Kronik aluminyum maruziyetinin antioksidan sistem ve genetik hasar üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

VI-OZET Kronik alüminyum maruziyetinin antioksidan sistem ve genetik hasar üzerindeki etkilerini araştırmak amacıyla yaptığımız bu çalışmada şu sonuçlar elde edilmiştir Sıçanlarda Al 28 grubunda akciğer dışında incelediğimiz tüm organ ve diğer örneklerde (Böbrek, beyin, dalak, duedonum, karaciğer, kalp, mide, pankreas, uterus, eritrosit, kemik, diş, idrar) alüminyum seviyeleri kontrol grubuna göre anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur (p<0.0001). Al 84 grubunda kontrol grubuna göre Al düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur (p<0.0001). Al 28 grubu ile Al 84 grubu karşılaştırıldığında akciğer dışında Al 84 grubundaki Al düzeyi Al 28 grubuna göre anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur (p<0.0001). Al düzeyinin anlamlı şekilde yüksek olduğu gruplarda MDA düzeyi de anlamlı şekilde yükselmiştir (P<0.0001). Alüminyumun anlamlı şekilde yüksek olduğu gruplarda GSH Px ve SOD düzeyleri de anlamlı şekilde düşmüştür (p<0.0001). Antioksidan olarak kullandığımız Taurin ve N-Asetil Sistein akciğer dışında MDA düzeyini Al 84 grubuna göre anlamlı şekilde düşürmüş (p<0.0001)., GSH Px ve SOD düzeylerinde ise anlamlı şekilde artma sağlamıştır (p<0.0001). Hem Taurin hem de N-Asetil Sistein idrarda alüminyum atılımını kontrole göre anlamlı şekilde yükseltmiştir (p<0.0001). İdrarda Al 84+T ile Al 84+N grubu karşılaştırıldığında alüminyum miktarı (Al 84 +T grubunda) anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur (p<0.0001). Alüminyum akciğer dışında uygulandığı dozla doğru orantılı olarak organ/doku düzeyleri yükselmiştir. Uygulanan doz artırıldığında doku/organlara geçen alüminyum düzeyi artmıştır. Alüminyum arttıkça MDA düzeyi artmış ve GSH Px ve SOD düzeyleri ise azalmıştır (p<0.0001). Alüminyumun sıçanlarda lipid peroksidasyonunu artırdığı ve antioksidan sistemin iki önemli enzimatik elamanı olan GSH Px ve SOD düzeylerini azalttığı gözlenmiştir. Histopatolojik incelemede makroskobik ve mikroskobik organlar incelenerek alüminyumun etkileri incelenmiştir. Al 84+T ve Al 84+N gruplarında 163organlarındaki hasarların Al 84 grubuna göre önemli derecede azaldığı görülmüştür. Sonuç olarak alüminyumun sıçanlarda antioksidan sistemi olumsuz yönde etkilediği Taurin ve N-asetilsisteinin ise organlardaki hasarları azalttığı MDA düzeylerini düşürdüğü ve GSH Px ve SOD düzeylerini ise artırdığı gözlenmiş ve alüminyum toksisetisinde yararlı olabileceği değerlendirilmiştir fakat kanıtlanması için daha ileri çalışmalara ihtiyaç vardır. Kronik böbrek yetmezliği olan ve diyaliz tedavisi gören hastalarda alüminyum, MDA ve SCE düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur (p<0.0001). Buna karşın GSH Px, SOD ve D-ALAD düzeyleri kontrol grubuna göre anlamlı şekilde düşük bulunmuştur (p<0.0001). Bu sonuçlara göre alüminyum toksisitesi için risk grubu olan diyaliz hastalarında bu sorunun devam ettiği değerlendirilmektedir. Diyaliz hastalarında MDA ve SCE düzeylerinin yüksek olması alüminyumun bu grupta lipid peroksidasyonunu ve genetik hasar düzeylerini de artırabileceğini düşündürmektedir. Diyaliz hastalarında D-ALAD düzeylerinin önemli şekilde azalmış olması kurşun zehirlenmelerinde bir gösterge olan(27) bu enzimin alüminyum tarafından da inhibe edilebileceğini düşündürmektedir ve bu hastalarda alüminyumun yaygın bir sağlık sorunu olan anemi üzerinde etkili olabileceğini düşündürmektedir. Sonuç olarak kronik böbrek yetmezliği olan ve diyaliz tedavisi gören hastalardaki yüksek alüminyum seviyesinin antioksidan sistem ve genetik materyal üzerinde zararlı etkilerinin olabileceği değerlendirilmektedir. 164

VII- SUMMARY In our study aming at investigating the effects of cronically exposure to aluminium on antioxidant system and genetic damage, results given below are taken. All levels were found to be statistically higher in samples from various organs and tissues (kidney, brain, spleen, duodenum, liver, heart, stomach, pancreas, uterus, erythrocytes, bone, tooth, urine) except for lung than control groups in Al 28 treated rats. When compared to Al 28, Al 84 levels were significantly high. In groups with relatively increased aluminium levels, M DA rised in a statistically significant pattern in contrast to presence of highly low GSH Px and SOD levels. Use of taurin and N-acetylcysteine as antioxidants lowered increased MDA levels when compared to Al 84, but but resulted in a statistically significant increase in GSH Px and SOD levels except for lung. These drugs, both, strongly increased the excretion of aluminium in urine. When compared to Al 84+N, Al level was found statistically higher in Al 84 (p<0.0001). As a result, organ and tissue levels of aluminium increased linearly corelated to applied doses except for lung. By the rising concentrations of alumininum, MDA levels increased while GSH Px and SOD levels were decreasing. In histopathological examinations, effects of aluminium were examined in organs both macroscopically and microscopically. Organ damage levels were found to be effectively decreased in Al 84+T and Al 84 N groups when compared to Al 84. Consequently effects of aluminium on antioxidant system appear to be negative. Taurin and N-acetylcystein can be used in reducing the detrimental effects of aluminium on this system, but such a use needs further investigations for obtaining consistent results. MDA and SCE levels were found to be statistically high (p<0.0001 in patients with chronic renal failure and for whom are subjected to dialysis treatment, when compared to control groups. However GSH Px, SOD and D-ALAD levels were 165significantly lower than which in control groups (p<0.0001). According to these results, it can be concluded that, dialysis patients, as a subpopulation at special risk, are encountered to this problem. Aluminium may contribute to an increase in levels of lipid peroxidation and genetic damage. In dialysis patients, a serious decrease in levels of ALAD, an indicator in lead toxicity, may be a result of inhibitory effects of aluminium. Aluminium may induce anemic effects frequently seen in these patients. For conclusion, it has been evaulated that increased levels of aluminium in patients with chronic renal failure and in whom are subjected to dialysis treatment, may cause detrimental effects on antioxidant system and genetic material. 166