Broiler anaçlarında yaş ve mevsimlerin kuluçka sonuçlarına etkileri

Abstract

39 ÖZET Bu araştırma, farklı yaş gruplarındaki anaçlardan değişik mevsimlerde elde edilen kuluçkalık yumurtalara ait kuluçka sonuçlarını incelemek amacı ile yapılmıştır. Araştırma materyalini etçi damızlık sürülere ait olan 35 haftalıktan küçük, 36-45 hafta ile 46 hafta ve daha sonrası yaş gruplarına ait analardan ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimlerinde elde edilmiş toplam 278388 adet kuluçkalık yumurta oluşturmuştur. Farklı yaş ve mevsim gruplarında bulunan anaçlara ait kuluçkalık yumurtaların kuluçka randımanı değerleri ve çıkım gücü oranlan belirlenmiştir. Aynca, bu yumurtaların civciv çıkmayanları arasından rastgele örnekleme ile alınan yumurtalar kırılmış ve içlerindeki embriyoların ölüm yaşlan belirlenmiştir. Kuluçka randımanı değerleri, 35 haftalıktan küçük, 36-45 hafta, 46 hafta ve daha yaşlı gruplar için sırası ile % 48.33, 71.01 ve 57.35 şeklinde bulunmuştur (P > 0.01). Çıkım gücü değerleri ise % 92.61, 91.67, 88.37 olarak bulunmuştur (P > 0.01). Kuluçka randımanı değerleri, ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimi gruplan için sırası ile % 66.94, 55.32, 57.84, ve 66.96 (P > 0.01), çıkım gücü değerleri ise % 90.50, 90.67, 91.65 ve 88.20 olarak bulunmuştur (P > 0.01).40 Embriyo ölümleri, 35 haftalıktan küçük yaş grubu için; ilk gün, 2-16 günler arası, 17-20 gün arası ve 21. günde, sırası ile % 5.42, 16.97, 52.35 ve 21.66 olarak bulunmuştur (P< 0.01). Bu rakamlar aynı sıra ile 36-45 haftalık yaş grubu için % 5.78, 17.56, 54.60, 18.84, 46 hafta ve daha yaşlı grup için % 6.94, 18.61, 52.01, 15.39 olarak bulunmuştur. Embriyo ölümleri, ilkbahar grubu için; ilk gün, 2-16 günler arası, 17-20 gün arası ve 21. günde, sırası ile % 4.93, 16.78, 57.40 ve 15.46 olarak bulunmuştur (P< 0.01). Bu rakamlar aynı sura ile yaz grubu içki % 4.70, 20.17, 55.25, 15.47, sonbahar grubu için % 5.73, 16.06, 51.83, 23.39, kış grubu için ise % 11.75, 20.78, 42.77, 14.76 olarak bulunmuştur. Tüm gruplarda kuluçka randımanı değerlerinin beklenenden küçük bulunması genel olarak yumurtalarda döllülük oranının düşüklüğü ile açıklanmıştır. Damızlık sürülerdeki bakım koşulları, kümeslerde çevre sıcaklığındaki ani değişimler, altlık kalitesinin bozukluğu ve buna bağlı olarak horozlarda belirlenen ayak sorunları (pododermatitis v.b) yumurtalarda döllülük oranının düşmesine etki yapan faktörler olarak gözlenmiştir. Embriyo ölümleri bakımından üç ana yaşı grubu ve mevsim grupları için elde edilen değerler incelendiğinde en az ölümlerin ilk gün embrio ölümleri olduğu, en çok ölümlerin ise embriyonun 17-20 günlük yaştaki ölümleri olduığu görülmüştür. Bu durumun, kuluçkahanede yetersiz oksijen seviyeleri, kuluçka makinelerinin sıcaklık ve nem ayarlanndaki düzensizlikler ile ilgili olabileceği görüşü benimsenmiştir. Anahtar kelimeler : Embriyo ölümleri, kuluçka randımanı, etçi damızlık, damızlık yaşı, mevsimler.

41 SUMMARY Age and seasonal effects over the hatching results of the broiler breeder eggs This research was held to investigate the hatching results of eggs collected from meat type breeders in different age and season groups. Material of the investigation was consisted of 287388 hatching eggs collected from the parents in three age groups as 24- 35 weeks, 36-45 weeks, 46 and over weeks of ages in four different seasons, spring, summer, autumn and winter. Hatchability for the total eggs set and hatchability for the fertile eggs were calculated for the breeders from different age and season groups. Samples were taken from the unhatched eggs and ages of death embrios were estimated. Hatchability of the total eggs set for the breeders in three groups of 24-35 weeks, 36-45 weeks, 46 and over weeks of ages were calculated as 48.33, 71.01, 57.35 % respectively (P > 0.01). Hatchability of the fertile eggs for the same groups were calculated as 92.61, 91.67, 88.37 % respectively (P < 0.01). Hatchability of the total eggs set for the breeders in four season groups of spring, summer, autumn, winter were calculated as 66.94, 55.32, 57.84 and 66.96 % respectively (P > 0.01). Hatchability of the fertile eggs for the same groups were calculated as 90.50, 90.67, 91.65, 88.20 % respectively (P >0.01).42 Embryonic death figures of the embryo age groups of first day, 2-16 days, 17-20 days and 21th day for the breeders in 24-35 weeks of age group were calculated as 5.42, 16.97, 52.35 and 21.66 % respectivery (P < 0.01). Same embryonic death figures for the breeders in 36-46 weeks of age group were calculated as 5.78, 17.56, 54.60, 18.84 % and for the breeders over 46 weeks of age were calculated as 6.94, 18.61, 52.0, 15.39 % respectivery. Embryonic death figures of first day, 2-16 days, 17-20 days and 21th day for the spring group were calculated as 4.93, 16.78, 57.40 and 15.46 % respectively (P < 0.01). Same figures for the summer group were calculated as 4.70, 20.17, 55.25, 15.47 % and for the autumn group were calculated as 5.73, 16.06, 51.83, 23.39 % and for the winter group were calculated as 11.75, 20.78, 42.77, 14.76 % respectively. It was concluded mat low hatching results were due to low fertility of the hatching eggs because of management problems of the breeders, environmental changes in the breeder houses and bad litter quality caused leg problems for the males (such as pododermatitis). Especially high mortality figures for the 16-20 days of embryo age group indicates that, lack of oxygen in the hatchery and temperature and humidity adjustments of the incubators and hatcher would be the other reason for the low hatching results. Key Words : Embryonic mortality, hatchability, Meat Type Breeder. Breeder age, Seasons.