Alevlenme nedeniyle sık hastaneye yatan kronik obstruktif akciğer hastalığı olan hastaların özellikleri

Abstract

GİRİŞ-AMAÇ: Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) dünya çapında başlıcakronik morbidite ve mortalitenin nedenlerinden biridir. Günümüzde tüm dünyada 3.ölüm nedeni haline gelen KOAH, küresel hastalık yüküne en çok katkıda bulunanhastalıklar sıralamasında 9. sırada yer almaktadır (1). Türkiye'de yürütülen UlusalHastalık Yükü Çalışmasında da KOAH'ın, önde gelen hastalık yükü (DALY) nedenleriiçinde 8. sırada yer aldığı saptanmıştır(2,3). Doğal seyri alevlenmeler ile karakterize buhastalığın morbidite ve mortalitesi, alevlenmelerden olumsuz etkilenir. Hastalıkilerlediğinde alevlenmeler daha sık ve şiddetli olmaktadır (4). Bunun sonucunda, hemKOAH'lı hastanın yaşam kalitesi daha da düşmektedir hem de alevlenmenin tedavisiiçin hastaneye gereğinde yoğun bakım yatışı gerekmektedir. Bununla birlikte, akciğerfonksiyonlarından bağımsız olarak, son GOLD raporunda da, önceki yıl içinde iki vedaha fazla alevlenme veya alevlenme nedeniyle bir kez hastaneye yatış öyküsütanımlayan hastalar '' sık alevlenme geçiren '' grupta yer almaktadır ve bu grupspirometrik sınıflamadan bağımsız şekilde yüksek riskli grup olarak kabul edilmiştir(5,6). Yılda iki ve daha fazla yatış için kesin risk faktörlerinin saptanması ve önlenmeolasılığı bulunanların düzeltilmesi ile hem hastaların morbidite ve mortaliteleri hemde sağlık giderleri azaltılmış olacaktır.Bu çalışmanın amacı; alevlenme nedeniyle sık hastaneye yatan KronikObstruktif Akciğer Hastalığı olan hastaların özelliklerinin saptanması ve sık hastaneyeyatışa neden olabilecek risk faktörlerinin belirlenmesidir.MATERYAL VE METOD: Araştırma, Mart 2015 – Mart 2017 tarihleri arasındaKOAH akut alevlenme tanısıyla T.C. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. Suat SerenGöğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Göğüs Hastalıklarıkliniklerine yatan 113 hastada gerçekteştirildi. Hastalardan yaş ,cinsiyet, meslek, boykilo(BMI),nerede ve kimlerle yaşadığı,öğrenim durumu, gelir durumu, koah mevcutyılı, USOT, BPAP, nebülizatör kullanım bilgisi,kullandığı ilaçlar,ek hastalıklar,sigarapaket yılı,hastaneye en son yattığı tarih ve son bir yıldaki alevlenme nedeniylehastaneye yatış sayısı,başvuru şikayetleri, mMRC skoru, GOLD sınıfı,solunumfonksiyon değerleri ve hastaneye giriş kan değerleri bilgileri alındı.VIIISon bir yılda iki ve daha fazla KOAH alevlenme nedeniyle hastaneye yatışı olanhastalar sık yatış grubuna; ilk yatışı olan hastalar ise sık olmayan yatış grubuna dahiledildi. Hastaların özellikleri ve gruplar arası farklar kaydedildi.BULGULAR: GOLD 2015'e göre, KOAH akut alevlenme tanısı konmuş ve hastaneyeyatırılmış 59 (% 52,2) hasta sık yatış grubunda; 54 (% 47,8) hasta sık olmayan yatışgrubunda yer aldı. Tek değişkenli istatistiksel analiz sonuçlarına göre; sık yatış olangrupta, 65 yaş altı 34 (% 64) ve 65 yaş üstü 25 (% 42) hasta bulunmaktaydı. Sıkolmayan yatış grubunda ise; 65 yaş altı 19 (% 36) ve 65 yaş üstü 35 (% 58) olarak tespitedildi. Bunun sonucunda, 65 yaş altında olmanın sık hastaneye yatış için istatistikselolarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p=0,017) . Çalışmaya alınan hastaların 102 (%90,3)' si erkek ve 11 (% 9,7)' i kadındı. Cinsiyetin hastane yatış sıklığıyla anlamlı birbağlantısı bulunmadı. Hastaların 20 (% 17,7)' si evde yalnız yaşarken, 93 (% 82,3)' üiki ve daha fazla kişiyle yaşamaktaydı. Evde yalnız yada aile-eş-çocuk ile yaşamanın sıkhastaneye yatış ile anlamlı bir bağlantısı saptanmadı. Öğrenim durumuna bakıldığındasık yatış grubunda okur-yazar olan 46 (% 46,9) kişi varken okur-yazar olmayan 13 (%86,7) kişi vardı. Sık olmayan yatış grubunda ise okur yazar 52( % 53,1) kişi ve okuryazarolmayan 2 (% 13,3) kişi yer alıyordu. Okur-yazar olmama durumu, sık hastaneyeyatış ile istatistiksel olarak bağlantılı bulundu ( p=0,010). Sık yatış grubunda GOLDevresi C olan 6 (% 32) kişi, sık olmayan yatış grubunda 13 (% 68) kişi yer almaktayken;evresi D olan 53 (% 57) kişi sık yatış grubunda, 40 (% 43) kişi sık olmayan yatışgrubunda yer aldı. Buna göre ilk hastane yatışı olanlarda C evresi, sık yatışı olanlarda Devresi daha fazla saptandı (p=0,043). Hastalarımızın destek tedavilerine bakıldığında;değişik bronkodilatör sınıfları kullananların hiçbirinde, sık ve sık olmayan yatış gruplarıarasında anlamlı fark saptanmadı. Fakat yatış öncesi evinde sürekli oksijen kullananhastalarda, gruplar arası anlamlı fark saptanmıştır (p=0,001). Yine hastane yatışı öncesievinde BPAP kullanımı olan hastalarda sık hastaneye yatış daha fazla gözlendi vegruplar arası anlamlı fark saptandı (p=0,001). Nebülizatör kullanımına bakıldığında; sıkyatanlarda 41(% 71) kişi, sık olmayan yatanlarda 17( % 29) kişi nebülizatörkullanmaktaydı. Sık hastaneye yatış özelliği açısından, iki grup arası istatistiksel olarakanlamlı fark saptandı (p=0,000). Sık ve sık olmayan yatış gruplarında, sayısaldeğişkenler içinde KOAH mevcut yılı anlamlı farklı saptandı (p=0,014). HastalarınmMRC skorları karşılaştırıldığında yine istatistiksel olarak anlamlı sonuca ulaşıldı IX(p=0,000). Sık yatış grubunda mMRC skoru 3(0;4) iken; sık olmayan grupta 2,5(0;4)idi. Solunum fonksiyon değerleri içinde FEV₁ (lt) ve FEF25-75 (lt) için, iki gruparasında anlamlı sonuca ulaşıldı(sırasıyla p=0,041,p=0,034).Tek değişkenli analiz sonucunda anlamlı çıkan 10 parametre, forward stepwiseyöntemiyle multipl logistic regresyon analizinde incelendi. Sadece 2 değişken sıkhastane yatışı ile istatistiksel olarak anlamlı bulundu. Bu iki değişkenden biri okur-yazarolmama (OR=8,227; %95 CI: 1,595-42,438), diğeri ise nebülizatör kullanıyor olma(OR=5,131; %95 CI: 2,183-12,064).SONUÇ: 65 yaş altında olmanın, okur-yazar olmamanın, GOLD ileri grupta olmanın,KOAH tanısına uzun yıllardır sahip olmanın, hastane yatışı öncesi evde USOT-BPAPnebülizatörkullanımının, yüksek mMRC skorunun, düşük FEV₁ (lt) değerinin veFEF25-75 (lt) değerinin sık hastane yatışı gerektiren KOAH akut alevlenmeleriyleilişkili olduğunu saptadık. Çok değişkenli analiz çalışması sonucunda; nebülizatörkullanımı ve okur-yazar olmamayı, sık hastaneye yatış için risk faktörleri olarakdeğerlendirdik.

BACKGROUND-AIM: Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) is one of themajor causes of chronic morbidity and mortality worldwide. COPD, which is now thethird leading cause of death worldwide, ranks 9th in the list of diseases that contributethe most to the global disease burden (1). In the National Burden of Disease Studyconducted in Turkey, COPD was also found to be in the 8th place among the leadingcauses of disease burden (DALY) (2,3). Characteristic with natural courseexacerbations, morbidity and mortality of this disease are adversely affected byexacerbations. When the disease progresses, exacerbations are more frequent and severe(4). As a result, the quality of life of patients with COPD is further reduced and for thetreatment of exacerbations, hospitalization and an intensive care unit requires. However,patients identified as `frequent exacerbator ` that are more susceptible to exacerbationsindependent of lung function, and those in the last GOLD report who defined two ormore exacerbations or at least one hospitalization for exacerbations in the previous year,are considered high risk groups independently of the spirometric classification (5,6).Detection of definite risk factors for two or more admissions per year and replacementof those that are likely to be prevented will reduce both morbidity and mortality andhealth expenditure for the cases.The purpose of this study; to identify the characteristics of patients with chronicobstructive pulmonary disease (COPD) frequently admitted to the hospital due toexacerbation, and to determine the risk factors that may cause frequent hospitalization.MATERIAL AND METHOD: The study was conducted between March 2015 andMarch 2017, 113 patients were admitted to 'T.C. Sağlık Bilimleri Üniversitesi Dr. SuatSeren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi' clinics. Patientswere informed about age, gender, occupation, height-weight (BMI), where and withwhom they live, education status, income status, current year of COPD, usot, bpap,nebulizer usage information, inhalers and drugs used, comorbidities, pack years ofsmoking, the date of the last hospital admission and the number of hospitalizations dueto the exacerbation of the last one year, complaints on the first day of admission,mMRC score, GOLD class, respiratory function values and laboratory results on firstday of the hospitalization.XIPatients hospitalized for two or more COPD exacerbations in the last one year,were included in the frequent admission; and the first admissions was included in thenon-frequent admission group. The characteristics of the patients and the differencesbetween the groups were recorded.RESULTS: According to GOLD 2015, 59 (52.2%) patients who were diagnosed withacute exacerbation of COPD and were admitted to the hospital were included infrequent admission group; 54 (47.8%) patients were included in the non-frequentadmission group. Univariate statistical analysis results showed that: In the group withfrequent admission; 34 (64%) were under 65 years old and 25 (42%) were over 65 yearsold. In non-frequent admission group; 19 (36%) under the age of 65 years and 35 (58%)over the age of 65 years. As a result, it was found that being under 65 years wasstatistically significant for frequent admission (p = 0.017). 102 (90.3%) of the patientswere male and 11 (9.7%) were female. There was no significant relationship betweengender and hospital admission frequency. While 20 (17,7%) of the patients were livingalone at home, 93 (82,3%) were living with two or more persons. There was nosignificant relationship between living alone or with person at home and hospitaladmission frequency. There were 46 (46.9%) who were educated and 13 (86.7%) whowere uneducated in the frequent admission group. In the less non-frequent admissiongroup, 52 (53.1%) were educated and 2 (13.3%) were uneducated. Being uneducatedwas found to be statistically related to frequent hospitalization (p = 0.010). Six (32%)patients with GOLD stage C were in the frequent admission group while 13 (68%) werein the non-frequent group; and with GOLD stage D 53 (57%) patients were in thefrequent admission group and 40 (43%) were in the non-frequent group. According tothis, the first hospitalized patients were found to have stage C and frequent admissionpatients had stage D more (p = 0.043). When the supportive treatments of our patientsare examined; no significant difference was found between the frequent and un-frequentadmission groups in any of the patients using different bronchodilator classes. However,there was a statistically significant difference between the groups in patients who usedoxygen continuously at home before admission (p = 0.001). Also, more frequenthospitalization was observed in BPAP patients at home before hospital admission. Asignificant difference between the groups was also found here (p = 0.001). When youlook at the use of nebulizer; 41 (71%) were in frequent inpatients, and 17 (29%) were XIIin non-frequents. A statistically significant difference was found between the twogroups in terms of frequent hospitalization (p = 0,000). In the frequent and unfrequentadmission groups, the current year of COPD was significantly different in numericalvariables (p = 0.014). A statistically significant result was obtained when the patients'mMRC scores were compared (p = 0,000). In the frequent admission group, the mMRCscore was 3 (0; 4); In the non-frequent group, 2.5 (0; 4). Significant results wereobtained between the two groups for FEV₁ (lt) and FEF25-75 (lt) in respiratoryfunction values (p = 0.041, p = 0.034, respectively).The 10 parameters that were significant in the univariate analysis were analyzedby multiple logistic regression analysis using the forward stepwise method. Only 2variables were statistically significant with hospital admission; Being illiterate (OR =8,227; 95% CI: 1,595-42,438) and having nebulizer (OR = 5,131; 95% CI: 2,183-12,064).CONCLUSION: Being under 65 years, being uneducated, GOLD advanced stage,COPD for many years, the use of USOT-BPAP-nebulizer at home before hospitaladmission, high mMRC score, low FEV₁ value and FEF25-75 value was associatedwith acute exacerbations of COPD requiring frequent hospitalization. As a result of themultivariate analysis study; We evaluated the use of nebulizer and being uneducated asrisk factors for frequent hospital admission.