Etlik piliçlerde sülfadiazinin farmakokinetiği üzerine çinkonun etkisi

Abstract

41 ÖZET Etlik Piliçlerde Sülfadiazinin Farmakokinetiği Üzerine Çinkonun Etkisi Bu çalışmanın amacı, etlik piliçlerde kursağa ve damar içi (Di) 100 mg/kg miktarında ve tek dozda verilen sülfadiazinin farmakokinetiğini belirlemek; bu farmakokinetik değişkenlerden yararlanarak çinko içeren yemle birlikte verildiğinde aralarında farmakokinetik etkileşme olup olmadığını ortaya koymaktır. Çalışmada 31 günlük 40 etlik piliç kullanıldı. Hayvanlar civciv olarak alındı. Herhangi bir ilaç ve aşı uygulaması yapılmadı. Civcivler 25 gün boyunca içinde hiç bir ilaç katkısı bulunmayan yemle beslendi. Bu süre sonunda piliçler bir gece aç bırakıldıktan sonra 4 gruba (Grup 1, 2, 3 ve 4) ayrıldı. Grup 1 ve 2'ye kontrol yemi, Grup 3 ve 4'e de 200 ppm çinko katılmış yem 5 gün boyunca verildi. Sülfadiazin Grup 1'deki hayvanlara 100 mg/kg dozunda Dİ verildi. İlaç verilmesini takiben 5., 15., ve 30. dakikalar ile 1., 2., 4., 6., 8., 12., 18. ve 24. saatlerde heparinli tüplere 1'er mi kan alındı. Grup 2 ve 3'e yine 100 mg/kg dozunda sülfadiazin süspansiyon halinde bir sonda yardımı ile doğrudan kursağa verildi. Grup 4'e ise 100 mg/kg dozunda ayarlanan sülfadiazin içme suyuna katılarak verildi. Yalnız Grup 4, ilacı kısa zamanda tüketebilmeleri için bir gece susuz bırakıldı. Her üç gruptan da Dİ uygulamada olduğu gibi (5. dakika hariç) heparinli tüplere kan alındı. Alınan kanlar 3000 devirde 5 dakika santrifüj edilerek plazmaları ayrıldı ve analiz edilene kadar derin dondurucuda (-18 °C) saklandı. Plazma ilaç yoğunluğu spektrofotometrik yöntemle belirlendi. Plazma ilaç yoğunluğu zaman eğrisi iki bölmeli dışa açık modeli gösterdi. Sülfadiazinin Di ve kursağa uygulanması ile belirlenen atılma dönemi yarı ömrü (tı/2p) arasında istatistiki açıdan önemli (p<0,05) fark olduğu görülmüştür. Sülfadiazinin Di ve kursağa verilmesi ile sırasıyla t1/2a= 0,33 ± 0,02 saat ve 0,39 ± 0,02 saat; t1/2p= 5,59 ± 0,07 saat ve 6,57 + 0,19 saat olarak bulunmuştur. Sülfadiazinin plazmada doruk seviyeye ulaşma süresi (tdomk) 2 saat (Grup 2), bu doruk değer (CdorıJk) de 66,46 ± 0,49 ng/ml olarak belirlenmiştir, ilacın plazmadaki etkili plazma yoğunluğu Di ve kursağa uygulamada yaklaşık 8. saate kadar devam etmiştir. Etlik piliçleri 200 ppm çinkolu ve çinkosuz yemle besleme durumuna göre, ilacın biyoyararlanımı (F) yönünden önemli farklılıkların olduğu görüldü. Çinkosuz yemle beslenen grupta (Grup 2) F % 91,97 iken, çinkolu yemle beslenen ve ilacın doğrudan kursağa verildiği grupta (Grup 3) F % 64,14, yine çinkolu yemle beslenen, ancak, ilacın içme suyuna katılarak verildiği grupta (Grup 4) F % 60,81 olarak gerçekleşmiştir42 Grup 2, 3 ve 4'deki hayvanlarda çinkolu ve çinkosuz yem verme durumunda eğri altındaki alan (EAA) sırasıyla 979,83 ± 8,75 ng.saat/ml, 683,33 ±11,12 ng.saat/ml ve 647,86 ± 4,77 ng.saat/ml; dağılma dönemi yarı ömrü (tı/2a) 0,39 ± 0,02 saat, 0,45 ± 0,03 saat ve 0,37 ± 0,04 saat olarak gerçekleşmiştir. Her üç grupta da tdoruk=2 saat olurken, ilacın etkili plazma yoğunluğuna ulaşma süresi çinkolu yemle beslenen Grup 3 ve 4'te ilacın verilmesini takiben 1. saatte olmuş, ancak, bu etkili yoğunluk Grup 3'te 4. saate, Grup 4'te ise 6. saate kadar sürmüştür. Oysa çinkolu yemle beslenmeyen Grup 2'de ilacın etkili plazma yoğunluğu ulaşma süresi 15. dakikada olmuş ve yaklaşık 8. saate kadar devam etmiştir. Sülfadiazin, çinkosuz ve 200 ppm çinkolu yemle beslenen etlik piliçlerde doğrudan kursağa 100 mg/kg miktarında verildiğinde (Grup 2 ve 3) elde edilen farmakokinetik değişkenler arasında istatistiki açıdan önemli (p>0,05) fark görülmemiştir. Çinkolu yemle beslenen ve 100 mg/kg miktarında kursağa ilaç verilen grup (Grup 3) ile, yine çinkolu yemle beslenen, ancak, ilacın aynı dozda içme suyuna katılarak verildiği gruba (Grup 4) ait farmakokinetik değişkenlerden sırasıyla EAA (683,33 ±11,12 ^ıg.saat/ml ve 647,86 ± 4,77 ^ıg.saat/ml), Aı (60,78 ± 2,04 H.g/ml ve 75,91 ± 0,99 fig/ml), t1/2p (7,60 ±0,17 saat ve 6,16 ± 0,08 saat) ve MRT (11,49 ± 0,24 saat ve 9,62 ±0,11 saat) arasında istatistiki açıdan önemli (p<0,05) farkların bulunduğu görülmüştür. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar, sülfadiazinin çinkosuz yemle beslenen etlik piliçlerde sindirim kanalından emilme oranının iyi olduğunu, ancak, çinkolu yemle beslenenlerde ise emilme oranının düştüğünü ortaya koymuştur. Anahtar Sözcükler: Çinko, Etlik piliç, Farmakokinetik, Kompleks, Sülfadiazin.

43 SUMMARY The Effect of Zinc on Pharmacokinetics of sulphadiazine at Broiler The aim of this study is to determine the pharmacokinetics of sulphadiazine which is given into gizzard and by intravenous (IV) way at the dose of 100 mg/kg and as single dose to broilers and to find out if there are any pharmacokinetics differences on each other when given with zinc including feed. For the study, 31- day old 40 broilers have been used. They have been taken as chicks. No medical substance and vaccination applied. Chicks have been fed on the feed which includes no medical suppliment during 25 days. After this period, broilers have been given no feed for a nigth and then put into 4 groups (Groupl, 2, 3 and 4). During 5 days, Group land 2 have been given the control feed and Group 3 and 4 given 200 ppm zinc added feed. Sulphadiazine has been given at the dose of 100 mg/kg by IV way to the Group 1. After the injection of the drug, 1 ml blood has been taken in heparinized tubes at 5., 15. and 30. minutes and 1., 2., 4., 6., 8., 12., 18. and 24. hours. Group 2 and 3 have been given suspention sulphadiazine by the help of a catheter directly into gizzard, again at the dose of 100 mg/kg. Sulphadiazine has been added to drinking water and given Group 4. Only Group 4 given no water for a night to spend the drug in short time. The same as at IV application (except for 5 minute) blood has been taken in heparinized tubes from all 3 groups. The bloods have been santrifuged for 5 minutes at 3000 rpm and plasmas separated and hidden in a deepfreezer (-18°C) until analysed. Plazma concentrations have been determined by spectrophotometric method. The time curve of plasma concentration showed two-compartment open model. Elimination half life (t1/2p) of the drug, which is determined by application of sulphadiazine by IV and into gizzard, from statistical point, important (p<0,05) difference has been determined. By giving sulphadiazine by IV and into gizzard, it has been found out, respectively ti/2a= 0,33 ± 0,02 hour and 0,39 ± 0,02 hour; ti/2p= 5,59 ± 0,07 hours and 6,57 ±0,19 hours. The reach time of sulphadiazine in plasma to maximum level (tmax) was 2 hours (Group 2), and this maximum level (Cmax) was 66,46 ± 0,49 ng/ml. The effective plasma concentration of the drug in plasma, both at IV and gizzard applications, lasted nearly until 8. hours. It has been seen that, according to the feeding of broilers with 200 ppm zinc added and zinc free feed, there were important differences from the point of bioavailability (F) of the drug. While at the group which fed on zinc free feed (Group 2), F was 91,97 %, at the group which fed on zinc added and the drug given directly into gizzard (Group 3) F was 64,14 %, at the group which fed on zinc added feed, again, but the drug given by adding to drinking water (Group 4) F seen as 60,81 %.44 At the animals in Groups 2, 3 and 4 when zinc added and zinc free feed given, it has turned out that, in order, area under curve (AUC) 979,83 ± 8,75 ^ig.hour/ml, 683,33 ±11,12 ng-hour/ml and 647,86 ± 4,77 ng-hour/ml; distribution half life (t1/2a) 0,39 ± 0,02 hour, 0,45 ± 0,03 hour and 0,37 ± 0,04 hour. While at all 3 groups W = 2 hours, the reach of the drug to the effective plasma concentration at Group 3 and 4 who got zinc added feed, become in first hour after the injection, but, the effective concentration lasted at Group 3 until 4. hours, at Group 4 until 6. hours. Whereas the reach time of the drug to the effective plasma contration at Group 2 which not given zinc added feed was 15. minute and nearly lasted until 8. hours. When sulphadiazine given to broilers which fed on zinc free and 200 ppm zinc added feed, directly into gizzard at the amount of 100 mg/kg (Group 2 and 3) from the statistical point, there is no important (p>0,05) difference among the pharmacokinetics parameters. It has been seen, from statistical angle, that there were important (p<0,05) differences between the group that got zinc with feed and the drug given into gizzard at the amount of 100 mg/kg (Group 3) and the group's, whose feed was zinc added, but the drug given by adding to drinking water at the same amount (Group 4), pharmacokinetic parameters, that were AUC (683,33 ±11,12 xg.hour/ml and 647,86 ± 4,77 ^ig. hour /ml), A, (60,78 ± 2,04 j.g/ml and 75,91 ± 0,99 ng/ml), ti/2p (7,60 ±0,17 hours and 6,16 ± 0,08 hours) and MRT (11,49 ± 0,24 hours and 9,62 ±0,11 hours). The results from this study showed that the rate of the absorbtion of sulphadiazine in digestive system was good enough, but, when given with zinc added feed, the rate of absorbtion dropped fairly. Key words: Broiler, Complex, Pharmacokinetics, Sulphadiazine, Zinc.