Kanserli hastalarda kemoterapiye bağlı semptomların değerlendirilmesi ve bu semptomların kontrolünde hemşirelik eğitiminin rolü

Abstract

VII ÖZET Bu araştırma, kemoterapi alan kanserli hastaların yaşadığı semptomların kontrolünde, hemşirelik eğitim rolünün etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve kontrol gruplu deneysel desen olarak planlanmıştır. Verilerin toplanmasında Hasta Bilgi Formu ve Kemoterapi Semptom Değerlendirme Ölçeği kulllanılmıştır. Deney grubunda, randomize olarak örnekleme alınmış ve ilk kez kemoterapi alacak olan 105 hastaya, kemoterapinin yan etkilerine ilişkin bireysel eğitim verilmiş, eğitim kitapçığı dağıtılmış, eğitimin etkisine bakılmış ve semptom düzeyleri kontrol grubuyla karşılaştırılmıştır. Hemşirelik eğitim hizmeti verildiğinde deney grubunda sıklığı, kontrol grubuna göre istatistiksel olarak önemli derecede azalan semptomlar; `Tedaviden önce bulantı`, `İshal`, `Enfeksiyon belirtileri`, `Ellerde ve ayaklarda iğnelenme ve uyuşma`, `Halsizlik hissetme`, `Olağanüstü yorgunluk hissetme`, `Uyuma güçlüğü`, `Baş ağrıları`, `Endişeli veya sıkıntılı hissetme`, `Karamsar veya üzüntülü hissetme`dir. Şiddeti, deney grubunda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak önemli derecede azalan semptomlar; `Tedaviden önce bulantı`, `Tedaviden sonra bulantı`, `Tedaviden sonra kusma`, `İshal`, `Ağrı`, `Enfeksiyon belirtileri`, `Ellerde ve ayaklarda iğnelenme ve uyuşma`, `Ağız veya_boğazla ilgili problemler`, `İştahta değişme`, `Kilo kaybetme veya kilo alma`, `Halsizlik hissetme`, `Olağanüstü yorgunluk hissetme`, `Uyuma güçlüğü`, `Baş ağrıları`, `Endişeli veya sıkıntılı hissetme`, `Karamsar veya üzüntülü hissetme` dir. Rahatsızlık derecesi, deney grubunda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak önemli derecede azalan semptomlar ise; `Tedaviden sonra bulantı`, `Tedaviden sonra kusma`, `İshal`, `Ağrı`, `Enfeksiyon belirtileri`, `Ellerde ve ayaklarda iğnelenme ve uyuşma`, `Cildiniz veya tırnaklarınızla ilgili problemler`, `Ağız veya boğazla ilgili problemler`, `İştahla değişme`, `Kilo kaybetme veya kilo alma`, `Gözlerle ilgili problemler`, `Halsizlik hissetme`, `Olağanüstü yorgunluk hissetme`, `Uyuma güçlüğü`, `Baş ağrıları`, `Endişeli veya sıkıntılıjıissetme`, `Karamsar veya üzüntülü hissetme` dir. Bu sonuçlar doğrultusunda, kemoterapi alan kanserli hastaların yaşadığı semptomlarn sistematik olarak değerlendirilmesi ve hastalarda semptom kontrolü için hemşire ve sağlık ekibinin diğer üyelerinin katıldığı bireysel ve/veya grup eğitimleri verilmesi önerilmektedir. 80

VIILSUMMARY Assessing The Chemotherapy Symptoms and Determining The Effect of Nursing Education Role on Cancer Patients Undergoing Chemotherapy This research was carried out to assessing the cancer chemotherapy symptoms and to determine the effect of nursing education role on cancer patients undergoing chemotherapy. It was planned as descripve and experimental design with the control group. Demographic Data Form and Chemotherapy Symptom Assesment Scale were used in order to collect the data for both study. 105 cancer patients undergoing the first cycle chemotherapy were randomly selected and was educated by the nurse on symptom control and the effect of education was measured by the scale. Results were compared with that of the control group. According to the results, there were statistically significant decreases on the frequencies of these symptoms: `Nausea before treatment`, `Diarrhoea`, `Signs of infection`, `Pins and needles or numbness of hands and feet`, `Feeling weak`, `Feeling unusually tired`, `Difficulty sleeping`, `Difficulty sleeping`, `Headaches`, `Feeling anxious or worried`, `Feeling low and depressed`. There were statistically significant decreases on the severity of these symtoms: `Nausea before treatment`, `Nausea after treatment`, `Vomiting after treatment`, `Diarrhoea`, `Pain`, `Signs of infection`, `Pins and needles or numbness of hands and feet`, `Problems with mouth and throat`, `A change in appetite`, `Weight loss or gain`, `Feeling weak`, `Feeling unusually tired`, `Difficulty sleeping`, `Headaches`, `Feeling anxious or worried`, `Feeling low and depressed`. There were also statistically significant decreases on the bothering of these symtoms: `Nausea after treatment`, `Vomiting after treatment`, `Diarhoea`, `Pain`, `Signs of infection`, `Pins nad needles or numbness of hands and feet`, `Problems with your skin or nails`, `Problems with your mouth and throat`, `A change in appetite`, `Weight loss or gain`, `Problems with your eyes`, `Feeling weak`, `Feeling unusually tired`, `Difficulty sleeping`, `Headaches`, `Feeling anxious or worried`, `Feeling low and depressed`. Accoding to the results, it can be said that chemotherapy symptoms should be assessed during each cycle of therapy and individual or group education programs should be prepared to control the symptoms by health care team for patients undergoing chemotherapy. 81