Samanın lignolitik aktiviteli mikroorganizmalarla muamele edilerek yem değerinin arttırılma olanaklarının araştırılması

Abstract

72 manın lignolitik aktivitelfimguslarla inkübe edilerek gerek delignifikasyon sonu cu sindirilebilirliginin ve gerekse ham protein içeriğinin, yüksek sindirilebilirlikli ve biyolojik değerlikli teft. Mcre proteini yönünden arttınlabildiği gösterilmiştir. Ligninaz enziminin de ®pn amaçlarla kullanılabileceğinin gösterilmiş olduğu bu çalışmada, enzim kullamüHmn ekonomik olabilmesi için sentetik olaraK elde edi len sellülaz enziminde «Kuğu gibi ligninazın da sentetik olarak eldesine yönelik çalışmalara ve kullanılaa fimguslarrn genetik çalışmalarla sellüloz üzerine etkisiz mutan tlannın geliştirilmesine gerek vardır.73 5.0ZET Bu çalışmada üfemizde en fazla miktarda tarımsal artık olarak elde edi len ve hayvan beslemede düşük kaliteli bir kaba yem olarak kullanılan buğday samanının biyoteknoloji& metodlarla değerlendirilebilirliğinin arttırılıma olanak ları araştırılmıştır. Araştırmada 9 fefdı tür beyaz-çürükçül fungus kullanılmıştır. Çalışma 3 farklı aşamada yürütüîımîştür. Birinci aşamada buğday samanı funguslarla 20, 40 ve 60 gün süreyle inkübe edilmiştir. İnkütasyon süreleri sonunda buğday samanı besin maddele rindeki değişiklikler fecelenmiştir. Buna göre ham protein miktarı tüm inkübasyon sürelerinde artmıştır. En fazla artış ise 60 günlük inkübasyonda Phanerochaete chrysospwium ile Pleurotus eryingii tarafından meydana getirilmiş olup sırasıyla % 121.60 ve % 121.29 olarak tesbit edilmiştir Tüm inkübasyon t. süreleri boyunca ham selüloz miktarında Agaricus bisporus ile Pleurotus sajor- caju hariç ve nötral deterjan fiber miktarında Agaricus bisporus dışındaki diğer türler azalmaya neden olmuştur. Ham sellüloz ve nötral deterjan fiber miktarlarındaki azalma aynı süreli inkübasyonlarda benzer olduğundan bu durum funguslann bu besin maddeleri ile birlikte lignini de parçalamalarına bağlanmıştır. En yüksek delignifikasyon miktarının ise 60 güniafe inkübasyonda Pleurotus sajor-caju ve Phanerochaete chrysosporium tarafında® sırasıyla % 29.74 ve % 29.50 şeklinde gerçekleştiği tes bit edilmiştir. ı Çalışmanın ihfeei aşamasında ise funguslarla değişik sürelerde inkübasyona tâbi tutulan buğday samanının besin maddelerinin naylon-torba tekniği ile in-situ yıkılaSffirliklerindeki değişimler incelenmiştir.74 Bu amaçla 3 adet rumen fls tüllü Akkaraman koç kullanılmıştır. 20 günlük inkübasyonda kuru madde yıkılabilirliği üzerine en etkili tür olarak Pleu- rotus sapidus bulunmasına karşın diğer inkübasyon sürelerinde tüm fungus türleri yıkılabilirliği arttırmıştır. Ham protein yıkılabilirliği üzerine 20 günlük inkübasyonda Pleurotus ery- ingii ve Pleurotus JlageUaîus hariç diğer tüm fungus türleri, ile bütün inkübasyon sürelerinde fungusların hepsi arttırıcı etkide bulunmuştur. Ham sellüloz yıkılabilirliğini 20 günlük inkübasyonda Pleurotus ostreaîus ve Phanerochaete chrysosporium hariç diğer türler, 40 günlük inkübasyonda Phanerochaete chry- sosparium dışındaki diğer türler ile 60 günlük inkübasyonda tüm fungus türleri arttırmıştır. Nötral deterjan fiber yıkılabilirliğini 20 günlük inkübasyonda Pleurotus sqjor-cqju hariç ve 40 ve 60 günlük inkübasyonlarda ise tüm fungus türleri arttırmıştır. Lignin yıkılabilirliği üzerine ise 20 günlük inkübasyonda Pleurotus ostreatus 40 ve 60 günlük inkübasyonlarda ise Phanerochaete chrysosjprium ve Pleurotus sqjor-cqju en etkili fungus türleri olarak saptanmıştır. Çalışmanın son bölümünde ise funguslardan elde edilen ligninaz enzi- miyle yapılan inkübasyonlann in-situ kuru madde yıkılabilirliği üzerine etkisi in celenmiştir. En yüksek ligninaz aktivitesi Pleurotus sojorcaju, Pleurotus ostreatus ve Phanerochaete chrysosporiurri 'da tesbit edilmiş olup en yüksek in-situ yıkılabüirlik bu funguslardan elde edilen enzimle inkübe edilmiş numunelerde saptanmıştır. Kuru madde yıkılabilirlikleri ise sırasıyla % 33.30, % 24.70 ve % 30.71 olarak tesbit edilmiştir.

75 Pleurotus sqj&mpi, Phanerochaete chrysosporium ve Pleurotus ostreatus funguslannın araştuMsann ilk bölümündeki buğday samanı lignin miktarı üzerindeki etkileriyle mm bölümde aynı mikroorganizmaların ligninaz aküviteleri ve bunlardan elde edita enzim solüsyonlanyla samanın inkübasyonu sonucun daki in-sitü kuru maüfeyıkılabilirlikleri arasında paralellik saptanmıştır.76 6. SUMMARY This study was carried out to investigate the development of wheat straw as a low quality roughage which is obtained in the gratest amount of agricultural waste in Turkey using Motechnologic methods. In the study 9 different kinds of white-rot fungi were used. The study was carried out in 3 dfflerent steps. In the first step, wheat straw was incubated with fungi for 20,40 end 60 days. At the end of fte incubation period nutritional differences of the wheat straw were investigated. According to the results, crude protein contents were increased in all the incubation times. The highest increases were brought about with Phanerochoete timjsosparium and Pleurotus eryingii 121.60 % and 121.29 % respectively M 60 days incubation period. Through all the incubation periods, with the excepoon of Agaricus bisporus and Pleurotus sqjor-cqju for cru de cellulose and Agcaims bisporus for neutral detergent fiber content, all strains caused a reduction in Srese parameters. As the reduction of crude cellulose and neutral detergent fiber content were similar through the same incubation times, it was conculuded thai fee fungi degraded lignin along with these nutrients. The highest delignification fates were determined as 29.74 % and 29.50 % for Pleuro tus sqjor-cqju and Phmerochaete chrysosporium respectively at 60 days incubati- on period. In the second step of the study, the in-situ degradation changes of the nutrients of wheat straw which had been incubated.With fungi at different times were investigated usingthe nylon-bag technique. For this purpose 3 mature Akkaraman rams were used. Although Pleuro tus sapidus was determined to be the most effective strain on dry matter degra-