Platon ve Leibniz felsefesinde kötülük problemi ve iyimserlik

Abstract

İnsanlık tarihi boyunca dinlerin ve felsefelerin ilgilendiği kötülük problemi,insan düşüncesini meşgul etmiş önemli bir problemdir. Kötülük problemi en yalınifadeyle, evrende var olan kötülüklerle, her şeye gücü yeten, her şeyi bilen ve mutlakiyi olan Tanrı'nın varlığıyla bağdaştırılıp bağdaştırılamayacağı problemidir. Buçalışma, felsefe tarihinin en eski ve her döneminde çok tartışılan problemlerindenbiri olan kötülük problemini, biri Antik Yunan'ın diğeri Modern Dönemin iki önemlifilozofu olan Platon ve Leibniz'in düşünceleri bağlamında analiz etmeyiamaçlamaktadır.Platon, kötülük problemini, evrenin düzensiz hareketine bağlayarak, ondanTanrı'yı değil, kötü ruhları ve Tanrı'nın bu evrendeki etkilerini sınırlayan en temelunsur olarak gördüğü ezeli maddeyi sorumlu tutmuştur. Platon, Tanrı'nın, evreni,içinde bulunduğu düzensizlik ve karışıklık içinden çıkarıp, ona mümkün olan enbüyük yetkinliği, orantıyı, düzeni, güzelliği ve iyiliği verdiğini ileri sürer. Ona göre,insanı kötülüklerden alıkoyacak, iyiliğe ve hakikate ulaştıracak en önemli şey bilgiyiarzulamak ve bu yönde eylemde bulunmaktır. Bilgi ya da bilgelik insanı erdemliolmaya, erdemli olma da iyiye ve hakikate ulaştıran bir yoldur.Platon'dan oldukça fazla izler taşıyan Leibniz'e göre, insanın mükemmelolamayışının, yoksun ya da eksik bir varlık oluşunun sonucu olarak kötülük açığaçıkmaktadır. Her ne kadar Tanrı evreni iyi yaratmış olsa da, kötülük, akla ve özgüriradeye sahip olan varlıkların tercihlerinin sonucu oluşan bir şeydir. Leibniz, ne bireksik ne de bir fazla, dünyanın şu an olduğundan farklı olamayacağını, kötülük dedahil olmak üzere var olan her şeyin evrendeki düzen için gerekli olduğunu, evrenleilgili sahip olduğumuz sınırlı bilgiden dolayı bütünü göremediğimizi, evrenle ilgilibilgimizi arttırdığımızda bize kötülük gibi gelen şeylerin mükemmel düzenin birparçası olduğunu, bu dünyanın mümkün dünyaların en iyisi olduğunu göreceğimizidüşünür.Anahtar Kelimeler: Platon, Leibniz, Kötülük, Kötülük Problemi, Tanrı,Ruh, Madde, İnsan, Dünya, İyi, İyimserlik.

The problem of evil, which is a problem debated in religions and philosophiesthroughout human history, is an important problem that has occupied human thought.In the simplest terms, the problem of evil is the problem of whether the evil thatexists in the universe can be reconciled with the existence of God, who isomnipotent, omniscient, and absolutely good. This study aims to analyze the problemof evil, one of the oldest and most debated problems in the history of philosophy, inthe context of the thoughts of Plato and Leibniz, two important philosophers ofAncient Greece and the Modern Period.Plato related the problem of evil to the irregular motion of the universe andput the blame it not on God, but on evil spirits and eternal matter, which he saw asthe most fundamental element limiting God's influence in the universe. Plato arguesthat God brought the universe out of its disorder and confusion and gave it thegreatest possible perfection, proportion, order, beauty and goodness. According tohim, the most important thing that will prevent people from evil and lead them togoodness and truth is willing knowledge and acting accordingly. Knowledge orwisdom is a path that leads to virtue, and virtue is a path that leads to goodness andtruth.According to Leibniz, who is highly influenced by Plato, evil emerges as aconsequence of man's imperfection, his being a deprived or incomplete being.Although God created the universe good, evil is the result of the choices of beingswho possess reason and free will. Leibniz claims that the world cannot be differentfrom the way it exists now. More or less, that everything that exists, including evil, isnecessary for the order of the universe, that we could not see the whole due to ourlimited knowledge of the universe, and that as we increase our knowledge of theuniverse, we would see that what seems evil to us is part of the perfect order, and thatthis world is the best of all possible worlds.Keywords: Plato, Leibniz, Evil, The Problem of Evil, God, Soul, Matter,Human, World, Goodness, Optimism.