Omuz Ağrısı Olan paraplejik olgularda omuzun klinik ve ultrasonografik olarak değerlendirilmesi

Abstract

Hareket sisteminin en önemli komponenti olan spinal kordun çeşitli nedenlerle hasarlanması sonucu ortaya çıkan lezyonlar, hastaları morbidite ve mortaliteyi etkileyen bir çok problemle karşı karşıya bırakmaktadır. Son yıllarda spinal kord hasarı olan kişilerin ortalama yaşam süresi rehabilitasyon merkezlerinin gelişmesi ve yaygınlaşması ile artmıştır. Ambulasyon sırasında yardımcı cihaz kullanmak zorunda olan SKH'lı hastaların üst ekstremitelerindeki kemik, eklem ve yumusak dokuları üzerine sürekli stres bindiği için özellikle omuz patolojileri olmak üzere çeşitli kas iskelet sistemi sorunları gelişmektedir. Günümüzde omuz ağrısını değerlendirmede ultrasonografik tetkik yapılması, gerekli incelemeler arasında kabul edilmektedir. Yapılacak ultrasonografik inceleme SKH'ya bağlı gelişebilecek omuz patolojilerinin tanısını koymada ve uygun tedavi yaklaşımlarının belirlenmesinde avantajlar sağlayabilir. Çalışmamızda SKH sonrası omuz ağrısı olan paraplejik olgularda, omuz lezyonlarının klinik ve ultrasonografik olarak incelenmesi ve bulguların nörolojik seviye, cinsiyet, spinal kord yaralanma süresi ve ambulasyon şekli ile ilişkisinin araştırılması amaçlandı. Çalışmaya Ekim 2012- Mayıs 2013 tarihleri arasında T.C. Sağlık Bakanlığı Ankara Fizik Tedavi Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne rehabilitasyon programı için yatırılmış olan 66 parapleji (spinal kord hasarına bağlı) olgusu alındı. Bir değerlendirme formu kullanarak, olguların yaşı, cinsiyeti, SKH süresi ve etiyolojisi, nörolojik seviye, ambulasyon şekli, kullandığı yardımcı cihaz, eşlik eden sistemik hastalıkları kaydedildi. Çalışmaya alınan olguların omuz muayenesini değerlendirmede omuz muayenesi değerlendirme skalası (Physical Examination of the Shoulder Scale; PESS) kullanılarak yapıldı. Olguların her iki omzunun ultrasonografik olarak değerlendirmesinde omuz patolojilerinin ultrasonografik sınıflaması (Ultrasound Shoulder Pathology Rating Scale; USPRS) kullanılarak yapıldı. İstatistiksel olarak Ultrason tetkiki ile elde edilen USPRS skalası ile omuz muayenesi sonucu elde edilen PESS skalası arasında anlamlı bir ilişki saptandı. Ancak USPRS skalası ile cinsiyet, seviye, SKH süresi ve ambulasyon şekli arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Ancak spesifik olarak bakılan ileri yaş ile EHA (eklem hareket açıklığı) kısıtlılığı arasında ve supraspinatus tendiniti ile nörolojik seviye yüksekliği arasında anlamlı bir ilişki saptandı. Çalışmamızın sonuçları göz önüne alındığında parapleji olgularında üst ekstremiteye aşırı yüklenme ve buna bağlı olarak omuz yumuşak dokularında lezyon görülme olasılığı artmaktadır. Bu nedenle başta omuz olmak üzere üst ekstremite kullanımının önemli olduğu paraplejik olgularda, omuz patolojilerinin araştırılmasının bu olguların rehabilitasyonunu olumlu etkileyeceği kanısındayız.

Lesions resulting from the damage of the spinal cord which is the most important component of the movement system cause various problems affecting the morbidity and mortality. In recent years, the life expectancy of people with spinal cord injury has increased with the development of rehabilitation centers. Because of the constant stress on the bone, joint and soft tissues of the upper extremities of patients with SDH who have to use assistive devices during ambulation, various musculoskeletal problems, especially shoulder pathologies, develop. Nowadays, ultrasonographic examination to evaluate shoulder pain is accepted as a necessary examination. Ultrasonographic examination may provide advantages in the diagnosis of shoulder pathologies that may develop due to SCI and in determining appropriate treatment approaches. In our study, we aimed to investigate the clinical and ultrasonographic findings of shoulder lesions in paraplegic patients with shoulder pain after SCI and to investigate the relationship between findings, neurological level, sex, spinal cord injury duration and ambulation pattern. Sixty-six paraplegia cases (due to spinal cord injury) hospitalized for rehabilitation program at the Ankara Physical physical medicine and Rehabilitation Research Hospital were included. Age, gender, duration and etiology of SCI, neurological level, ambulation type, assistive device used and accompanying systemic diseases were recorded. Shoulder examination was evaluated with using the Physical Examination of the Shoulder Scale (PESS). Ultrasonographic evaluation of shoulder should be done by ultrasonographic classification (USPRS) of both shoulder. A statistically significant correlation was found between the USPRS scale obtained by ultrasound examination and the PESS scale obtained by shoulder examination. However, no significant relationship was found between the USPRS scale and gender, level, duration of SCI and type of ambulation. However, there was a significant relationship between the specific age and the limitation of ROM (range of motion), and supraspinatus tendinitis and high neurological level. Considering the results of our study, the possibility of overloading of the upper extremity and consequent lesions of shoulder soft tissues increases in paraplegia cases. Therefore, we think that the investigation of shoulder pathologies in paraplegic cases where the use of upper extremities, especially the shoulder, is important will positively affect the rehabilitation of these cases.