Biberde (Capsicum annuum L.) saptan kopma direncini kontrol eden genlerin haritalanması

Abstract

Kırmızı biber ülkemizde oldukça yüksek potansiyele sahip olup üretildiği bölgelerde gelişen sanayisiyle birlikte giderek önemi artan bir üründür. Fakat kırmızı biber yetiştiriciliğinde ana sınırlayıcı faktörler dışında kalite ve hasat, hasat sonrası işlemler, hep ihmal edilmiştir. Dünyada bu özellikler dikkate alınarak saptan kopma direnci düşük biber ıslah programları oluşturulmaya başlanmıştır. Bu programlar makinalı hasata olanak sağlayacak ve özellikle kurutmalık biberlerde kuruma ve sap ayıklama işlemini kolaylaştıracak ve dolayısıyla ürün işlemeye temiz aktarılabilecek aynı zamanda söz konusu işlem için harcanan işçilik girdisi azalacaktır. Saptan kopma direnci düşük biber çeşitlerinin geliştirilmesinde söz konusu karakterle ilişkili markırların kullanımı oldukça önem arz etmektedir. Bu çalışmada biberde Capsicum annuum (meyvenin saptan kopma direnci yüksek) ve Capsicum frutescens (meyvenin saptan kopma direnci çok düşük) genotiplerinin melezlenmesinden elde edilmiş 70 adet F2 kademesindeki genotiplerde SSR, SRAP ve RAPD markır sistemleri kullanılarak biberde saptan kopma direnci karakterinini kontrol eden genlerin haritalanması amaçlanmıştır. Elde edilen bulgulara göre; Tassel 5.2 programı ile yapılan ilişki haritalaması sonucunda en iyi sonucu veren GLM (Q) ve MLM modeli uygulanarak saptan kopma karakteri ile ilgili 1 adet SRAP markır kombinasyonu, 1 adet RAPD markırı ve 3 adet SSR markırı olmak üzere toplam 5 adet ilişkili markır (Em16Me8, OPAH, GP20117, CA525390, Hpms1155) belirlenmiştir. Elde edilen bulgular biberde saptan kopma direncinin genetik olarak aydınlatılması, bu özellik için moleküler markırların belirlenmesi ve gelecekteki daha detaylı haritalamalar açısından öncü bir çalışma olması nedeniyle önem arz etmektedir. Anahtar Kelimeler: Biber, Saptan kopma direnci, Genetik Haritalama (QTL), SSR, SRAP, RAPD

Red pepper has a very high potential in our country and is a product of increasing importance with the developing industry in the regions where it is produced. However, quality and harvest, post-harvest processes have always been neglected, except for the main limiting factors in red pepper cultivation. Taking these characteristics into account, pepper breeding programs with low fruit detachment force have been started to be established in the world. These programs will allow machine harvesting and will facilitate drying and stalk removal, especially in dried peppers. Therefore, the product can be transferred to processing cleanly, and at the same time, the labor input spent for the said process will be reduced. The use of markers associated with the said character is very important in the development of pepper varieties with low fruit detachment force. In this study, it was aimed to map the genes controlling the fruit detachment force character of pepper using SSR, SRAP and RAPD marker systems in 70 F2 genotypes obtained from the crossing of Capsicum annuum (fruit with high stem breaking resistance) and Capsicum frutescens (fruit with very low stem breaking resistance) genotypes. According to the findings obtained; a total of 5 associated markers (Em16Me8, OPAH, GP20117, CA525390, Hpms1155), including 1 combination of SRAP markers, 1 RAPD marker and 3 SSR markers related to the fruit detachment force character, were determined by applying the GLM (Q) and MLM model, which gave the best results as a result of relationship mapping performed with the Tassel 5.2 program. The findings obtained are important because it is a pioneering study in terms of genetic elucidation of fruit detachment force in pepper, determination of molecular markers for this feature and more detailed mapping in the future. Keywords: Pepper, Detachment Force, Genetic Mapping (QTL), SSR, SRAP, RAPD