İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin Anadolu kulüpleri ve faaliyetleri

Abstract

Meşrutiyet'in ikinci kez ilanı, o devrin ifadesiyle hürriyetin ilanı yurdun her tarafında bütün Osmanlılar tarafından sevinç ve coşkuyla karşılanmıştır. İttihatçılar ise sorunların çözüleceğine, devletin dağılmaktan kurtulacağına inanmışlardır. Fakat Osmanlı toplumu bu idare tarzıyla daha önceden tanışmasına rağmen rejim hakkında henüz yeterli bilgi ve donanıma sahip değildi. Bu sebeple Meşrutiyet'in ilanında etkili olan Cemiyet ile halkın Meşrutiyet'ten, bu idare tarzından beklentisi farklı olmuştur. Bu farklılık Cemiyet'e yeni ödevler yüklemiş veya Cemiyet bu noktada kendisini sorumlu tutmuştur. Kendilerini hürriyetin bayraktarı gören İttihatçılar, toplumu Meşruti rejime uygun olarak eğitmeyi amaç edinmişlerdir. Cemiyet, halkın eğitim seviyesinin yükseltilerek aydınlatılması amacına yönelik Anadolu'nun her tarafında kulüpler kurmaya başlamıştır. Kulüpler çeşitli faaliyetlerde bulunarak İttihat ve Terakki'nin toplumda kök salmasına, taban oluşturmasına gayret etmişlerdir. 1918'de İttihat ve Terakki son kongresinde kendini feshederek Teceddüt Fırkasına dönüşmüş böylece kulüplerin bir kısmı bu dönüşüme uğrarken bir kısmı da kapanmaya yüz tutmuştur. Nitekim kısa bir süre sonra da Meclis-i Vükelanın 1 Şubat 1919'da aldığı karar doğrultusunda İttihat ve Terakki'nin merkezde ve vilayetlerde bulunan kulüpleri kapatılmaya, eşyaları ile menkul ve gayrimenkul varlıklarına el konulmaya başlanmıştır.

The declaration of the Second Constitutional Monarchy for the second time, the declaration of freedom in the expression of that period, was greeted with joy and enthusiasm by all Ottomans all over the country. The Unionists, on the other hand, believed that the problems would be solved, and the state would be saved from disintegration. However, although the Ottoman society was acquainted with this style of administration before, it did not yet have sufficient knowledge and equipment about the regime. For this reason, the expectations of the people from the Constitutional Monarchy and this administration style were different with the Society, which was effective in the declaration of the Constitutional Monarchy. This difference has imposed new duties on the Society, or the Society has responsible itself at this point. The Unionists, who saw themselves as the flag bearers of freedom, aimed to educate the society in accordance with the Constitutional regime.The Committee of Union and Progress has started to establish clubs all over Anatolia the aim of increasing the education level of the people and enlightening them. With various activities, the clubs have made an effort for the Committee of Union and Progress to take root in the society and create a base. In 1918, the Committee of Union and Progress dissolved itself in its last congress and turned into the Teceddüt Party, so while some of the clubs were undergoing this transformation, some of them were on the verge of closing. As a matter of fact, after a short time, in line with the decision taken by the Parliament on February 1, 1919, the clubs of the Committee of Union and Progress in the center and in the provinces began to be closed, and their to the goods and movable and real estate assets were confiscated.