Balık tüketimi ile saçta biriken metilciva düzeyi arasındaki ilişkilerin araştırılması

Abstract

VI - ÖZET Üç tarafı denizlerle çevrili olan yurdumuzda deniz kıyılarında otu ran halkımızın beslenmesinde deniz ürünlerinin rolü büyüktür. Denizlerimizin çeşitli atık maddelerle kirletilmekte ve doğal cıva kaynaklarının bol olduğu bir bölgede yaşamamız nedeniyle antropoje nik kökenli kirliliğe de maruz kalmaktadır. Bu nedenle özellikle çok balık tüketen balıkçı ailelerinde metil cıva araştırması yapmak gereği duyulmuştur. Biyolojik indikatör olarak saç numunesi seçilmiştir. Saç numunele rinde kan seviyesinin 250 misli Me Hg bulunması, kolay toplanması ve saklanması gibi avantajlarına karşı çevreden gelen her türlü kirli liği, kullanılan saç kozmetiklerini absorplaması ve yapısından gelen bazı maddelerin ise deneyleri zorlaştırdığı görülmüştür. Bu dezavan tajlar saça uygulanan ön temizleme işlemleri sonucunda kısmen gide rilmiştir. Yaş yıkımlama, ekstraksiyon ve GLC-ECD analizleri yöntemi ile saçta bulunan metil cıva miktarlarının diğer ülkelerde balık yiyenler de saptanan değerlerle uyum gösterdiği görülmüştür. Kontrol grubu 1.15 ± 0.34 ppm; Ayda 1-2 kere balık yiyenler 2.46 ± 1.52 ppm; Haftada 1 - 3 kere balık yiyinler 6.06 ± 2.71 ppm; Hafta da 4 - 7 kere balık yiyenler 10.22 + 6.15 ppm 78

SUMMARY Fish and fish products play an important role in the nutrition of people living at the Turkish seaside areas. Apart from pollution of our seas by various waste products, natural mercury sources of anthropogenic origin also contribute to pollution. With these concerns, we aimed to study methyl - mercury levels of fishermen families consuming high levels of fish and fish products in their diet. Hair was chosen as the biological indicator, hair samples have the advantage of easy collection and storing as well as having levels 250 times higher than the blood but its capacity of absorbing environmen tal pollutants, hair cosmetics used for treatment and cleaning, comp licates analysis. These disadvantages were partly overcome by pre- extraction cleaning procedures applied to the samples. Methyl - mercury levels determined after wet - digestion, extrac tion, GLC-ECD detection were as follows : 1.14 ± ppm for the group not consuming fish 2.46 ± 1.52 ppm for the group consuming fish 1-2 times a month 6.0 ±2.71 ppm for the group consuming fish 1-3 times a week 10.22 ± 6.15 ppm for the group consuming fish 4-7 times a week These results complied with the levels given in WHO Environmen tal Health Criteria. 79