Ankara piyasasında satılan bazı sıvı ve katı yağ örnekleri ile çerezlerde oksitlenmeyi engelleyici olarak kullanılan BHT ve BHA düzeyleri üzerinde çalışmalar

Abstract

64 6. ÖZET Bu araştırma, Ankara piyasasında satılan zeytinyağı, mısırözü yağı, ayçiçek yağı, margarin ve çerezlerde antioksidan olarak katılan BHA ve BHT miktarlarının saptanarak Gıda Maddeleri Tüzüğü ve Uluslarası yönetmeliklerde verilen değerleriyle karşılaştırılması amacıyla yapıldı. Analizler GLC ile gerçekleştirildi. Kapalı ambalajlarda olmak üzere 10 adet tereyağında ve toplam 15 adet ayçiçek ve mısırözü yağlarında yapılan analizlerde BHA ve BHT bulunmadı. Margarin örneklerinden, etiketlerinde antioksidan içerdiği belirtilen 10 adet örnekte 5.655±1.545 ppm BHA ve 98.0±5.44 ppm BHT tesbit edildi, îki tanesinde ise hiç bulunmadı. Etiketlerinde BHA ve BHT içermeyen margarin örneklerinde ise bu anti- oksidanlar saptanmadı. Zeytinyağ örneklerinin hiç birisinde BHA bulunmayıp, sadece bir fir maya ait zeytinyağında BHT 10 ppm seviyesinde tesbit edildi. Ayrıca piyasada satılan değişik tür çerezlerin ( peynirli, fıstıklı, baharatlı, çilekli v.b.) yapılan analizlerinde ilk önce yağları ekstrakte edildi ve bu yağlar GLC de tayin edildi. Bulunan değerler yağ bazında he saplandı. Etiketlerinde BHA ve BHT içermeyen çerezlerde BHA 29.3813.06 ppm BHT 30.4±6.2 ppm bulundu. Etiketlerinde bu antioksidanları içerdiği belir-65 tilen çerezlerde ise BHA 63.012.33 ppm, BHT ise 120.0±6.02 bulundu. Analizi gerçekleştiren 57 adet katı ve sıvı yağın 33 tanesinde BHA ve BHT saptanmadı. Geri kalan 24 örnekte bulunan BHA ve BHT oranlarının 19 tanesinin yönetmelikte verilen değerleri aştığı belirlendi. Çerezlerde ise 15 adetten sadece 3 tanesinin bu antioksidanları içermediği, geri kalanla rın hepsinde bulunan antioksidanların yönetmelikteki değerleri aştığı sap tandı. Çalışmadan elde edilen bulgulardan, BHA ve BHT'nin ülkemizde sıvı yağlarda geniş ölçekte kullanılmadığını, fakat margarin ve özellikle çe rezlerde GMT'de belirtilen miktarların üzerine çıktığı, bunun toplumun sağlığı yönünden tehlike arzedebileceği sonucuna varıldı.

66 SUMMARY A STUDY ON THE BHA AND BHT CONTENT OP FATS AND OILS, AND SNACKS SOLD IN ANKARA MARKET This study was carried out to determine the amount of antioxidants, BHA and BHT added to butter, margarine, sunflower seed oil, maize oil and snacks which are commercially sold in Ankara local markets and to compare the results with the levels permitted in the Turkish Food Additives Regu lation and other international regulations. All the determinations were performed by GLC. Neither BHA nor BHT were detected in the 10 packed butter and 15 sun flower seed and maize oil samples. Ten margarine samples bearing a label with a declaration of BHA and BHT content, arithmetic mean of 5.655±1.545 ppm BHA and 98.098±5.464 ppm BHT were detected. 2 margarine samples with the same declaration contained none of these antioxidants. And hence, no antioxidants were detected in the margarines with no declaration of BHA and BHT on their labels. No BHA was detected in the olive oil samples, BHA with an aritmetic mean of 3.4 ppm BHT was detected.67 Snacks of different variety (cheese, spice, strawberry flavored etc.) were primarily extracted for their fat content. The fats extracted were analyzed for their antioxidant contents by means of GLC and the results obtained were calculated on the fatbasis of these snacks. BHA and BHT content of the snacks having a label not declaring the existence of BHA and BHT were found as 29.38±3.06 ppm for BHA, 30.41±6.2 for BHT. On the otherhand, those having a label bearing the names of these antioxidants were found to contain 63.0512.33 ppm BHA and 124.0±6.02 ppm BHT. In summation, 33 of the total 57 fat and oil samples analyzed, no BHA and BHT were detected. 19 out of the remaining 24 samples in which BHA and BHT were detected, their total BHA and BHT values exceeded the maximum permitted levels as specified in the Regulation. In the case of snacks, only 3 out of 15 snacks analyzed, contained none of these antioxidants. The levels of BHA and BHT content detected in the remaining of these samp les exceeded the permitted levels. It was concluded that, BHA and BHT were not widely utilized in oils, whereas in margarines and especially in snacks, amounts exceeding the per mitted levels were detected which could yield dangerous effects on public health.