Koyun ve keçi derisinde mast hücreleri üzerinde morfolojik ve histometrik araştırmalar

Abstract

33 6. ÖZET Bu çalışma, koyun ve keçi derisinde mast hücrelerinin değişik yaş gruplarına, vücut bölgelerine ve mevsimsel dağılımlarına göre morfolojik ve histometrik olarak incelenmesi amacıyla yapıldı. Araştırmada kış, ilkbahar, yaz ve sonbahar mevsimlerinde, 1-2 ve 3-4 yaş gruplarına ayrılan hayvanların boyun, sırt ve karın bölgelerinden deri biyopsi örnekleri alındı. Belirlenen yaş gruplarından, her mevsimde üçer adet koyun ve keçi olmak üzere toplam 24'er adet koyun ve keçiden, 144 adet biyopsi örnekleri alındı. Işık mikroskopik incelemelerde mast hücreleri her iki hayvan türünde de metakromatik boyanmaları ile ayırt edildi. Bu hücrelerin dermişin stratum superfisiyalesi içindeki damarlar, stratum profundum katmanında bulunan ter bezleri, yağ bezleri ve kıl follîküllerinin çevresinde yoğunluk gösterdikleri saptandı. Metakromatik boyanan sitoplazma, koyunda çoğunlukla homojen görünümündeydi. Buna karşılık keçide intrasitoplazmik granüller belirgin olarak ayırt edilebilmekteydi. Söz konusu hücrelerin ışık mikroskopik görünümlerinde yaş, mevsim ve vücut bölgelerine göre farklılık bulunmuyordu. Elektron mikroskopik incelemelerde bu hücrelerin en çarpıcı özellikleri, farklı büyüklük ve miktardaki granülleri idi. Koyunda bu granüller sitoplazmanın hemen tamamını doldurmaktaydı. Keçide ise söz konusu granüller daha az miktardaydı ve genellikle sitoplazmanın periferinde yerleşmişti. Her iki hayvanda da elektron yoğun ve elektron açık görünümde olan granüller, matrikslerinde değişik figürler içermekte idi. Koyun ve keçi derisinde bulunan mast hücrelerinin sayısal dağılımlarını belirlemek amacıyla yapılan hücre sayımları sonucunda, koyunda 1-2 ve 3-4 yaş grupları arasında istatistiksel bir fark34 bulunamadı (p > 0.05). Keçide ise aynı yaş grupları arasında farkın p < 0.01 düzeyinde istatistiksel önemde olduğu saptandı. Her iki türde de mast hücrelerinin sayısal dağılımı açısından vücut bölgeleri arasında istatistiksel önemde bir fark ile karşılaşılmadı (p>0.05). Mevsimler arasındaki farklar ise istatistiksel önemde idi (p < 0.01).

35 7. SUMMARY MORPHOLOGICAL AND HISTOMETRICAL STUDIES ON THE MAST CELLS IN SHEEP AND GOAT SKIN This study was carried out to investigate mast cells in sheep and goat skin morphologically and histometrically with respect to different age groups, body regions and seasonal distribution. Skin biopsy samples were collected from neck, back and abdomen regions of animals divided into 1-2 year-old and 3-4 year-old groups in the seasons of winter, spring, summer and autumn. One hundred and forty four biopsy samples were collected from a total of 24 sheep and goats within each age group. In each season 3 sheep and 3 goats from each group were used. In light microscopic investigations, mast cells were detected by their metachromatic siaining properties in both animal species. It was found that these cells intensified around blood vessels in stratum superficiale, around sweat glands, sebaceous glands and hair follicules in stratum profundum. Metachromatically-stained cytoplasm was seemed to be homogenious in sheep. In contrast, intracytoplasmic granules were prominent in goats. There were no differences in the light microscopic appearances of these cells with respect to age, seasons and body regions. In electron microscopic investigations, the marked features of these cells were their granules of different size and quantity. These granules in sheep filled almost whole cytoplasm. But in goats, they were less and were located peripherilly in cytoplasm. Electron-dense and electron-lucent granules containing different configuration in their matrices were found in both animal species.36 Cell counts were caried out to estimate the numerical distribution of mast cells in sheep and goat skin. No statistical difference was found between 1-2 year-old and 3-4 year old sheep (p>0.05). But significant difference was seen between the same age groups in goats (p<0.01). No statistically significant differences were found between the body regions with respect to the number of mast cells distribution in both species (p>0.05). The differences between the seasons were found statistically significant (p<0.01).