Tannik asit-florür kombinasyonunun sağlam ve opak mine üzerine etkilerinin in vitro koşullarda araştırılması

Abstract

140 ÖZET Tannik asit - florin* kombinasyonunun sağlam ve opak mine üzerine etkilerinin in vitro koşullarda araştırılması. Bu çalışmada; İn vitro koşullarda sağlam ve opak minede %l-5 tannik asit + %2 NaF kombinasyonu ve APFnin; 1- Minenin F alınımı üzerine etkilerinin belirlenmesi; 2- Minenin asit direnci üzerine etkilerinin değerlendirilmesi; 3- Yapay çürük oluşumu üzerine etkilerinin araştırılması; 4- Minenin yüzey özellikleri üzerine etkilerinin, karşılaştırmalı olarak araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmamızın %l-5 tannik asit + %2 NaF kombinasyonu ve APFnin sağlam ve opak minede, mine F alınımı üzerine etkilerinin araştırıldığı bölümünde; Sağlam yirmi yaş dişlerinden hazırlanan 80 adet mine örneği kullanılmıştır. Mine örneklerinden 40 tanesi 2 hafta demineralize edici solüsyonda bekletilmiş ve opak mine lezyonu oluşumu sağlanmıştır. Daha sonra bütün örneklere 4 haftalık pH siklusu süresince deney materyalleri 4 kez 5 dakika uygulanmış ve minenin F alınımı değerlendirilmiştir. F analizi için arka arkaya 3 mine tabakası çözülerek standart derinliklerde (10 /l m, 20 fi m, 30 /i m) F tayini yapılmıştır. Gruplar arasında mine F alınımı açısından farkın istatistiksel olarak karşüaştınlmasmda Varyans Analizi (ANOVA) ve Duncan Testi kuUanılmışür. Çalışmamızın sonucunda, APFnin hem sağlam hem de opak minede önemli F birikimine neden olduğu gözlenmiştir. APF uygulanan gruptaki F değerleri Tl, T5 ve K grubunda oldukça yüksek bulunmuştur. (p<0,01) APF uygulanan sağlam mine örneklerinde yüzey tabakadan derin tabakalara doğru azalan bir F eğrisi izlenirken, opak mine örneklerinde artan bir F eğrisi gözlenmiştir. Hem sağlam hem de opak mine örneklerinin yüzey tabakalarında Tl, T5 ve K grupları benzer F değerleri sergilemiştir. Ancak hem Tl hem de T5 minenin derin tabakalarına doğru artan F birikimine neden olduğu gözlenmiştir. Çalışmamızın %l-5 tannik asit + %2 NaF kombinasyonu ve APFnin mine örneklerinin asit direncine etküerinin değerlendirildiği bölümünde; F analizi için kullanılan mine örnekleri kullanılmış ve asit uygulaması sonrası çözünen mine tabakalasının derinliği tedavi uygulaması sonrası belirlenmiştir. Asit uygulaması sonrası çözünen mine tabakasının derinliği, çözeltideki Ca miktarından hesaplanmıştır. Çözünen mine tabakasının derinliği ve141 minenin asit direnci arasında ters orantı kurularak minenin asit direnci değerlendMkniştir. Gruplar arasındaki çözünen mine tabakalarının derinlik değerlerinin karşılaştırılmasında Varyans Analizi (ANOVA) ve Duncan Testi kullanılmıştır. Çalışmamızın minenin asit direnci üzerine deney materyallerinin etkisinin araştırıldığı bölümünde, APF'nin hem sağlam hem de opak mine örneklerinde minenin asit direnci üzerine bir etkisi olmadığı gözlenmiştir. Ancak opak mine örneklerinde gözlenen yüksek derinlik değerlerinin APF'nin mine yüzeyinde oluşturduğu inorganik bileşikler ve bunların çözünmesiyle ilişkili olduğu düşüntilmüştür. Tl ve T5 gruplarında çözünen mine derinliğinin kontrol grubuna göre ortalama %50 oranında azaldığı saptanmıştır. (p<0,01) Her iki ajanında minenin asit direncinde hem kontrol hem de APFye oranla önemli artışa neden oldukları sonucuna varılmıştır. Özellikle sağlam mine örneklerinde Tl grubunun T5 grubundan daha etkili olduğu gözlenmiştir.(p<0,01) Çalışmamızın %l-5 tannik asit + %2 NaF kombinasyonu ve APF'nin minede çürük oluşumu üzerine etkilerinin değerlendirildiği bölümünde 30 adet sağlam premolar diş kullanılmıştır. Her grupta 10' ar diş olacak şekilde 3 deney grubu oluşturularak dişlerin vestibül yüzeyi deney, lingual yüzeyi kontrol olarak kullanılmıştır. Deney solüsyonları dişlerin vestibül yüzeyine 4 haftalık pH siklusu süresince 4 kez 5 'er dakika uygulanmış ve takiben dişler 2 haftalık yapay çürük oluşturucu ortamda bırakılmıştır. Oluşan lezyonlann derinliklerinin ölçümü polorize ışık mikroskobu ile (PLM) yapılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının istatistiksel olarak karşılaştırılmasında Eş yapma t-Testi kullanılmıştır. Çalışmamızın bu bölümünde Tl, T5 ve APF'nin minede çürük oluşumunu anlamlı bir şekilde azalttığı saptanmıştır. Ancak Tl ve T5 tedavüerinin, çürük oluşumunu APF'ye oranla daha etkin olarak engellediği izlenmektedir.(p<0,01) Çalışmamızın Ta-F kombinasyonunun ve APF'nin minenin yüzey özellikleri üzerine etkilerinin araştırıldığı bölümünde, sağlam ve opak mine yüzeyine deney solüsyonları 4 haftalık pH siklusu süresince 5 dakika 4 kez uygulandıktan sonra mine dış yüzeyi ve kırılarak oluşturulan yan yüzey görüntüleri tarama elektron mikroskobu (SEM) ile değerlendirilmiştir. Çalışmamızın deney materyallerinin mine yüzey özellikleri üzerine etküerinin araştrnldıığı bölümünde, APF'nin mine yüzeyinde klasik CaF 2 grandileri oluşumuna neden olduğu ve özellikle opak minede bu granüllerin dekalsifiye mine prizmalarım 30 jl m derinliğe kadar doldurduğu Menmiştir. Tl ve T5'in mine yüzeyinde CaF 2 granüllerinden çok farklı iğ şeklinde bir kristal yapı oluşumuna neden olduğu gözlenmiştir. T5 grubunda daha yoğun iğ şeklinde kristal oluşumu gözlenmiştir. Oluşan bu kristal örtünün birleşerek demetler oluşturduğu ve sütun şeklindeki uzantıların prizmalar arası boşlukları doldurarak minenin derin tabakalarına kadar sızabildiği gözlenmiştir. Anahtar Sözcükler: Tannik asit, florür, mine F ahmmı, mine asit direnci, yapay çürük oluşumu, SEM.

142 SUMMARY in Vitro Evaluation of the Effects of Tannic Acid + Fluoride Combination on Sound and Artificial Caries Lesion Bearing Enamel. The aim of this study was to determine in in vitro condition; The effects of 1-5% tannic acid + 2% NaF combination and APF on; 1- The F uptake by sound and artificial caries lesion bearing enamel, 2- The acid resistance of sound and and artificial caries lesion bearing enamel, 3- The artificial caries lesion formation in sound enamel, 4- The surface morfology of sound and artificial caries lesion bearing enamel. In the first section of this study, in order to investigate the effects of 1-5% tannic acid + 2% NaF and APF on F uptake by sound and artificial caries lesion bearing enamel, 80 enamel samples prepared from third molar teeth were used. Forty enamel samples were demineralized for two weeks to prepare artificial caries lesion. After being demineralized, all of the samples were treated with Tl, T5 and APF 4 times for 5 minutes during pH-cycling of 4 weeks and enamel F uptake was determined. Three enamel layers were dissolved consecutively for F analysis and F was determined at standart depths. (10 fl m, 20 /2 m, 30 /im) Statistical differences among groups in terms of F uptake were compared by using ANOVA and Duncan test. It was found that APF resulted in significant F deposition on both sound and artificial caries lesion bearing enamel. Amount of F in APF group was higher than those of Tl, T5 and K groups.(p<0,01) In APF group as the amount of F decreased towards deeper layers on sound enamel, amount of F increased towards deeper layers on enamel with artificial caries lesion. Ta-F combination did not result in F deposition on both sound and artificial caries lesion bearing enamel. Tl, T5 and K groups showed similar amount of F on outer enamel layer of both sound and artificial caries lesion bearing enamel. However, the amount of F increased towards deeper layers in both Tl and T5 groups. In the second section of this study, in order to investigate the effects of 1-5% tannic acid + 2% NaF and APF on enamel acid resistance, the enamel samples which were used in F analysis were used. The samples were acid etched, and the enamel acid resistance was evaluated by calculating the depth of enamel layer removed by acid etching. The depth of enamel layer was estimated from calculations based on the amount of the Ca dissolved. The enamel acid resistance was determined by making use of inverse propotion between the depth of enamel layer dissolved and the enamel acid resistance. Statistical differences among groups in terms of the depth of enamel layers were compared by using ANOVA and Duncan test.143 In the section which acid resistance of enamel was investigated; APF did not affect enamel acid resistance on both sound and artificial caries lesion bearing enamel. However, since APF resulted in inorganic fluoride compound deposition on enamel surface, greater depths were determined on enamel treated with APF. It was observed that Tl and T5 showed 50% less depth than control group and it was accepted that Tl and T5 enhanced the enamel acid resistance. Especially, it was found Tl was more effective than T5 on sound enamel. In the third section of this study; in order to investigate the effects of 1-5% tannic acid + 2% NaF and APF on artificial enamel lesion formation, 30 sound premolar teeth were used. 30 teeth were divided into 3 experimental groups involving 10 teeth for each group. While the buccal surfaces of teeth were being used for experimental solutions, other surfaces (lingual surface) were used as controls. The enamel surfaces were treated with Tl, T5, and APF 4 times for 5 minutes during pH-cycling of 4 weeks and subsequently teeth were demineralized to prepare artificial enamel caries for 2 weeks. The lesion depth was measured by using polarize light microscope (PLM). Statistical differences between experimental and control groups were compared by using a t-test. In the section which of artificial enamel lesion formation was investigated; it was found that lesion formation was significantly inhibited by Tl, T5, and APF. It was observed that Tl and T5 were more effective than APF in inhibiting lesion formation. (p<0,01) In the forth section of this study, The effects of Ta-F combination and APF on enamel surface morfology on sound and artificial caries lesion bearing enamel were evaluated. After enamel samples were treated with experimental solutions 4 times for 5 minutes during pH-cycling of 4 weeks outer enamel surface and fractured enamel surface were evaluated by scanning electron microscope. In the section which surface morfology of enamel was investigated, APF resulted in formation of CaF2 cryristals on enamel surface. Especially CaF2 diffused 30 fi m into enamel prisms on enamel with artificial caries lesion. It was observed that Tl and T5 resulted in spindle-like crystals, that were different from CaF2 cryristals, on enamel surface. T5 resulted in denser crystals formation than Tl on enamel with artificial caries lesion. It was observed that formed crystals diffused into interprismatic areas. Key words: Tannic acid, Fluoride, Enamel Fluoride uptake, Enamel Acid Resistance, Artificial Caries Formation, SEM.