Roadside safety: A case study on TEM freeway

Abstract

ÖZET YOL KENARI GÜVENLİĞİ: TEM OTOYOLU ÜZERİNDE BİR ÇALIŞMA Türkiye'de giderek daha fazla otoyolun hizmete açılmasıyla karayolu kazalarının şekli de değişmeye başlamıştır. Otoyollar, her istikametinde iki veya daha fazla şeride sahip, tam erişim kontrolü sağlanmış, bölünmüş yollardır. Yüksek hızla seyredilen bu yollar üzerinde, karşı yönden gelen iki aracın çarpışması yerine yolun kenarındaki köprü ayağı, ağaç veya sabit işaret direkleri gibi engellerle çarpışmalar daha kötü sonuçlar doğurmaktadır. Bu engellerin çoğu da insan eliyle yapılmıştır. Bu sebeple, otoyol kesimlerindeki yol kenarı kazalarının özelliklerinin iyice anlaşılması, gerekli önlemlerin geliştirilmesi ve affeden yollar tasarlanması açısından önemlidir. Bu çalışmanın ana amacı otoyol kesimlerindeki yol kenarı güvenliği problemlerini araştırmaktır. Bunun için, TEM otoyolunun 61.9 km uzunluğundaki Mahmutbey-Kınalı bölümü üzerinde 22 otoyol kesiminin yol kenarı güvenliği incelenmiştir. Veriler; kaza tespit tutanakları, yol projeleri, saha gözlemleri ve video çekimleri kullanılarak toplanmıştır. Bir yol kenarı tehlike envanter formu hazırlanmış ve her kesim için doldurulmuştur. Ayrıca, bu formda belirtilen her tehlike tipi için kaza şiddet sayısı hesaplanarak her kesimin genel tehlikeliliği hakkında fikir edinilmesi amaçlanmıştır. En tehlikeli otoyol kesimlerinin belirlenmesi için kara nokta çalışması yürütülmüştür. Yol kenarı kazalarıyla kesim özellikleri arasında ilişkiler kurabilmek için toplanan veri ile istatistiksel analizler yapılmıştır. Bu analizler yol kenarı kazalarının günlük ortalama trafik ve yatay kurp sıklığına bağlı olduğunu göstermiştir. C hizmet seviyesi yol kenarı güvenliği açısından en tehlikeli seviye olarak tespit edilmiştir. Yol kenarı kazalarının toplam maliyetinin, TEM gibi, ağır vasıtaların olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılması için gerekli önlemler alınarak tasarlanan otoyollarda artan ağır vasıta sayısıyla ters orantılı olarak azaldığı tespit edilmiştir. Yol kenarı kazalarında ölüm ve yaralanmaların sayısı ve oranının yolun kenarındaki tehlikeli boyuna engellerin kaza şiddetiyle bağıntılı olduğu bulunmuştur.

IV ABSTRACT ROADSIDE SAFETY: A CASE STUDY ON TEM FREEWAY As more freeways became open to traffic in Turkey, the typical highway accidents began to change. Freeways are divided highway facilities having two or more lanes for the exclusive use of traffic in each direction and are fully access controlled. On these high speed facilities, roadside accidents with fixed objects like bridge piers, trees or rigid sign supports instead of head-on collisions with other vehicles became to be more severe. Most of these hazards are man-made. Therefore, understanding the nature of roadside safety problem in basic freeway segments becomes very important for developing countermeasures and designing forgiving roads. The main goal of this study was to investigate the roadside safety problem in basic freeway segments. To achieve this goal, roadside safety problems of 22 basic freeway segments located on the 61.9 km long Mahmutbey-Kinak section of TEM freeway were analyzed. Data were collected from the accident records, as-built projects, field observations and video-logging of the freeway. A roadside hazard inventory form was prepared and filled for each segment on the road and severity numbers were calculated for each type of roadside hazard indicated on this form to provide a basic idea on the overall hazardousness of each segment. A black spot analysis was performed to identify the most dangerous segments. Statistical analyses were performed with the collected data to develop relationships with the roadside accidents and the segment characteristics. These analyses showed that roadside accidents were related to the average daily traffic and horizontal curve frequency. Level of service C was the most critical level in terms of roadside safety. The total cost of roadside accidents were found to decrease with increasing number of heavy vehicles on adequately designed freeways, like TEM, that are intended to eliminate the negative effects of heavy vehicles. Number and rate of injuries and fatalities in roadside accidents were found to be related to the calculated total severity of longitudinal hazards along the freeway. ?m^Jm^?-'^