Kalsiyum eksikliğinin kemik metabolizması üzerindeki etkilerinin radyoizetopik, biyomekanik, densitometrik ve histopatolojik yöntemlerle incelenmesi

Abstract

Ca eksikliğinin kemik metabolizması üzerinde yarattığı olumsuz etkilerin sonucu olarak rezorpsiyon ve osteoporoz, fraktüre olan meyili artırmasından dolayı maksillofasiyal cerrahide önemlidir. Ca eksikliğinin sonuç¬ larını açıklayabilmek için sayısız hayvan deneyleri yapılmış¬ tır. Farklı yöntemler uygulanarak ortaya çıkan sonuçlardaki çelişkiler, bu konunun sık sık gündeme getirilmesine sebep olmuştur. Bizde bu çalışmada Ca eksikliğinin sıçan kemikle¬ rinde yarattığı osteoporoz, rezorpsiyon, ve kırılmaya olan meyilin artması gibi etkileri görmek amacıyla, sintigrafi ve gama sayımı, biyomekanik değerlendirmeler, mikrodensito- metrik analiz, histopatoloji ve büyüme ile gelişimin incelenmesi yöntemlerini kullandık. Araştırmamızda, 3 haftalık 32 adet Vistar cinsi sıçan kullanılmış olup, onaltısına Ca'dan fakir diyet, onaltısına Ca miktarı normal olan diyet verilmiştir. Sıçan¬ lar 5., 10., 15., 30. günlerde tartılmıştır. Bunu takiben hayvanlar dörder sıçandan oluşan deney ve kontrol gruplarına ayrılarak, Tc99 perteknetat enjeksiyonu yapılmıştır. Tüm vücut sintigrafisi uygulanan sıçanların mandibulaları gamasayımı ve histopatolojik tetkik, femurları ise biyomekanik değerlendirme ile histopatolojik tetkik için saklanmıştır. Bulguların değerlendirilmesinde, gruplar arasında bir ağırlık farkı, dolayısıyla büyüme ve gelişimde bir fark görülmemiştir. Tüm mandibula için uygulanan gama sayımının değerlendirilmesinde, rezorpsiyon yüzdelerinde önemli bir fark izlenmezken, birim ağırlıktaki rezorpsiyon yüzdeleri incelendiğinde 5.günde farkın önemli olduğu görülmüştür. Biyomekanik çalışmada ise 30. günde önemli fark, yük taşıma kapasitesinin Ca eksikliği halinde azaldığı iz¬ lenirken, femurlardaki kırıkların trabeküler yapının daha yoğun olduğu proksimal ve distal uçlarda meydana geldiği gö¬ rülmüştür. Mikrodensitometrik analizin değerlendirmesinde ise gruplar arasındaki belirgin fark, Ca eksikliğinin mandibula- larda yoğunluk azalmasına yani rezorpsiyona neden olduğunu göstermiştir. Histopatolojik değerlendirmeye göre Ca eksikliği mandibula ile femurlarda trabeküler ve kortikal düzensizlik ile trabeküler zayıflamaya sebep olmaktadır. Deneylerden elde edilen bulgular, Ca'dan fakir bir diyetin sıçanların kemik dokusunda rezorpsiyon ile osteoporozu oluşturduğu, kırık olasılığını artırdığı, ancak büyüme ve gelişimleri ile genel sağlık durumlarını etkileme¬ diğini ortaya çıkarmıştır.

Since it causes osteoporosis, resorption and in- creases the tendency to fractures, Ca deficiency is important in maxillofacial surgery. Numerous experiraental studies have been performed to explain the effects of Ca deficiency, but the techniques used were not standard and ended in conflicting results. So, many experiments have been conducted on the stıbject. The aim of this study was to investîgate the effect of Ca deficiency on bone vhich causes osteoporosis, resorp¬ tion and increases the tendency to fractures, in rats using scintillation techniques, biomechanics, microdensitoraetric analysis, histopathology and following up of growth. The experiment was performed on 3 week old, 32 Wis- tar rats. Sixteen were set on a Ca deficient, and the other 16 on a Ca provided diet. After a period of 5, 10, 15 and 30 days ali the rats were weighed to observe their development.Than each period a control and experimental group consisting of 4 rats was sacrificed, after injecting Tc99 pertechnetate for whole body scintigrapy. Mandibles were obtained for gamma counting and histopathology. The results revealed that there was no significant difference between the weight gain of the groups. When the whole mandible gamma counting is conside red, there was no significant difference in the percentage of resorption, but a difference existed in the resorption per centage per weight at the 5th day period. Biomechanical evaluation was performed on rat femo ra and a significant difference was found at the 30th day of the study, where the locations of the fractures were observed at the proximal and distal ends having denser trabecular structures. Microdensitometric analysis conducted on the two groups revealed that there was significant resorption in the experimental group as compared to the controls. The histopathological analysis of the mandibles and femoral bones showed that in the Ca deficient group trabecu lar and cortical irregularity and cortical weakness was pro minent as opposed to the controls.The results of this study showed that Ca deficient diet in rats, produces bone resorption, osteoporosis and in creases the risk of fractures but does not affect their deve lopment and general health condition.