1990`lı yılların Türkiye siyasetine genel bir bakış: Yeni Demokrasi Hareketi örnek olayı

Abstract

Bu çalışmada amacımız, 1990'lı yıllar Türkiye siyasetinin karakteristik özelliklerini akılda tutarak, Yeni Demokrasi Hareketi'ni (YDH) anlamaya çalışmaktır. İki bölümden oluşan çalışmanın birinci bölümünde; 1990'lı yıllar Türkiye siyasetinin genel özellikleri ortaya konmaya çalışılacaktır. İkinci bölümde ise ilk bölümde çizdiğimiz çerçeve üzerinden YDH'nin değerlendirilmesi yapılacaktır. Yeni Demokrasi Hareketi, 1993 Nisan'ında işadamı Cem Boyner'in ev sahipliğinde düzenlenen ve bir nevi `beyin fırtınası` olarak isimlendirebileceğimiz toplantılar neticesinde kendisini Türkiye kamuoyuna tanıtmıştır. 1993 yılının sonlarına doğru popülerliğini arttıran YDH, bir sivil toplum hareketi olmaktan çıkıp `gayrı resmi bir siyasal parti` işlevine bürünmüştür. 1994 yılının ortalarına doğru kamuoyundan gelen olumlu geri dönüşler, YDH'nin resmen bir siyasal partiye dönüşme çabalarını hızlandırmıştır. 1994 yılının son haftasında resmen bir siyasal partiye dönüşen YDH, Genel Başkan Cem Boyner'in liderliğinde teşkilatlanma çalışmalarını hızlandırmıştır. YDH, kuruluşundan tam bir yıl sonra gerçekleştirilen 1995 Milletvekili Erken Genel Seçimlerine katılmış ancak % 0,48 oy alarak büyük bir hayal kırıklığı yaşamıştır. Bir sivil toplum hareketi iken büyük bir sempatiyle bakılan ve kamuoyunun teveccühüne mazhar olan YDH, hareketin bir siyasal partiye dönüşmesinin ardından, eski popülerliğini ve kamuoyu desteğini yitirmiştir. Seçimlerde alınan kötü neticenin ardından yeniden YDH Genel Başkanı seçilen Cem Boyner, 1996 Nisan'ında YDH Genel Başkanlığını ve siyaseti bıraktığını açıklamıştır. Boyner'in partiden ayrılmasının ardından Hüseyin Ergün'ün genel başkanlık görevini yürüttüğü YDH, tam anlamıyla bir `tabela partisi`ne dönüşmüş ve 1997 Kasım'ında Barış Partisi'ne katılma kararı alarak siyasal hayattaki varlığına son vermiştir.

This study aims at trying to understand the New Democracy Movement (NDM), while keeping in mind the characteristics of Turkish politics in the 1990s. In the first part of the study comprising of two parts, the general characteristics of Turkish politics of the 1990s will be tried to be revealed. In the second part, we will evaluate the NDM according to the frame we have drawn in the first section.The New Democracy Movement introduced itself to the public in Turkey on the occasion of the meetings, what we can also define as a sort of `brain storming`, which was held in April 1993 and hosted by businessman Cem Boyner. Having increased its popularity towards the end of 1993, NDM had emerged as a civil society movement but transformed into an `unofficial political party.` The NDM's efforts to become an official political party had been accelerated by positive feedbacks from the public opinion towards the mid-1994. NDM, which officially became a political party in the last week of 1994, had accelerated organizational process under the leadership of the Party Leader Cem Boyner. NDM participated in the general election of 1995, which was held a year after its foundation; however, with 0.48% votes, the election was a great disappointment for NDM. While acting as a civil society movement, the NDM was viewed with great sympathy and gained public support; but, following the transformation into a political party, it had lost its old popularity and public support. After the bad result in the elections, the Party Leader of NDM, Cem Boyner, announced that he left his position and politics in April 1996. NDM, which elected Huseyin Ergun as its new general president following the resignation of Boyner from the party, became a `signboard party`, and in November 1997 NDM decided to join the Peace Party and put an end to its political life.