Kuluçkalık yumurtaların depolanmasında süre, pozisyon ve ön ısıtmanın kuluçka sonuçlarına etkisi

Abstract

96 7- ÖZET Koşullar nedeniyle uzun süre depolanması gereken kuluçkalık yumurtalarda depolama sırasında her gün pozisyon değiştirme, depolama başı veya kuluçka öncesinde ön ısıtma yapma veya hem pozisyon değiştirme, hem de ön ısıtma yapma gibi uygulamalar yaparak kuluçka randımanının arttırılabilme olanakları incelenmiştir. Çalışmada aynı çevresel koşullarda tutulan ve aynı yaşlı Ross PM3 etçi damızlık genotipine ait sürülerden kış, bahar ve yaz mevsimlerinden 3600 er adet olmak üzere toplam 10800 adet kuluçkalık yumurta kullanılmıştır. Her mevsimde 5 er gün arayla 4 kez 900 er adet kuluçkalık yumurta alınmış ve bu yumurtalar sırasıyla 22, 17, 12 ve 7 gün depolanmıştır. Her bir süre grubu içinde kullanılan 900 adet yumurta 150 şer adetlik 6 alt gruba ayrılmıştır. Bu alt gruplardan Grup I;depolama başı 3 gün 27°C de ön ısıtılmış (db), Grup II; depolama başı ön ısıtılıp her gün pozisyonu pozisyonu değiştirilmiş (DB), Grup III; Kuluçka öncesi ön ısıtılmış (kö), Grup IV; kuluçka öncesi ön ısıtılmış ve pozisyonu değiştirilmiş (KÖ), Grup V; depolama süresince sadece her gün alt-üst edilerek pozisyonu değiştirilmiş (K) ve Grup VI; sivri ucu aşağıya dönük olarak depolama süresini tamamlamıştır (Kontrol, k). Depolama süresinin bitiminde tüm yumurta lar kuluçka makinasına konmuş, kuluçka işlemi bittikten sonra kuluçka ve makina randımanları hesaplanmış, civciv çıkmayan yumurtalar kırılarak ölü embriyoların gelişim aşamaları ( çok erken, erken, orta ve geç devre embriyonik ölümler), malpozisyonlar ve malformasyonlar da tesbit edilmiştir. Yumurtaların hiç bir işlem yapılmadan, sivri ucu aşağıya dönük ve dik olarak depolanmaları halinde 7 günlük depolamada en yüksek kuluçka ve makina randımanları elde eilirken depolama süresi uzadıkça randıman kayıpları önemlilik (p<0.01) kazanmış, 7, 12, 17 ve 22 günlük süre gruplarında elde edilen kuluçka randımanları sırasıyla % 72.00, 67.56, 68.00, 56.67 olarak bulunurken makina randımanları da % 90.00, 87.1i, 85.48 ve 75.22 olarak tesbit edilmiştir. Depolama sırasındaki her gün pozisyon değiştirmenin 7 günlük kısa süreli depolamalarda olumsuz olduğu, ancak sürenin 22 güne uzaması durumunda kuluçka sonuçlarına olumlu katkıları olabileceği anlaşılmıştır. Bu katkı önemli (p<0.01) düzeyde97 olup, depolama süresince her gün alt-üst edilen grupta (K) elde edilen kuluçka randımanı değerleri depolama süresi sırasıyla % 69. 1 1, 67.56, 68.67, 61. 1 1. ve makina randımanları ise % 89. 1 1, 88.37, 84.89, 77.03 olarak belirlenmiştir. Depolama başı ön ısıtma uygulaması genel olarak önemli (p<0.01) derecede zararlı etki yapmış, depolama başı ön ısıtma grubunda (db) elde edilen kuluçka ve makina randımanları süre gruplarında sırasıyla % 68.67, 66.89, 56.00, 30.44 ve 88.54, 84.79, 76.60, 45.04 olarak bulunmuştur.Depolama başında yapılan ön ısıtma ile birlikte pozisyon değiştirme, uzun süreli depolamalarda bir miktar yararlı olmuş ise de alt-üst edilen grupta (DB) elde edilen kuluçka randımanları sırasıyla % 72.88, 62.44, 53.55, 42.88 ve makina randımanları da % 88.41, 79.15, 73.70, 60.31 olarak tesbit edilmiştir. Kuluçka öncesi ön ısıtma uygulaması ise genelde oldukça yararlı bir uygulama olarak dikkat çekmiştir. Özellikle depolama süresinin 22 güne uzaması durumunda diğer tüm uygulamalardan yüksek randımanlar elde edilmiş, kuluçka öncesi ön ısıtılan grupta (kö) elde edilen sonuçlar kuluçka ve makina randımanları halinde sırası ile % 74.67, 70.67, 64.22, 58.89 ve % 93.59, 88.83, 82.81, 79.10 olmuştur. Kuluçka öncesi ön ısıtma ve pozisyon değiştirme birlikte uygulandığında ise az da olsa bir olumsuzluk dikkati çekmekte ve KÖ grubunda elde edilen kuluçka randımanları % 70.44, 67.33, 66.67, 58.00 ve makina randımanları % 87.09, 86.32, 86.71 ve 72.21 olarak bulunmuştur. Bu olumsuzluk uzun sürede malpozisyonların artması ve geç embriyonik ölümlerin yüksek olması şeklinde netleşmektedir. Genel değerlendirmede çok zorunluluk yoksa depolama süresinin 17 günü geçmemesi, bir haftadan daha uzun süreli depolamalarda günlük olarak pozisyon değiştirilmesi ve özellikle uzun süreli depolama yapılacaksa kuluçka öncesi ön ısıtma uygulamasının yararlı olduğu, ancak hem kuluçka öncesi ön ısıtma hem de pozisyon değiştirmenin beraber uygulanmamasının daha doğru olacağı sonucuna varılmıştır. Anahtar kelimden Depolama süresi, depolama pozisyonu, ön ısıtma, kuluçka sonuçlan

98 8- İNGİLİZCE OZET (SUMMARY) The Effects of Storage Time, Position and Prewarming of Hatching Eggs on Hatching Results Research has been done on the possibilities of getting increased hatchability on hatching eggs which need to be stored for a long time, to be turned daily and to be warmed either before storage or before incubation or to be turned and wanned likewise. In three settings a total of 10800 eggs from the Ross PM3 broiler parent stock of the same age and the same housing conditions were used for the winter, spring and summer seasons. For each storage period 900 eggs have been used with an interval of five days in each seasons. They have been previously stored 22, 17, 12 and 7 days respectively before incubation. In each storage period, 900 eggs have been divided randomly into six subgroups of 150 eggs each. Group I was prewarmed for three days at 27°C before storage (db), Group II was turned daily during storage and it was prewarmed before storage (DB), Group III was prewarmed before incubation (ko), Group IV was turned daily during storage and it was prewarmed before incubation (KÖ), Group V was turned daily during storage without prewarmed (K) and Group VI was only stored point end down and was neither turned nor prewarmed (control, k ). At the end of the storage period, all the eggs were set in the same incubator. When the incubation was completed, the hatchability of the total eggs and of the fertile eggs was determined. At the end of the incubation, by breaking of the unhatched eggs, the number of embryonic dead in which different embryonic development stages (too early, early, middle and late embryonic dead), the number of malpositions and malformations were also determined. While the highest hatchability obtained in the 7 days group on the eggs stored point end down; hatchability reduced when the storage time increased to 22 days. Hatchability of total eggs resulted were 72.00, 67.56, 68.00, 56.67 % and hatchability of fertile eggs resulted as 90.00, 87. 1 1, 85.48, 75.22 % in the storage time groups respectively. It has been observed that, results were negative in the short storage periods (7 days) in which eggs were turned daily; but when the storage length was 22 days hatchability could99 be increased in the group of turned eggs (p<0.01). Hatchability of total eggs were 69. 1 1, 67.56, 68.67, 61.11 % and the hatchability of the fertile eggs in K groups were 89.11, 88.37, 84.89, 77.03 % respectively. In general, it has been observed that, prestorage warming affected detrimental on the hatchability (p<0.01). The hatchability of total eggs in the prewarmed groups before storage (db) were 68.67, 66.89, 56.00, 30.44 % and the hatchability of fertile eggs was 85.54, 84.79, 76.60, 45.04 %. Both prewarming before storage and turning eggs during storage (DB) increased hatchability in the long period storage but this were insignificant and the hatchability of total eggs was 72.88, 62.44, 53.55, 42.88 % and the hachability of the fertile eggs were 88.41, 79.15, 73.70, 60.31 % of the set eggs in storage periods respectively. The preincubation warming proved to be very positive on hatchability.Especially, when the storage time was 22 days higher hatchability than for the other groups it has been observed. In those particular groups (ko) the hatchability of total eggs were 74.67, 70.67, 64.22, 58.89 % and the hatchability of fertile eggs were 93.59, 88.83, 82.81, 79. 10 % of the set eggs which were stored 7, 12, 17 and 22 days respectively. Both in the prewarmed and the daily turned groups, a decrease in the hatchability has been observed, but this was not significant, and in the same groups (KÖ) the hatchability of total eggs were 70.44, 67.33, 66.67, 58.00 % and the hatchability of the fertile eggs were 87.09, 86.32, 86.71, 72.21 % respectively. The low results in those groups appear to be because of the increased malpositions caused by turning and the increased of late embryonic dead in the long storage periods. In the overall evaluation, it can be said that the storage period should not exceed 1 7 days unless absolutely necessary, for periods of longer than 7 days daily turning should be applied, and especially for long storage periods warming before preincubation gives positive results, but it has been observed that warming and position changing should not be applied at the same time. Key words: Storage time, storage position, pre warning, hatching results