IVF tedavisinin negatif sonucuna adaptasyonda hemşirelik

Abstract

ÖZET Araştırma, IVF tedavisi alan kadınların, tedavinin negatif sonucuna adaptasyonunu sağlamada, tedavi süresince Roy'un Adaptasyon Modeli (RAM) çerçevesinde verilen hemşirelik bakımının etkinliğinin incelenmesi amacıyla, ön-son test, kontrol gruplu deneysel desen kullanılarak yapılmıştır. Araştırma, GATA Eğitim Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD, IVF Ünitesinde, IVF tedavisi alan kadınlar ile Haziran 2000-Nisan 2001 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklerini daha önce doğum yapmamış olan yada yaşayan çocuğu bulunmayan, ilk kez IVF tedavisi uygulanan, okuma yazma bilen ve araştırmaya katılmayı kabul eden kadınlar oluşturmuştur. Haziran - 2000 tarihleri arasında tedavi gören kadınlar araştırmanın kontrol grubunu (n=39), Kasın 2000-Nisan 2001 tarihleri arasında tedavi gören kadınlar ise araştırmanın deney grubunu oluşturmuştur (n=36). Tedavi sonucu gebe kalanlar, embriyo transferi aşamasına gelemeyenler ve verilerinde eksiklik olan kadınlar araştırma dışında bırakılmışlardır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen Veri Toplama Formu (VTF) Spielberger Durumluluk ve Süreklilik Anksiyete Ölçeği, Beck Depresyon Envanteri ve Beden İmgesi Ölçeği kullanılmıştır. Kontrol ve deney grubunda veri toplama araçları, tedaviye başlarken, gebelik testi sonuçlandığında ve gebelik testinden bir ay sonra olmak üzere üç kez uygulanmıştır. Kontrol grubundaki kadınlar tedavi sırasında normal prosedüre uygun hemşirelik bakımı alırken Deney grubundaki kadınlara tedavi süresince RAM çerçevesinde hemşirelik bakımı uygulanmıştır. Değerlendirme sonuçlarına göre ?=> Kadınların, her iki grupta tedavi öncesi orta düzey anksiyete hafif depresyon ve orta düzey beden imgesine sahip oldukları belirlenmiştir. ?=> Gebelik testinin negatif sonuçlanmasıyla her iki grupta da depresyon ve anksiyete düzeyleri yükselmiş, beden imgesi düzeyleri düşmüştür. <Z> Gebelik testinden bir ay sonra her iki grupda da kadınların tedavi öncesine göre daha yüksek anksiyete, depresyon ve daha düşük beden imgesine sahip oldukları belirlenmiştir. ?=> Deney ve kontrol grupları karşılaştırıldığında, tedavi boyunca RAM Çerçevesinde verilen hemşirelik bakımı, deney grubunda depresyon ve anksiyete düzeylerindeki 79artışın kontrol grubuna oranla daha düşük düzeyde kalmasını sağlamıştır. Beden imgesi düzeyi açısından ise iki grup arasında farklılık saptanmamıştır. ?=> Aynı şekilde gebelik testinden bir ay sonra yapılan ölçümde de, deney grubunun depresyon ve anksiyete düzeyleri kontrol grubuna oranla daha düşük, beden imgesi düzeyi ise benzer bulunmuştur. ?=> IVF tedavisi süresince RAM çerçevesinde verilen hemşirelik bakımı, kadınların tedavinin başarısız sonucuna adaptasyon düzeylerini artırmada etkili olmuştur. Araştırmada elde edilen veriler doğrultusunda, IVF tedavisi sırasında, tedavi gören kadınların hemşirelik bakımlarında, tedavinin negatif sonucuna adaptasyonlarını arttırmaya yönelik girişimler yer verilmesi gerektiği ve bunu sağlamak için Roy Adaptasyon Modeli' nin uygun bir model olacağı önerilmiştir. 80

SUMMARY The aim of this study was to investigate the nursing care, which had been applied according to the Roy's Adaptation Model (RAM) during the IVF treatment and its efficiency to adopt the women who experienced IVF failure. Research was designed as pre and post-test with control group experimental research model. The research was performed in Gulhane Military Medical Academy Obstetric and Gynaecological Department, IVF Unit on women who had taken IVF treatment between June 2000- April 2001. The women, who take IVF treatment for the first attempt has no birth before or alive kids, are literate and agree to participate in the study were the samples of the research. Women who had their treatments between June2000-October 2000 the control group (n=39) and the ones who had their treatments between November 2000- April2001 were the study group (n=36) of the research. The women, who got pregnant, had lack of embryo transfer and had uncompleted data were remained out of the research. Data Collecting Form which is developed by the researcher, Spielberger State and Trait Anxiety Inventory, Beck Depression Inventory and Body Image Scale were used to be the means of data collection during the research, niese means öı data collection at both groups were applied 3 times like; at the beginning of the IVF treatment, when the results of the pregnancy test were given and one month after the pregnancy test. While the women who were at the control group were having usual nursing care during treatment, the other ones at the study group had taken nursing care according to RAM. According to research results; ?=> It was determined that the women in both groups had moderate level anxiety, mild level depression and moderate level at body images before the treatment. ?=> When the pregnancy test results were negative, depression and anxiety level had increased where as the body image level had decreased. ?=> It was determined that the women, one month later after the pregnancy test, in both groups had higher level anxiety, depression and lower level body image while compared with the pre-treatment test level. ?=> When the study and control groups were compared, no difference was observed related to the body image in the both groups. But the anxiety and the depression level were observed to be remained lower at the study group in which RAM based nursing care was given rather than the control group. 81?=> The RAM based nursing care given during the IVF treatment had increased the adaptation level of women who had IVF failure. According to the data, which was obtained from this study, It was suggested that the interventions, which increase the adaptation of women to IVF failure, should be involved in the nursing care of women who take IVF treatment. Roy's Adaptation Model is an appropriate model for providing the necessary adaptation. 82