGİLİZCE ÖZET (SUMMARY) The Effect of the Rations Containing Different Amounts of Hazel-Nut Hulls on the Growth Performance and Carcass Characteristics and Some Blood and Rumen Metabolites on Merino Male Lambs. This investigation was carried out to determine the effects of different levels of hazel nut hulls added to the rations of Merino male lambs on the growth performance, carcass characte ristics and some blood and ruminal metabolites. Weaned male Merino lambs aged 1.5-2.0 months were used. The lambs were divided into two treatment groups, and one cont rol group each containing 10 lambs and they were fed in groups. Hazel nut hull was added to the rations of the first and second groups at the levels of 10 and 20 %, respectively. The experi mental period covered 3 weeks of preliminary period and three basal feeding period each containing of a month. The lambs were individually weighed at two weeks intervals. The addition of hazel nut hull to. the rations did not cause any harmfull effect on the health of the lambs. At the end of the experiment, the average live weights of lambs in the groups of control, 1 and 2 Were 43.81, 41.64 and 42.36 kg, respectively. The average daily live weight gains during experiment were 249.6, 221.7 and 229.1 g for groups, respectively. There were no statistically differences (P^0.05) between groups in live weight and daily live weight gains. Total average daily feed consumptions of groups were 1.515, 1.413 and 1.436 kg, respectively. Total feed consumptions per kg of live weight gain were found as 6.07, 6.37 and 6.2? kg, respectively.-43- All of the lambs were slaughtered at the end of the expe riment. Hot carcass weights of the groups were 21.47, 20.08 and 20.22 kg; cold carcass weights were 20.30, ID. 19 and 19.19 kg, respectively. No differences were observed in carcass weights among the groups. Hot dressing percentages of groups were 48.82, 48.22 and 47.78 % and cold dressing percentages were 46.41, 46.07 and 45.34 %, respectively. There were no statis tically differences in hot and cold dressing percentages and other carcass traits among groups. At the end of the experiment, the average blood urea nit rogen values of the groups were 28.26, 28.38 and 26.00 mg/100 ml; the average blood ammonia nitrogen values were 0.20, 0.20 and 0.21 mg/100 ml; blood glucose values were 47.18, 47.30 and 36.72 mg/100 ml and blood ketone values were 1.34, 1.11 and 0.94 mg/100 ml, respectively. Blood urea values in the 30. and 60. days of the experiment and blood glucose values in the 60. and 90. days in group receiving 20 % of hazel nut hull were found to be significantly lower (P/0.01) than that of the other groups. However these values were in normal limits. At the end of the experiment, rumen pH values in control, 1. and 2. groups were found as 6.77, 6.67 and 6.86; the ave rage urea nitrogen values were 5.13, 5.54 and 6.64 mg/100 ml; ammonia nitrogen values were 0.32, 0.30 and 0.27 mg/100 ml, respectively. Second group that received 20 % of hazel nut hull had a significantly higher ruminal urea nitrogen values than the others (P<^0.05). But these values v/ere lower than toxicity values.-44- The data on the growth performance, feed consumption, carcass characteristics and some blood and ruminal metabolites suggested that there were no adverse effects on health of lambs fed rations containing 10 and 20 % of hazel nut hulls. There fore it is concluded that the addition of hazel nut hulls up to 20 % to the lamb rations as a new feed source was found to be useful.