Pulmoner tromboemboli tespit edilen hastalarda pulmoner arter çap ölçümü ve asendan aort çapına oranının pulmoner tromboemboli tanısında kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve Amaç:Pulmoner tromboemboli (PTE) sık rastlanması, farklı klinik bulgularla karşımıza çıkması ve yüksek mortaliteye sahip olması nedeniyle erken tanı konulması gereken önemli bir tıbbi acildir. PTE tanısı için birçok tetkik kullanılmaktadır. Pulmoner bilgisayarlı tomografi anjiografi (BTA) kısa sürede sonuç vermesi, birçok merkezde yapılabiliyor olması, mediasten ve akciğer parenkimi ile ilgili ayrıntılı ek bilgiler vermesi nedeniyle birçok merkezde standart görüntüleme yöntemi haline gelmiştir. Kontrast verilerek yapılan çekimler nefrotoksik kontrast madde kullanımı, kontrast madde alerjisi ve çekim tekniğine bağlı sorunlar yaşanabilmesi nedeniyle kullanımı kısıtlanmaktadır. PTE pulmoner hipertansiyonun (PHT) nedenlerinden biridir ve PHT olan hastalarda pulmoner arterlerde çap artışı görülmektedir. Bu çalışmadaki amacımız, PTE saptanan hastalarda pulmoner arter çapı (PA) ve pulmoner arter çapı /aort çapı oranını normal sağlıklı kontrol grubuyla karılaştırarak aralarındaki ilişkiyi saptamaya çalışmaktır. Bunun sonucunda acil servise başvuran çeşitli nedenlerle kontrast verilemeyen ya da başka ön tanılar ile kontrassız tomografi çekilen hastalarda Pulmoner Arter Çapı Ölçümü ve Pulmoner Arter Çapı / Aort Çapı oranının PTE tanısında kullanılabilirliğini incelemektir.Gereç ve yöntem: Çalışmamızda Bakırköy Bölgesi Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Acil servisinde 01.01.2013-01.03.2018 tarihleri arasında çekilen ve pulmoner emboli tanısı konulan hastaların intravenöz kontrast uygulanarak çekilen Toraks BT / Pulmoner BT Anjio görüntüleri retrospektif olarak incelendi. PTE saptanan grupta ve kontrol grubunda ana pulmoner arter çapı ve aort çapı pulmoner turuncus seviyesinde; sağ ve sol pulmoner arter çapları pulmoner trunkusun 1 cm distalinden ölçüldü. Ölçülen bu çaplar kontrol grubuyla karşılaştırıldı. Ayrıca pulmoner emboli saptanan hastalarda ölçülen çaplar aorta çapına oranlandı. Bulgular:Çalışmaya dahil edilen PTE saptanan 88 hastanın 58'i (%65,9) kadın, 30'u (%34,1) erkekti. Kontrol grubundaki hastalardan 45'i (%50,6) kadın, 44'ü (%49,4) erkekti.PTE saptanan grupta hastaların yaş ortalaması 67,85±17,03 (min18, maks 98), kontrol grubunda 67,31±20,17 (min 20 maks 91) bulundu.PTE saptanan hastalarda HT 22 (%25) hasta ve DM 13 (%14,8) hasta ile en sık eşlik eden hastalıklar idi. Malignite 16 (%18,2) hasta ile DVT, PTE öyküsü ve immobilizasyon 6 'şar (%6,8) hasta ile en sık görülen predispozan faktörler olarak bulundu.D-dimer PTE saptanan ve bakılan tüm hastalarda yüksek bulundu, ortalama 7,31±0,52 mcg/L idi.Hastaların BT eşlik eden bulguları incelendiğinde; PTE olanlarda olmayanlara göre nekroz (p=0,001) anlamlı daha sık saptandı. PTE olmayan grupta ise nodül (p=0,008) ve ateletazi (p=0,002) daha fazla görüldü. PTE en sık sağ segmental arterlerde (%68,18), sağ ana pulmoner arterde (%65,91); en az bifurkasyonda (%3,41) saptandı. Pulmoner arter çap ölçümünde kontrol grubunda sol ana pulmoner 22,06 mm, sağ ana pulmoner arter 21,36 mm, ana pulmoner arter 28,35 mm saptandı. PTE saptanan grupta sol ana pulmoner arter çap ortalaması 24,45 mm (p=0,000), sağ ana pulmoner arter çap ortalaması 23,41 mm (p=0,000), ana pulmoner arter çap ortalaması 30,45 mm (p=0,001) saptandı ve kontrol grubuyla karşılaştırıldığında artmış olarak bulundu. Pulmoner arter çapı/aort çapı oranı kontrol grubunda 0,82; emboli saptanan grupta 0,87 (p=0,016) saptandı. Sonuç: Pulmoner tromboemboli saptanan hastalarda ana pulmoner, sağ pulmoner, sol pulmoner arter çapları ve bu çapların aorta çapına oranı anlamlı olarak artmış bulundu. Kontrast verilmeden çekilen toraks BT görüntülerinde ana pulmoner arter, sol pulmoner arter, sağ pulmoner arter ve bu arter çaplarının aort çapına oranındaki artış PTE tanısı koymaya yardımcı olarak kullanılabilir.

Objective: PTE is an important emergent clinical entitiy because of its high incidence and mortality rates and variety of symptoms requiring imediate treatment. Various diagnostic tools are being used to diagnose PTE. Computed Tomography Angiography(CTA) has become the standard imaging technique due to its wide availability, short acquisition time and supplementary information regarding mediastinal structures and parenchyma. Since this technique requires the usage of contrast media, CTA has limitations.The aim of this study is to determine the relation between pulmonary artery diameter and pulmonary artery to ascending aorta diameter ratio in patients diagnosed with PTE and the healthy population.Materials and methods: In our study we have retrospectively evaluated the CTA and pulmonary CT scans of admitted patients with suspected PTE in Bakirköy Dr. Sadi Konuk Training and Research Hospital Emergency Department between the dates 01.01.2013-01.03.2018. In the PTE and control group, pulmonary artery diameter and aortic diameter were measured at the level of the pulmonary artery bifurcation; right and left pulmonary artery diameters were measured 1 cm distally from the bifurcation. The measured diameters of the PTE group were compared to the control group. Aditionally, in the PTE group, pulmonary artery diameters were compared with the aortic diameter.Results: A total of 88 cases were included in the study, whose CT scans showed a PTE.58 (65,9 %) of the included 88 patients who were diagnosed with PTE were women, 30 (34,1 %) were men. In the control group, 45(50,6) of 89 were women, 44 (49,9) were men. In the control group, out of 89 non PTE patients, 45 (50,6%) were women and 44(49,9%) were men. Mean age was 67,85±17,03 (min18, max 98) in the PTE group and 67,31±20,17 (min 20, max 91) in the control group. HT 22 (%25) and DM 13 (%14,8) were the most common comorbidities in the PTE group. The most common predisposing factors associated with PTE were Malignity (%18,2) and DVT, PTE history and immobilization (%6,8). D-dimer levels were elevated in all PTE patients and the mean value was 7,31±0,52 mg/L. After the evaluation of the CT findings, necrosis was found to be significantly higher in the PTE group than in the control group (p=0,001). In contrast, nodule (p=0,008) and atelectasis (p=0,002) were more common in control group. Regarding the localization, pulmonary embolism was most commonly visualized in right segmental arteries (%68,18), followed by the right main pulmonary artery (%65,91) and least frequently in the main trunk of the pulmonary artery (%3,41). The mean diameter of the main pulmonary artery was 30.45 ± 4.77 mm in PTE group, 28.35 ± 3.81 mm in control group (p = 0.001); mean diameter of the right main pulmonary artery was 23,41 ± 3,63 mm in PTE group and 21,36 ± 3,43 mm (p = 0,000) in control group; mean diameter of left main pulmonary artery was 24.45 ± 3.38 mm in PTE group and 22.06 ± 3.18 mm in control group (p = 0.000). The main pulmonary artery diameter / aortic diameter ratio 0.87 ± 0.15 in the PTE group and 0.82 ± 0.13 in the control group (p = 0.016).Main pulmonary artery, right pulmonary artery , left pulmonary artery diameters and ratio of these diameters to ascending aorta diameter were found to be significantly greater in PTE group.Conclusion: Main pulmonary artery, right pulmonary artery , left pulmonary artery diameters and ratio of these diameters to ascending aorta diameter in native CT could support a PTE diagnosis.