Kırâât-i aşere bağlamında idğâm olgusu

Abstract

Kur'an- Kerim milyonlarca mü'min tarafından tilavet edilen metni Arapça olan bir kitaptır. Kuran metninin telaffuz açısından herhangi bir Arapça metinden farkı olmasa da kendine ait hususiyetlerinin olduğu bir gerçektir. Kırâat farklılıkları çerçevesinde idğâm konusu bunlardan biridir. İdğâmın yüzlerce kelimede farklı şekillerle ve kıraatten kıraate farklı uygulamalarla karşımıza çıktığını görmekteyiz. Kıraat farklılıkları kapsamında idğâm, geniş hacimli kitaplarda sûre sûre, ayet ayet kaydedilmiştir. Ancak sadece idğâmla ilgili tüm kıraatleri kapsayacak farklı uygulamaları tek bir çalışma içerisinde bulma hususunda bir ihtiyaç söz konusudur. Ayrıca konumuzla ilgili çalışmaların tamamına yakını Arapça yazılmış olan eserler olup, ıstılah bilgisi içerdiklerinden bu eserleri anlamak iyi bir Arapça bilgisi ve alana vukûfiyet gerektirmektedir. Böyle bir çalışma bizlere idğamla ilgili alternatif uygulamaları tek başlık altında bulma imkânını sağlamanın yanısıra araştırmacılara Türkçe kaynaklar arasında idğâma erişme imkânıda sunacaktır.İdğâm tüm kırâatleri yakından ilgilendirdiği gibiihtilafı da çok olan bir meseledir. Böyle bir durumda idğâmla ilgili müstakil ve kapsamlı bir çalışmanın olması büyük önem arzetmiştir. Çalışmamızda mevcut kaynaklarda geçerli olan tüm sahih kırâat farklılıklarını dikkate alarak idğâm uygulamalarını ortaya koymaya çalışacağız. Harflerin birbirleriyle olan ilişkisi idğâmın en merkezi öneme sahip konusudur. Bundan dolayı ilk bölümde harflerin mahreç ve sıfatlarını konu edeceğiz.İlerleyen bölümlerde idğâmı, şartları, sebepleri, engelleri, çeşitleri, kısmen hüccetlerini,hikmet ve yararları şeklinde alt başlıklara ayıracağız. Bunun yanında konuyu, ilk harfin harekesine göre idğâmı kebîr ve sağîr olmak üzere iki kısma ayırarak, idğâm-ı sağîr kısmında vacip, câiz ve mümtenî; idğâm-ı kebîr kısmında da imamların ittifak ve ihtilaf ettiği idğâm uygulamalarını ele alacağız. Bu bölüm içerisinde ayrıca idğâmın mahreç ve sıfatla olan alakasını açıklamaya çalışacağız.Bir diğer bölümde de idğâm anlam ilişkisi, idğâm-lehçe ilişkisi, idğâm bağlamında kıyâs meselesi, idğâm teşdîd ilişkisi, tek kelime idğâmı gibi konular işlenecektir.

Kur'ân-ı Kerîm is a book in Arabic which is read by millions of muslims. Although the text of the Qur'an is not different from any other Arabic text in terms of pronunciation, it is a fact that it has its own characteristics. Idgham subject is one of them within the framework of recitation differences. We see that idgham appears in hundreds of words, from qiraat to qiraat, in different forms and with different applications.Within the scope of recitation differences, idgham, chapter by chapter, verse by verse has been recorded in wide volume books. But, there is a need to find different applications that will cover all the kıraat related to idgam in a single study. In addition, almost all of the works related to our subject were written in Arabic, and since they contain term, it is necessary to understand these works and to have a good level of Arabic and field knowledge. Such a study will not only enable us to find alternative applications related to idgam under a single title, but also provide researchers with the opportunity to access idgam from Turkish sources.In such a situation, it was of great importance to have a comprehensive study on idgham on its own. In our study, we will try to reveal the idgham practices by taking into account all the correct recitation differences in the existing sources. The relationship of letters with each other is the most central issue of idgham.Therefore, in the first part, we will talk about the origin and adjectives of the letters.In the following sections, we will divide it into sub headings as idgham, conditions, reasons, barrier, types, partial proofs, wisdoms and benefits.In addition to this, we will divide the subject into two parts as idgham-ı kebir and sağir, according to the movement of the two letters. Obligatory, permissible and impossible issues will be discussed in the idgham-i sağir section, and the alliances and disagreements of the imams will be discussed in the idgham-i kebir section.In addition, in this section, we will try to explain the relationship of idgham with origin and adjective.In the other part, subjects such as the idgam-dialect relationship, the subject of comparison in the context of idgam, the idgam şedde relationship, and the single word idgam will be covered.