Eritema nodosum tanılı çocuk hastaların retrospektif değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Çocukluk çağında görülen eritema nodosum hastalarının demografik, klinik, laboratuvar özellikleri ve prognozlarının incelenmesi amaçlandı.Hastalar ve Yöntem: Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği'nde Ocak 2011-Nisan 2017 döneminde eritema nodosum tanısı alan hastaların başvuru yakınmaları, klinik ve laboratuvar bulguları, varsa uygulanan tedavi ve takipleri retrospektif olarak incelendi. Çalışmaya klinik bulguları ile eritema nodosum tanısı alan çocuklar alındı.Bulgular: Kız/erkek oranı 1,2 olarak saptandı; cinsiyete göre farklı bir dağılımı olmadığı görüldü (p>0,05). Hastaların yaş ortalaması 8.71±3.88 yıl, ortanca yaş 9 yıl idi. Kız ve erkeklerin yaşları benzerdi (p=0.322). Başvurularında hastaların tümünde bilateral alt ekstremitede eritema nodosum lezyonları vardı ve 4 hastada aynı zamanda üst ekstremitelerde de lezyonlar bulunuyordu. Hastaların çoğunun birden fazla şikayetinin olduğu saptandı. En sık belirtilen bulgular eklem ağrısı (%47,6), boğaz ağrısı, üst solunum yolu enfeksiyonu bulguları (%40,5) ve ateş (%33,3) olarak tespit edildi. Etiyolojik incelemede 24 hastada (%57,1) eritema nodosum sebebi saptanamadı ve idiyopatik kabul edildi. Etiyolojisi saptanan hastalardan %23'ünde anti-streptolisin O yüksekliği ile geçirilmiş streptokok enfeksiyonu ilk sırayı aldı. Dört hastada Epstein-Barr virus enfeksiyonu (%9,5), 2 hastada aktif akciğer tüberkülozu ve 1 hastada sarkoidoz, 1 hastada Mycoplasma pneumoniae enfeksiyonu tespit edildi. İdiyopatik ve sekonder eritema nodosum olguları karşılaştırıldığında lezyonların süresi sekonder eritema nodosumda daha uzundu (p=0.017). Olguların %16,7'si hastaneye yatırılarak tetkik edildi. Hastaların hiçbirinde ciddi komplikasyon gelişmediği görüldü.Sonuç: Eritema nodosum en sık idiyopatik olarak görülse de etiyolojisi başta streptekokkal enfeksiyonlar, sistemik hastalıklar, ilaçlar, gebelik, maligniteler olmak üzere çok geniş bir yelpazede dağılım göstermektedir. Etiyolojik faktörlerin aydınlatılması altta yatan hastalığın spesifik tedavisi açısından önem taşımaktadır ve eritema nodosumun sürecini belirlemede öngördürücüdür. Ayrıntılı bir klinik öykü ve itinalı bir fizik muayene ile EN olgularına akılcı ve maliyet-etkin bir yaklaşım zaruridir.

Aim: To evaluate the demographic features, clinical and laboratory findings and outcome of erythema nodosum (EN) in childhood.Patients and Methods: Charts of patients with EN diagnosed between January 2011 and April 2017 were reviewed retrospectively for demographic features, referral complaints, clinical and laboratory findings, treatment modalities, follow-up period and outcomes. Patients with clinical findings suggestive of EN were included in this study.Results: Male/female ratio was 1.2; no statistical significant variation was detected according to gender (p>0.05). Mean age of patients was detected as 8.71±3.88 years. Median age was calculated as 9 years. The ages of boys and girls were similar. The lesions were bilateral and located on lower extremities in all of the patients, and in 4 of them, the lesions were also located on the upper extremities. It was detected that most of the referrals had more than one complaint. The most common referral complaints were joint pain (47.6%), followed by sore throat and upper respiratory tract infection complaints (40.5%), and fever (33.3%). The etiologic factor could not be identified in 24 of the 42 children (57.1%) and considered idiopathic. Streptococcal infection with high level of anti-streptolysin O was the most common cause (23%), followed by EBV infections (9.5%) and pulmonary tuberculosis (4.7%), one patient diagnosed with Mycoplasma pneumoniae infection and one patient recognized eventually as sarcoidosis. When the idiopathic and secondary EN cases were compared, duration of lesions were longer in the secondary EN (p=0.017). In 16.7% of the patients the diagnosis was uncoverd after hospitalization for diagnostic work-up. None of the patients developed a complication.Conclusion: Erythema nodosum may be idiopathic or associated with a wide spectrum of conditions including systemic diseases, infections, drugs, pregnancy, and exceptionally with malignancies. Etiologic factors should be investigated in EN cases for the diagnosis and specific treatment of underlying diseases and to predict the duration of EN lesions. A rational cost-effective diagnostic approach with a detailed clinical history and a careful physical examination in patients with EN is desirable.