Türk Ceza Hukukunda suça teşebbüs

Abstract

Teşebbüsü, bir suç işleme kararını alan failin, suç yolunda ilerleyerek işlemeyi kastettiği suça ilişkin gerekli hazırlıkları yapıp icra hareketlerine başlamasına rağmen elinde olmayan nedenlerden ötürü, işlemek istediği suçu sonuçlandıramaması olarak tanımlayabiliriz. Fail, bir düşünce aşamasından geçerek suç işleme kararı almış, kastettiği suça ilişkin gerekli hazırlıkları yapmış, ardından icra hareketlerine başlamıştır. Fakat icra hareketlerini gerçekleştirirken bazen bu hareketle dış etkenler tarafından kesintiye uğratılmış, bazen de gerekli icra hareketleri tam anlamıyla yerine getirilmiş ancak fail tarafından istenilen sonuç gerçekleşmemiştir. Her ne kadar istenilen sonuç gerçekleşmemiş olsa bile failin o aşamaya kadar ki yaptığı eylemlerin cezasız kalması adalet duygusuyla bağdaşmayacaktır. Bu nedenle teşebbüsün cezalandırma nedeni olarak öğretide farklı görüşler ileri sürülmüştür.Bu görüşlerden objektif teoriyi nedensellik görüşüne dayandıran yazarlara göre; tamamlanmış bir suçun var olabilmesi için yapılan hukuka aykırı hareket ile meydana gelen sonuç arasında nedensellik bağının varlığı gerekmektedir. Subjektif görüşe göre ise; teşebbüs aşamasında kalan bir suç tipinde, hukuka aykırı fiilin kanuni tanımında yer alan sonuç kısmı bulunmamaktadır. Bu görüşe göre istenilen sonuç gerçekleşmese bile failin suçlu iradesi cezalandırılmalıdır.Ceza kanunlarının amacı bir toplumdaki huzur ve güvenliği sağlamanın yanında, o toplumdaki insanların bireysel ve toplumsal menfaatlerini de korumaktır. Bilindiği üzere kanunlar bir yasama organı vasıtasıyla hazırlanır. Kanun koyucu, topluma zarar verdiği ya da vereceğini düşündüğü eylemleri yaptırım altına alarak yasaklar. Bu yasaklamalar ise ceza kanunlarında belirtilen suç tipleridir. Kanun koyucu genelde hukuka aykırı kabul edilen bir eylemin tamamlanmış halini cezai yaptırım altına almıştır. Ancak bazen de kastedilen sonuçlar gerçekleşmeyerek, kanun koyucunun düzenlediği tipiklik unsuruyla örtüşmemektedir. Yani bazen suçlar teşebbüs aşamasında kalarak tehlikelilik hali yaratmaktadırlar. Bu gibi durumlar da kanun koyucu tarafından hoş karşılanmamakta, yaptırım altına alınması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Kanun koyucunun teşebbüsü düzenleme kastı da bu nedenledir. Teşebbüs halinde kalmış suçlarda sonuç gerçekleşmemiş olsa, zarar meydana gelmese bile toplum düzeni üzerinde somut bir tehlike yaratmaktadır.Teşebbüsün maddi ve manevi olmak üzere iki unsuru vardır. Suça teşebbüsün Ceza Kanunumuzdaki düzenleniş şekline göre; maddi unsur olarak İcra Hareketlerine Başlama, Hareketin Elverişli Olması, İcra Hareketlerine Tamamlanamaması şartları, manevi unsur olarak da kast öğesi kabul edilmiştir.5237 Sayılı TCK?nın 35. Maddesinde ?Bir kişi işlemeyi kastettiği bir suçu?? şeklinde bir ifade kullandığı için, ancak kasten işlenebilen suçlarda teşebbüsün mümkün olabileceğini sonucuna varmaktayız. Olası kastla işlenebilen suçlara teşebbüsün mümkün olup olmadığına ilişkin öğretide bir görüş birliği bulunmamaktadır. Bir kısım yazarlar olası kastla işlenebilen suçlara teşebbüsün mümkün olduğunu savunurken, bir kısım yazarlar da bu tür suçlara teşebbüsün mümkün olmadığını savunmaktadırlar.Buna karşın taksirli suçların teşebbüse elverişli olmadığına ilişkin öğretide tam bir görüş birliği bulunmaktadır. Ayrıca kanun koyucu kimi suçların teşebbüs aşamasında kalmış olması ile tamamlanmış olması arasında bir ayrım gözetmemiştir. Eğer bir suçun tamamlanış olmasıyla teşebbüs aşamasında kalmış olması arasında bir ayrım olmayan suçlara ?Kalkışma Suçları? denilmektedir. Bir başka tanımla, kanun koyucunun korumak istediği menfaatin önemini dikkate alarak, tamamlanmasını öne aldığı suçlardır. Bu durumda, bu tip suçlarda, henüz hukukî korumanın konusunu oluşturan varlığa zarar vermeyen hareketlerin, tamamlanmış suç olarak kabul edilmesi olarak tanımlanmaktadır.Anahtar Kelimeler: Teşebbüs, objektif ve subjektif teori, icra hareketlerine başlama, hareketin elverişli olması, icra hareketlerine tamamlanamaması.

Attempt is an action which is not ended up with the intended crime by perpetrator who decides to commit a crime, makes preparation for intended crime to commit it, and takes an action however cannot commit it due to the external reasons. After a thinking process, the perpetrator made a decision to commit a crime, prepared necessary things for this crime, and then started to commit it. However, this crime cannot conclude because sometimes external reasons interruptes it, or sometimes it is not finalized by the perpetrator. Even if the crime is not committed, the perpetrator should not be unpenalized because it not justice. Thus, different opinins have been brought forward for the reasons to penalize this attempt.Between these thoughts, the advocates of objective theory based on causality argues that the existence of completed crime depends on the causality between the illegal act and the outcome. According to subjective view, there is no outcome in the definition of the illegal act in law for the crime which is interrupted in attempt stage. According to this view, even if the desired outcome did not occur, the perpetrator should be punished.The aim of criminal law provides security and peace of a society, and keep individual and collective rights safe. As we know, laws are prepared by legislative organ. Legislator prohibits actions which will damage or damaged society by taking them under sanction. These prohibitions are type of crime in the criminal law. The legislator generally has taken completed unlawful actions under criminal saction. However, sometimes these unlawful actions are not completed, and so, they are not coincide with general laws which were made by legislator. In other words, sometimes crimes remains in attempt stage, and they become dangerous. The crimes like in this situation are not accepted appropirate by the legislator. So they are emphasized to need to be taken under criminal saction. For this reason, the legislator aimed to regulate attempt. Even though there are not any damage because of uncompleted crimes, they create a tangible hazard on social order.Attempt has two elements; pecuniary and intangible. According to Turkish Criminal Law, attempt to commit a crime accepts Starting to Commit, Being Conducive to Commit, and Uncompleted Steps to Commit conditions as pecuniary element, and intent as intangible element.In article 35 of Turkish Crominal Code (Law No. 5237), ?a person intends to commit a crime...? sentence is used, so we can educe that attempt is possible only in crimes which were committed intentionally. There is no agreement on intentionally committed crimes whether an attempt is possible or not. While some writers defends that an attempt is possible in intentional crimes, some of them, on the other hand, defends that it is not possible.There is an agreement on negligent crimes. It says that it is not condusive for attempt. Moreover, legislator have not differentiated some crimes between being completed and stayed in attempt stage. This kind of crimes is named attempt crimes. In other words, these crimes are taken into account to be completed by legislator in terms of importance of advantages to be protected. In this case, in these kind of crimes, the acts which are the subject of legal protection have been defined completed crime because they do not harm the asset.Key Words: attempt, objective and subjektive theory, attempt to commit a crime accepts Starting to Commit, Being Conducive to Commit, Uncompleted Steps to Commit conditions as pecuniary element.