Serum ve idrar neopterin düzeylerinin yüksek basınçlı sıvı kromatografisi yöntemi ile ölçümü ve klinik önemi

Abstract

ÖZET Neopterin, insan monosit ve makrofajlarından interferon-y aracılığı ile salınan, biyolojik fonksiyonu tam olarak anlaşılamamasına rağmen, uyarılmış hücresel immün yanıtın özgül olmayan bir biyokimyasal belirteci olduğu bilinmektedir. Neopterin ölçümü için değişik yöntemler denenmesine rağmen pratik ve sensitif olması nedeniyle günümüzde sıklıkla flüoresan detektör kullanılarak HPLC ile yapılmaktadır. Bu çalışmada da flüoresans detektör, Cıs 4.6 jım reverse-phase kolon kullanılarak ölçüm yapılmış ve değişik denemelerden sonra en uygun mobil fazın 6.4 pH 0.015 mol/L fosfat tampon olduğu saptanmıştır. Çalışma sonucunda tekrarlanabilirlik sonuçları gün içi %1. 4-3.2, günler arası ise %0.9-3.5 verim sonuçlarının ise %92. 6-96.9 arasında ve 0-500 nmol/L neopterin konsantrasyonlarında lineer olduğu tespit edilmiştir. Otoimmun hastalık olan Behçet hastalarının (n=74) serum neopterin düzeylerinin 7.73 ± 3.92 nmol/L saptanırken kontrol grubunda (n=17) 4.62 ± 1.66 nmol/L saptandı. Serum neopterin, eritrosit sedimantasyon hızı ve lökosit düzeyleri Behçet hastalarında anlamlı yüksek saptanırken her üç parametreninde birbirleri ile arasında pozitif korelasyon gösterdiği saptandı. Hbe Ag, HBV DNA ve HBsAg pozitif kronik hepatitli 53 hasta ve 19 benzer yaş grubundaki kontrol grubunda yapılan çalışma sonucunda idrar neoptein değerlerinin hastalarda (146.8 ± 71.65 jımol/mol kreatinin) kontrol grubuna (109.0 ± 21.9 Dmol/mol kreatinin) göre anlamlı yüksek saptanırken (p<0.001) özellikle alfa- fetoprotein düzeyleri ile pozitif korelasyon (r=0.595, p<0.001) gösterdiği saptanmıştır. Literatürdeki diğer çalışmalar ile karşılaştırıldığında akut viral enfeksiyonların yanında özellikle Hbe Ag, HBV DNA pozitif kronik hepatit olgularında da neopterin düzeyinin arttığı saptanmıştır. Çalışma sonuçlarında idrar ve serum neopterin ölçümü hücresel immün sistemin rol oynadığı çeşitli hastalıkların etiolojisi, tanısı ve prognozunun değerlendirilmesinde önemli bir laboratuvar testi olup viral enfeksiyonların taranmasında (özellikle kan transfüzyon merkezlerinde) ve değişik immün hastalıkların klinik durumlarının değerlendirilmesinde pratik, kullanılabilir bir laboratuvar testi olduğu değerlendirildi. 50

SUMMARY Neopterin, is released from human monocyte and macrophages in response with interferon-y. Although its biological function is not understood yet, its considered a nonspesific biochemical marker of activated cellular immune response. Diferent methods were studied for the measurement of neopterin the practical and sensitive HPLC method using fluorescence dedector is frequently used today. In this study neopterin was measured using fluorescence dedector and C18, (250 x 4.6 um I.D) reverse-phase column and the optimum conditions for the mobile phase were determined as 0.015 M phosphate buffer, (PH 6.4). Within-day precision was 1.4-3.2%, between-days precision was 0.9-3.5%. Recovery was found 92.6-96.9% and the assay linearity between 0-500 um/L concentration. Serum neopterin level of patients with Behcet's disease were determined as 7.73±3.92 nmol/L,and in control group (n=17) 4.62±1.66 nmol/L. Serum neopterin levels, Erythrocyte.Sedimantation Rate (ESR) and Leukocyte count was found significantly higher in patients with Behcet's disease compared with control group and a positive correlation was found in these three parameters. Urine neopterin levels of chronic hepatitis patients (n=53) with positive (HBeAg, HBV DNA) and HbsAg (146.8±71.65 umol/L) were found significantly higher compared with control group(n=19) 109.0±21.9 umol/L (p<0.001).A positive correlation was found between neopterin and AFP levels (r=0.595, P<0,001). Compared to other studies that reported the increase of neopterin levels in patients with acute hepatitis we also found inceased levels in HBeAg and HBV DNA positive chronic hepatitis patients. As a result, the measuruments of urine and serum neopterin levels can be useful in the evaluation of the ethyology, diagnosis and the prognosis of different diseases in which cellular immune response play a role, in addition it can be use in the screening especialy in blood banks for viral infections. 51