0-6 yaş grubu çocuk sahibi ailelerin çocuk güvenliği konusunda bilgi düzeylerinin ve uygulamalarının değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Dünyada gerek gelişmiş, gerek gelişmekte olan ülkelerde, kaza ve yaralanmalar, çocukluk çağında sık görülen hastalık ve ölüm nedeni olarak önemli bir yer tutmaktadır.Çocukluk çağındaki kaza ve yaralanmalara yol açan en önemli faktörlerin başında, çocuklardan sorumlu ebeveynlerin, kazalara ve yaralanmalara karşı risk algıları, bilgileri ve tutumları gelmektedir.Bu çalışma, sıfır-altı yaş grubu çocukların, ev içinde ya da dışında, kaza açısından risklerinin belirlenmesi, belirlenen riskler doğrultusunda ailelere bireysel danışmanlık verilmesi amacıyla yürütüldü.Yöntem: Kesitsel-tanımlayıcı özellikteki çalışmada, 2019 yılının Mayıs ve Haziran aylarında, Sağlık Bilimleri Üniversitesi, Bakırköy Dr. Sadi Konuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları polikliniklerine ayaktan başvuran ya da klinikte yatarak tedavi gören 0-6 yaş grubu çocukların anne ya da babaları ile görüşülerek, anket aracılığıyla veri toplandı. Anket sorularıyla çocuğa ve aileye yönelik tanımlayıcı bilgiler kaydedilirken, çocuğa yönelik riskli durumlar sorgulanarak veriler toplandı. Anket sadece anne ya da babalara uygulandı. Yüz yüze görüşme yöntemi ile doldurulan ankette, kaza riski açısından güvenli olmayan yanıt alındığında ebeveyne bireysel danışmanlık verildi. Bulgular: Çalışmaya dâhil edilen çocuklarda kaza geçirme sıklığı %44,6'dır. Kaza geçirenlerin %58,9'u erkek, %41,1'i kızdır. Çocukların %15'i bir yaş altında, %52,5'i 1-4 yaş arasında, %32,5'i ise 4-6 yaş arasındadır. Düşme(%74,8) en sık belirlenen kaza / yaralanma nedenidir. İkinci sıklıkta yanık(%15,9), üçüncü sıklıkta motorlu/motorsuz araç kazası(%10,3) gelmektedir. Sağlık izlemi sırasında ailelerin %21,7'sininçocuk güvenliği konusunda danışmanlık aldığı belirlendi.Ailelerin %54,2'si çocuklarını kazalardan korumaya yönelik herhangi bir kaynaktan bilgi almıştır. Anne babaların %11,7'si çocuklarının kazalardan korunmasının mümkün olamayacağını düşünmektedir.Sonuç: Ebeveynlerin büyük çoğunluğu, çocuklarını kaza ve yaralanmalardan korumaya yönelik bilgi almamış, gerekli önlemleri hayata geçirmemiştir. Ailelerin kaza ve yaralanmalara karşı risk algıları düşük olup, çocukların kaza ile karşılaşma riski yüksek bulunmaktadır.Kazaların önlenmesinde, sağlık kuruluşlarında ailelere hem genel hem de belirlenecek riskler doğrultusunda eğitim ve danışmanlık verilmesi, çocukları kazalardan korumaya yönelik en önemli basamaktır. Özellikle çocukluk yaş grubunda sağlık çalışanları, danışmanlığa daha fazla vakit ayırmalı, anne babaların risk algılarını artıracak çalışmalara öncelik vermelidir.Anahtar Kelimeler:Çocuk, ev güvenliği, güvenlik danışmanlığı,kaza ve yaralanmalar.

Objective: Accidents and injuries have an important place in childhood as a common cause of illness and death in both developed and developing countries. One of the most important factors leading to childhood accidents and injuries is the risk perceptions, knowledge and attitudes of the parents responsible for children about accidents and injuries. The aim of this study was to determine the risks of children between the ages of zero and six in terms of accidents at home or outside and to provide individual counseling to families in line with the identified risks.Method: In the cross-sectional-descriptive study; the parents of 0-6 age group children who admitted to outpatient or inpatient pediatrics clinics of Bakirkoy Sadi Konuk Education and Research Hospital, Health Sciences University (SBU) in the months of May and June 2019, were interviewed and the data were collected through a questionnaire. Descriptive information was recorded for the child and the family by questionnaire, and the data was collected by questioning the risky situations for the child. The questionnaire was applied only to parents. In the questionnaire which was filled with face-to-face interview method, individual counseling was given to the parent when an unsafe response was obtained in terms of accident risk.Results: The incidence of accidents among children included in the study was 44,6%. Of those who had an accident, 58,9% were male and 41,1% were female. 15% of children are under 1 year of age, 52,5% are between 1-4 years and 32,5% are between 4-6 years. Fall (74,8%) is the most common cause of accident / injury. The second most common cause is burn (15,9%), and the third most frequent motor / non-motor vehicle accident (10,3%). During the health follow-up, 21,7% of the families received counseling on child safety. 54.2% of the families received information from any source to protect their children from accidents. 11,7% of the parents think that their children cannot be protected from accidents.Conclusion: The majority of the parents did not receive information about protecting their children from accidents and injuries, and did not implement adequatechanges. The risk perception of the families against accidents and injuries are low and the risk of accident is high for the children. Providing education and counseling to families both in general and in line with the risks to be determined in prevention of accidents is the most important step to protect children from accidents. Especially for childhood age groups, health professionals should spend more time in counseling and give priority to studies that will increase the risk perception of parents.Keywords: Child, home safety, safety counseling, accidents and injuries.