Artificial intelligence and its application

Abstract

öz YAPAY ZEKA VE UYGULAMALARI Karakoç, İlkay Yüksek Lisans, Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi: Yrd. Doç. Ali Rıza Aşkun Haziran 2003, 139 sayfa İnsan zekasının yeteneklerine sahip programlar tasarlamak amacıyla Yapay Zeka çalışmaları başlamış ve kendini her alanda hissettirmiştir. Yapay Zeka çalışmalarının bilgisayar programlarını daha etkin hale getireceği düşünülmektedir. Yapay Zeka çalışmalarında öncelikle bilgi ve metot ayrımı yapılmalıdır. İncelenilen alana dair bilgi tabanı, bu bilgiler üzerinde işlem yapılabilmesi için uygun yöntem seçilmeli ve kontrol mekanizması belirlenmelidir. Bu tez çalışmasında Yapay Zeka' nın tanımı, metot ve teknikleri incelenmiştir. Yapay Zeka çalışmalarının bir kolu olan doğal dil işlemci IIIprogramlan üzerinde durulmuştur. Gelecekte yapılacak çalışmalara kaynak oluşturmak amacıyla bir doğal dil işlemci programı tasarlanmıştır. Hazırlanan doğal dil işlemci programı İngilizce dil kurallarına göre tasarlanmıştır. Program, İngilizce dil yapısının çok geniş olması nedeniyle belirli dil kalıplarına uygun alarak tasarlanmıştır. Çalışmada, Prolog programlama dili kullanılmıştır. Dilin ardışıllık, geriye iz sürme mekanizması, liste işlemleri özellikleri kullanılmıştır. Bölüm1 de Yapay Zeka'nın insan hayatındaki yeri, kullanım alanlarına değinilmiştir. Bölüm2' de YZ' nın tarihçesi anlatılmıştır. Bölüm3' te Prolog programlama dilinin temel özellikleri açıklanmıştır. Bölüm 4' te veri yapıları incelenmiş, listeler ve ağaç yapıları anlatılmıştır. Bölüm5' te doğal insan dili incelenmiş ve bir doğal dil işlemci programı geliştirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Yapay Zeka, NLP, Prolog IV

ABSTRACT ARTIFICIAL INTELLIGENCE AND ITS APPLICATIONS Karakoç, İlkay MS, Department of Computer Engineering Supervisor: Asst. Prof. Ali Rıza Aşkun June 2003, 139 pages Artificial Intelligence applications have been started in order to design computer programs that have human abilities. It has been thought that Artificial Intelligence applications will improve programs' abilities in the future. In these applications, the first step should be the determination of the knowledge and the method followed by the selection of the data set, rules and the suitable method. Then the control mechanism must be determined. In this thesis, the definition methods and techniques of Artificial Intelligence are mentioned and the Natural Language Processing, one of the applications of Artificial Intelligence is implied. Also a NLP program is designed to be a source for future works. This program is based on English language grammarrules. It is designed with respect to some determined tenses, because of the wide structure of English language. Prolog programming language and its properties of syncronization, recursion and list applications are used for program. In Chapter 1, the importance of Artificial Intelligence in human life is mentioned. Chapter 2, which mentiones the historical development of Artificial Intelligence is followed by Chapter 3, in which the fundamental characteristics of Prolog programming language is explained. In Chapter 4 data structures, list and tree mechanism are mentioned. In Chapter 5, human language rules are explained and a NLP program is generated. Keywords: Artificial Intelligence, NLP, Prolog n