Doğu Anadolu Fayı (DAFZ) Gölbaşı Türkoğlu (Pazarcık) segmenti morfotektonik özellikleri

Abstract

Bu çalışmada Doğu Anadolu Fay Zonu'nun (DAFZ) Gölbaşı-Türkoğlu (Pazarcık) segmentinde morfotektonik analizler ile tektonik aktivitenin morfolojideki izleri ve segmentin aktif tektonik derecesi saptanmıştır. Analiz sonuçları 06.02.2023 tarihli depremler sonrasında segment üzerinde oluşan yüzey kırıkları ve atım miktarları ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Hem HI hem HE sonuçları bölgede aktif tektonik yükselme hareketinin olduğunu göstermektedir Topografik Swath Profilleri ve Normalleştirilmiş Nehir Profilleri sonuçlarının da bu durumu desteklediği görülmüştür. Yüksek SL değerleri özellikle segmentin kuzeydoğu kesiminde segment ile ilişkili aktif tektonik aktiviteyi işaret etmektedir. Smf sonuçları genel olarak segmentin geçtiği dağ cephelerinin tektonik olarak aktif olduğu ve tektonik aktivitenin erozyon süreçlerine göre daha baskın olduğunu göstermektedir. Vf sonuçları segmentin güneybatı bölümünün kuzeydoğu ve orta bölümüne göre yükselme hızı bakımından farklılıklar olduğunu ve Smf ile ortalama Vf değerleri arasında tutarlılık segment çevresinde yükselme oranının yüksek olduğunu göstermektedir. Bs sonuçları segment genelinde genç ve uzun şekilli havzaların varlığına ve tektonik yükselme ile de ilişkilendirilebilecek bir topografyaya işaret etmektedir. T İndeks ve Af sonuçlarında segment üzerinde, segmente dik olarak gelişen drenaj havzalarında tektonik yer değiştirmeler görülmektedir. IAT sonuçlarına göre segment yüksek ve çok yüksek aktif tektonik yapıdadır. Segment üzerinde daha önce yapılmış paleosismoloji çalışmalarına ait sonuçların genel olarak morfotektonik analiz sonuçlarını destekler nitelikte olduğu görülmüştür. 06.02.2023 Pazarcık depremi sonrası segment üzerinde oluşan yüzey kırıkları ve ötelenme hareketlerinin IAT analiz sonuçlarının gösterdiği segmentin aktiflik durumunu ortaya koyduğu ve morfotektonik analiz sonuçlarını kanıtlar nitelikte olduğu görülmüştür.

In this study, the morphological traces of tectonic activity and the active tectonic grade of the segment were determined by morphotectonic analyzes in the Gölbaşı-Türkoğlu (Pazarcık) segment of the Eastern Anatolian Fault Zone (EAFZ). The analysis results were evaluated by comparing the surface ruptures and the amount of slips that occurred on the segment after the earthquakes dated 06.02.2023. Both HI and HE results show that there is active tectonic uplift in the region. Topographic Swath Profiles and Normalized River Profiles results also support this situation. High SL values indicate active tectonic activity associated with the segment, especially in the northeastern part of the segment. Smf results generally show that the mountain fronts that the segment passes through are tectonically active and tectonic activity is more dominant than erosion processes. The Vf results show that there are differences in the elevation rate of the southwestern part of the segment compared to the northeastern and middle parts, and the consistency between the Smf and mean Vf values shows that the elevation rate around the segment is high. The Bs results indicate the presence of young and long shaped basins throughout the segment and a topography that can be associated with tectonic uplift. In the T Index and Af results, tectonic displacements are observed in the drainage basins that develop on the segment, perpendicular to the segment. According to the IAT results, the segment has a high and very active tectonic structure. It has been seen that the results of previous paleoseismology studies on the segment generally support the results of morphotectonic analysis. It was seen that the surface fractures and translational movements on the segment after the 06.02.2023 Pazarcık earthquake revealed the activity status of the segment shown by the IAT analysis results and proved the results of the morphotectonic analysis.