Türk dili ve edebiyatı eğitimi çerçevesinde Yedi Gülşen adlı Çağatayca Mesnevi'nin yazın dili açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Yapı Kredi Araştırma Kütüphanesinde Nadir ve Yazma EserlerBölümünde 045492 demirbaş numarası, 0240 yer numarasıyla Gülşennâme adıyla kayıtlı elyazması mesnevi çalışılmıştır. Eserin adının Yedi Gülşen olduğu metinden tespit edilmiştir.Bu eser 103 yapraktan müteşekkildir. Klasik sonrası Çağatay Türkçesi özellikleri gösterenöğretici bir eserdir.Çalışma beş bölümden müteşekkildir. Araştırmanın amacını ve önemini kapsayan`Giriş` birinci bölümde yer almaktadır. İkinci bölümde çalışmayla ilgili `Alanyazını`bulunmaktadır. Bu bölümde Çağatay edebiyatı ve onun ardılı olan Hokand edebiyatıhakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde `Yöntem` bölümü, dördüncübölüm olan `Bulgular` bölümünde çalışmamıza konu olan eserin tanıtımı, yazın dili üzerinetespitler, öğretici bir mesnevi olması yönüyle değerler eğitimi yönünden değerlendirilmesi,dil incelemesi, eserin metni ve açıklamalı dizini bulunmaktadır. Beşinci ve son bölümde`Sonuç` bulunmaktadır. Sonuç bölümünde bulgulardan hareketle genel değerlendirmelerdebulunulmuştur.Çalışmada Çağatay Türkçesinin son dönemlerinde yazılmış olan Yedi Gülşenmesnevisinin transkripsiyonlu metni ve açıklamalı dizini hazırlanmıştır. Eserin yazın diliincelenerek Türk dili ve edebiyatı eğitimindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. ÇalışmaTürkçenin söz varlığına ve bu alanda yapılacak araştırmalara katkı sağlayacaktır.Anahtar kelimeler: Yedi Gülşen, Çağatayca, Dil ve Edebiyat Eğitimi, Yazın dil

In this study, the masnavi named Gülşennâme numbered 045492/ 0240 in Yapı KrediResearch Library was examined. It has been determined from the text that the name of thework is Yedi Gülşen. This work consists of 103 leaves. The work, which shows thecharacteristics of post-classical Chagatai Turkish, is a didactic masnavi.The study consists of five parts. The `Introduction`, which covers the purpose andimportance of the research, is in the first part. In the second part, `Literature` about thestudy. In this section, general information about the Chagatay literature and its successor,the Kokand literature, is given. In the third section, the `Method` section, the fourth section,`Findings`, includes the introduction of the work that is the subject of our study,determinations on the literary language, evaluation of it in terms of values education as it isa moral instructive masnavi, language analysis, the text of the work and an annotated index.In the fifth and final section, there is `Conclusion`. In the conclusion part, generalevaluations were made based on the findings.In the study, The transcripted text and annotated index of Yedi Gülşen masnavi, whichwas written in the last period of Chagatai Turkish, has been prepared. By examining theliterary language of the work, its place in Turkish language and literature education has beentried to be determined. The study will contribute to the vocabulary of Turkish and theresearch to be done in this field.Keywords: Yedi Gülşen, Chagatai, Language and Literature Education, LiteraryLanguage