Sağlıklı kemik iliği donörlerinin doku tiplendirilmesi ve HLA kayıt sisteminin değiştirilmesi

Abstract

28 ÖZET Sağlıklı Kemik İliği donörlerinin doku tiplendirilmesi ve HLA Kayıt sisteminin geliştirilmesi Malign olan veya olmayan birçok hastalığın tedavisinde hematopoetik kök hücre nakli en başarılı yöntemdir.Bu tedavi yönteminden yararlanabilecek hasta sayısını kısıtlayan en önemli faktörlerden biri, hastanın birinci derece akrabalarından her zaman için HLA uygun vericisinin bulunamamasıdır. Oysa günümüzde akraba olmayan ve doku uygunluğu gösteren vericilerin de kök hücre nakli için kullanılabileceğine dair birçok çalışma yayınlanmıştır. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İbn-i Sina hastanesi Hematoloji-Onkoloji laboratuvannda HLA doku tiplendirilmesi yaklaşık 10 yıldır rutin olarak çalışılmaktadır. Ancak yapılan bu çalışmalar sırasında hasta ve yakınlarından adres alınmadığı için bu kişilere ulaşma şansımız kalmamıştır. Amacımız bundan sonra yapılacak olan bütün doku tiplendirilme sonuçlarını kolay ulaşabileceğimiz bir yazılım programında toplayarak, bir doku bankası oluşturmaktır. Böylece birinci derece akrabalarından uygun verici bulamayan hastalar için, akraba dışı kişilerden de bir verici bulma şansı yaratılacaktır. Bu amaçla Şubat 1996'dan, Eylül 1998 'e kadar 1000 aday vericinin HLA kaydı yapıldı. Verici adaylarının 537'sinin (%54) gerektiğinde ulaşılabilecek adres, telefon v.b. kayıtları da veri tabamna kaydedildi. Bu rakam HLA polimorfîzmi göze alındığında ve yurt dışındaki 100.000'ler düzeyindeki kayıt sistemlerinin yanında yetersiz kalmaktadır. Ancak yurdumuz için bilinebildiği kadarı ile ilk kez gerçekleştirilmiş bir donör HLA kayıt sistemidir. Ancak kişiler çevrelerinden duydukları yanlış bilgiler, ekonomik güçlükler ya da kendi başlarına karar verememeleri gibi sebeplerden dolayı gönüllü verici olmayı kabul etmemekte veya kararsız kalabilmektedir. Bu amaçla insanları bilgilendirmeye yönelik basın, radyo ve televizyon yoluyla programlar yapılabilir, broşürler basılabilir. Anahtar Sözcükler: HLA, Doku Tiplendirilmesi, Normal Kemik iliği vericileri, Kayıt sistemleri, Tarama.

29 SUMMARY HLA typing and registry of normal bone marrow donors Allogeneic haematopoietic stem cell transplantation (AHSCT) is an important procedure for the treatment of some malign or benign disorders. Having no HLA identical sibling is the most restrictive factor for AHSCT. For these patients, HLA identical unrelated donors has been used successfully as haematopoietic stem cell source. For this reason the essential question is how we can find a donor for a patient. With this aim we decided to form a registry of donors. First, we used a data base program suitable for collecting all data of donors easily. Afterwards we entered the data of our donors with HLA typing which has been performed for 10 years in Ankara University, Ibn-i Sina Hospital Department of Haematology. We also tried to register new voluntary donors. It is unfortunate, that only 537 volunteers (54%) accepted be a donor for an unreality patient because of having no knowledge enough or economic struggler or having no self-confidence to decide that by thetnself. In conclusion finding a matched unrelated transplant does not only depend on the voluntary donor registration, but also depends on education level of the society about the benefits and possible harms of being a bone marrow or peripheral stem cell donor. Although we are for beyond the capacity necessary for such a HLA registry, to our knowledge this is the first HLA registry system in Turkey. Key Words: HLA, HLA typing, Normal bone marrow donors, Registry, Scanning.