Tekirdağ Şarköy Uçmakdere köyü geleneksel konut mimarisi ve koruma sorunları

Abstract

Kırsal yerleşmeler, en uygun malzemelerin, geçmişten gelen sosyal ve kültürel hayatın, yöresel işçilik ile harmanlanıp şekillendiği yerleşmelerdir. Geleneksel yapım kültürünün en doğal halidir. Bulunduğu yöreye özgü biçimlenen kırsal mimari bakımsızlık, yanlış malzeme ve teknik kullanımı ile yapılan müdahaleler, terk edilerek kullanılmama gibi sebeplerle yok olma tehlikesi altındadırlar. Bu kırsal yerleşim örneklerinden biri de olan Uçmakdere Köyü'nün günümüze kadar geleneksel kimliğinin büyük oranda korunduğu görülmektedir. Çalışma kapsamında Uçmakdere Köyü mimari karakteristiği ve yerleşim dokusu bakımından incelenmiştir. Yerleşim bütünüyle ele alınarak, geleneksel yapılarının malzeme ve yapım tekniği, plan ve cephe özellikleri ortaya konmaktadır. Geleneksel dokuyu tehdit eden koruma sorunları tespit edilerek öneriler getirilmiştir. Çalışmayı 6 ana bölüm oluşturmaktadır. İlk bölümde çalışma amacı ve kapsamı açıklanarak, sınırları belirlenip izlenecek yöntem ortaya konmaktadır. İkinci bölümde `kırsal mimari miras` tanımı yapılarak, kırsal mimari mirasın korunması ile ilgili yasal çerçeve uluslararası ve ülkemizde yapılan çalışmalar irdelenmektedir. Üçüncü bölümde yerleşim tanıtılarak, coğrafi özellikleri, nüfus yapısı, tarihçesi ve sosyo ekonomik özellikleri anlatılmaktadır. Dördüncü bölümde Uçmakdere Köyü'nün geleneksel yerleşim dokusu tanıtılarak, dokuyu oluşturan öğeler açıklanmaktadır. Yerleşim ile ilgili analizler yapılarak, sonuçları ortaya konmaktadır. Beşinci bölümde yerleşimdeki geleneksel konutların, yapım sistemi, malzeme, yapı elemanları, plan ve cephe özellikleri bakımından incelenmektedir. Altıncı bölümde yerleşim koruma sorunları ortaya konarak, sorunlar ile ilgili çözüm önerilerinde bulunulmaktadır.

Rural settlements are settlements where the most suitable materials, social and cultural life from the past are blended and shaped with traditional craftsmanship. It is the most natural state of traditional production culture. It is seen that the traditional identity of Uçmakdere Village, which is one of the examples of this rural settlement, has been preserved to a large extent until today. But today, as with rural settlements, they are in danger of rural identity disappearing due to reasons such as disrepair, improper material and technical use of interventions, abandonment and disuse.Within the scope of the study, Uçmakdere Village was examined in terms of settlement texture and architectural characteristics. By considering the settlement in its entirety, the material and construction technique, plan and facade characteristics of traditional structures have been revealed. Protection problems that pose a threat to the traditional tissue have been identified and suggestions have been tried to be made for the problems.The study consists of 5 sections. In the first part, the purpose and scope of the study were explained, the boundaries were determined, and the method to be followed was set out. In the second part, the definition of `rural architectural heritage` is made and information about national and international legal regulations for the protection of rural architectural heritage is given. In the third part, information about the history, geographical location, physical characteristics and socio-economic structure of Uçmakdere village is given. In the fourth section, the traditional settlement texture of Uçmakdere Village is introduced and the elements that make up the texture are explained. The analyses related to the settlement are carried out and the results are revealed. In the fifth section, the construction of traditional houses in the settlement,The system was examined in terms of materials, building elements, plan and facade characteristics.. In the sixth section, problems with the settlement were presented and suggestions for solutions to the problems were made.