Bazı 2(3H)-benzoksazolinon türevi bileşikler üzerinde sentez ve aktivite çalışmaları

Abstract

VI. O Z E T Bu çalışmada 3-[2(3H)-benzoksazolinon-3-il]propanamit yapısında yirmiiki bileşiğin sentezi yapılarak analjezik etkileri incelenmiştir (Tablo-V.1). Bileşiklerin sentezi 2(3H)-benzoksazolinondan hareketle gerçekleştirilmiştir. 2(3H)-Benzoksazolinonun akrilonitril ve trietilamin ile Michael katımı sonucu propannitril türevleri elde edilmiştir. Propannitril türevlerinin 10 N HCI ile hidrolizi sonucu asit türevlerine geçilmiş, daha sonra tiyonil klorür ile propanoil klorür türevleri elde edilmiştir. Bu bileşiğin uygun amin türevleri ile tepkimeye sokulmasıyla Tablo-V.Vde gösterilen bileşikler sentez edilmiştir. Sentezi yapılan bileşiklerin kimyasal yapıları İR, 1H-NMR ve elemental analiz sonuçları ile kanıtlanmıştır. Sentezi yapılan bileşiklerin analjezik aktivitesi `modifiye Koster` testi ve `hot plate` testi ile aspirin ve morfin referans alınarak incelenmiştir. Bileşiklerin oniki tanesi (Bileşik 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 18, 19) aspirine kıyasla daha etkin bulunmuştur. Özellikle bileşik 1 {N,N-dietil-3-[2(3H)-Benzoksazolinon- 3-il]propanamit} sentezi yapılan bileşikler arasında en etkinidir. `Modifiye Koster` testinde etkisiz bulunan üç bileşik (bileşik 13, 14, 16) `hot-plate` testinde morfine yakın etki göstermiştir. 127

VII. S U M M A R Y In this study, twenty two 3-[2(3H)-Benzoxazolinone-3-yl]propanamides have been synthesized and tested for their analgesic activities (Table-V-1 ). Synthesis of the compounds were carried out starting from 2(3H)-benzoxazolinone. Propannitrile derivatives were synthesized by reacting 2(3H)-benzoxazolinone with acrilonitrile and triethylamine according to Michael Reaction. Acid derivatives were prepared by hydrolysis of propannitrile with 10 N HCI and then propanoyl chloride derivatives were synthesized by reacting thionyl chloride. The reaction of propanoyl derivatives with corresponding amine derivatives gave the compounds listed in Table-V.1. Chemical structures of the compounds synthesized have been elucidated by their IR, 1H-NMR spectral data and elementel analyses. Analgesic activity of the synthesized compounds were tested by `modified Koster` test and `hot-plate` test using aspirin and morfin as reference, respectively. Twelve of the compounds (compound 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 18, 19) were found more active than aspirin. Especially compound 1 {N,N-diethyl-3-[2(3H)- benzoxazolinone-3-yl]propanamide} was found the most active one. Three compound which were found inactive by `modified Koster` test showed equal activity to morfin by `hot-plate` test. 128