Fen bilgisi öğretmen adaylarının elektrostatiğin temel kavramları ile ilgili kavramsal anlamalarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı fen bilgisi öğretmen adaylarının elektrostatik konusu ile ilgili kavramsal anlamalarının tespit edilmesidir. Araştırmanın örneklemini Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Fen Bilgisi Öğretmenliği programında 2006-2019 akademik dönemlerinde öğrenim gören 4. sınıf öğretmen adaylarından oluşan 340 öğrenci oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının kavramsal anlamalarını belirlemek amacıyla ve iki fizik eğitimi uzmanı tarafından hazırlanan, tamamı açık uçlu sorulardan oluşan kavramsal anlama testi kullanılmıştır. Verileri desteklemek için öğretmen adaylarıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler de (YYG) yapılmıştır. Öğretmen adaylarının yanıtları tek tek ayrıntılı bir şekilde incelenmiş ve verdikleri cevaplar analiz edilerek kategoriler oluşturulmuştur. Öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun yüklü bir cismin iletken bir cisme yaklaştırıldığında etki ile elektriklenebileceği bilgisine sahip olduklarını, aynı yük fazlalığına sahip cisimlerin birbirlerini ittiğini, farklı yük fazlalığına sahip cisimlerin birbirlerini çektiği kavramsal anlamasına sahip oldukları görülmüştür. Nötr bir cismin yük fazlalığı olan cisim tarafından çekilebileceği kavramsal anlamasına sahip olmadıkları görülmüştür. Topraklamanın amacının cismi nötrlemek olduğunu bildiği fakat birçok öğretmen adayının eksi yüklü cisimlerin topraklanabildiği, fazla eksi yüklerin toprağa aktığı yönünde, artı yüklü cisimlerin de topraklanabileceği, eksi yüklerin topraktan cisme akacağı bilgisine sahip olmadığı tespit edilmiştir. Nötr cismin tanımı ile ilgili verdikleri yanıtlarla bu temel kavramla ilgili bir kavram yanılgısına sahip olmadıkları tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında elektrostatiğin temel kavramları konusunda yanlış kavramsal anlamaların oluşmaması için önerilerde bulunulmuştur.

The aim of this research is to determine the conceptual understanding of pre-service science teachers about electrostatics. The sample of the research consists of 340 students, who are 4th grade students studying in Balıkesir University Necatibey Faculty of Education, Department of Science Education in the 2006-2019 academic terms. In order to determine the conceptual understanding of pre-service teachers, a conceptual understanding test consisting entirely of open-ended questions prepared by two physics education experts was used. Semi-structured interviews (YYG) were also conducted with pre-service teachers to support the data. The answers of the students were examined in detail one by one and the answers they gave were analyzed and categories were created. The majority of the students have the knowledge that a charged object can become electrified when it is approached to a conductive object, that objects with the same excess charge repel each other, they do not have the conceptual understanding that a neutral body can be attracted by an excess charge; knows that the purpose of grounding is to neutralize the object, but mostly negatively charged objects can be grounded, excess negative charges flow to the ground, positively charged objects can also be grounded, it has been determined that many students do not have the knowledge that negative charges will flow from the soil to the object. `With the answers they gave about the definition of the neutral object, it was determined that they did not have any misconceptions about this basic concept. In the light of the findings, suggestions have been made to avoid misunderstandings about the basic concepts of electrostatics.